Indignatie redactie 
De QR code als gevaarlijk precedent
Afgelopen dinsdag de bezwaren van Pieter Cleppe tegen de pasjesmaatschappij doorgestuurd aan bekenden. Diezelfde avond werd het verplicht in Vlaanderen. Woensdag bedacht ik nog iemand die ik het had willen sturen. Voelde alleen achterhaald.
De door hem en N-VA geuite bezwaren worden in Duitsland vertolkt door de liberale FDP. De Telegraaf publiceerde zaterdag 23 oktober een interview met de Nederlandse cabaretier Hans Teeuwen, die uitlegde waarom hij niet optrad zolang de vaccinatiepas verplicht is. Geen corona-ontkenner, gevaccineerd, zijn vriendin heeft covid gehad. Toch maakte hij bezwaar tegen het beleid: “Het is zo’n ingrijpende maatregel, zo’n machtsmiddel dat de Staat zich toe-eigent. Mijn besluit heeft kutconsequenties voor mij, maar ik doe het niet.” Een zeldzaam tegengeluid.
In Nederland ontbreekt een gevestigde partij á la FDP die dit standpunt uitdraagt. Thierry Baudet, aanvoerder van Forum voor democratie (onderhand eerder sekte dan partij) doet corona af als een complot. Blijft de orthodox-protestantse SGP over. Vaak gezien als staatsrechtelijk geweten, waardoor het meer invloed in het parlement heeft dan een fractie van slechts drie zetels anders zou hebben. Probleem: in de ‘Bijbelgordel’ wonen ook strenge protestanten die zich principieel niet laten inenten. Dat geldt niet voor iedere SGP-stemmer, maar de vaccinatieweigeraars maken deel uit van de achterban. Wat de overtuigingskracht beperkt.
Vaccinatieboekje
In Vlaanderen leek N-VA het te zien als morele kwestie: na goed gedrag (coronamaatregelen naleven) moet beloning (vrijheid) komen, geen straf (pasjessamenleving, mondmaskerplicht). Geen idee of het in de praktijk zo eenvoudig is, maar gevoelsmatig herken ik mij daarin.
Bij de vaccinaties werden schriftelijke bewijzen uitgedeeld. Keurig laten bijschrijven in een geel vaccinatieboekje. Donderdag 16 september besliste de Tweede Kamer tot invoering van de coronapas. Per mail gevraagd aan de betreffende woordvoerder van de grootste regeringspartij: waarom volstaat het vaccinatieboekje niet? Antwoord: het gele boekje is fraudegevoelig. Het weekend direct na het Kamerbesluit bleek er al gefraudeerd met de QR-code.
Het maakt nieuwsgierig. Als digitaal net zo fraudegevoelig is als papier, vanwaar die uitgesproken voorkeur voor het eerste? Is de digitale coronapas werkelijk zo functioneel, of heeft de ICT-sector gewoon goede lobbyisten?
Papieren QR-code
Wie geen slimfoon heeft of (in mijn geval) wil (om redenen die Dave Eggers literair verwoordt), kan een papieren QR-code ontvangen. In Nederland simpelweg bellen naar telefoonnummer 0800-1351 of 0800-1421. Wel het Burgerservicenummer (BSN, afgedrukt op paspoort, identiteitskaart en rijbewijs) bij de hand houden. Geen digitale identificatie nodig.
Mijn moeder, frequent radioluisteraar, hoorde een van die nummers ’s nachts op de radio voorbijkomen. Uiteraard met alle bekenden gedeeld. Sindsdien valt het haar op dat die nummers zelden of nooit vermeld worden in berichtgeving. De overheid deed evenmin de moeite om het te adverteren. Ja, het kan opgezocht worden via internet. Volgens de beeldvorming doen ouderen niet aan internet. Zal in de praktijk meevallen, maar toch: waarom niet zoiets eenvoudig als een advertentie in dagbladen?
Precedent
Het praktische bezwaar opgelost. Indien nodig, kan ik zowaar twee documenten laten zien. Moet ik principieel eerst mijn gele boekje tonen? De QR-code pas tevoorschijn halen als er expliciet om wordt gevraagd? De stakker die het moet controleren is niet degene die de maatregel ingevoerd heeft.
In de praktijk mijd ik vanwege de coronapas bepaalde activiteiten. Na anderhalf jaar kunnen die paar maanden er nog wel bij. Verkleint weliswaar kans op besmetting van mezelf en anderen, maar toch. Geen probleem om in te schikken vanwege de noodsituatie. De bezorgdheid is om de precedentwerking. Kan er niet altijd, omwille van de gezondheid, een reden gevonden worden om via de telefoon de bewegingen van mensen aan te sturen? Menig later probleem begon als oplossing voor een eerder probleem.
Verschil tussen rechtse Nederlanders en rechtse Vlamingen?
Verleden week verscheen een verslag van de Libera!-lezing van Georges-Louis Bouchez. De eerste helft leek vanzelfsprekend: rechts samen optrekken tegen links. Om in de tweede helft te lezen waarom dit om communautaire redenen onhaalbaar lijkt.
Nederland kent geen communautaire kwesties. Kan wat voor rechtse Nederlanders logisch lijkt, door rechtse Vlamingen anders gezien worden? Sinds dinsdagavond lijken de bezwaren tegen het afdwingen van de coronapas vooral bekeken te worden in het licht van de staatsstructuur. De Federale regering die de macht naar zich toetrekt.
Nederland kent communautaire spanningen noch een federale staatsstructuur. De coronapas hebben we al. Herinvoering van mondmaskerplicht (bij ons heten die ‘mondkapjes’) wordt overwogen. Ziet de bevolking niet zitten. Een enkele expert vindt het niet nodig, omdat het meevalt met de drukte in het ziekenhuis. We zullen zien of de Nederlandse regering anders beslist dan de Belgische.
