Coronavirus in Europa: Belangrijk om te lezen en te weten

Wat is het coronavirus?

Coronavirussen zijn naast rhinovirussen de veroorzakers van een groot percentage van alle gewone verkoudheden bij volwassenen. Zij veroorzaken over het algemeen in de winter en vroeg in de lente een verkoudheid. Het coronavirus is ook de boosdoener van verschillende ziektes bij dieren. Bekende ziektes veroorzaakt door een coronavirus is SARS (Severe Acute Respiratory Syndrome) en MERS. De SARS-epidemie maakte tussen 2002 en 2003 meer dan 800 slachtoffers. MERS was in 2014 actief.

Symptomen coronavirus

De symptomen van het nieuwe virus hebben de schijn van verkoudheid. Slachtoffers hebben last van longklachten, zijn kortademig, hoesten en hebben koorts. In ernstige gevallen overlijden mensen aan het virus. De incubatietijd is ongeveer een week.

Hoe raak je besmet?

Hoe zit het met mens-op-mens-besmetting? Onlangs werd duidelijk dat het bewuste virus overdraagbaar via mensen. Volgens hoofd virologie van het Erasmus MC Marion Koopmans is dat niet verbazingwekkend. “De vraag is: hoe makkelijk gaat dat?” Daar wordt nu onderzoek naar gedaan.

Zo’n onderzoek is in de woorden van Koopmans echt veldwerk, waarbij onderzoekers alle contacten van een besmet persoon nagaan. “Dat duurt een tijd.” Hoe lang precies is moeilijk te zeggen. Het kan maanden duren, maar haar vermoeden is dat het nu sneller zal gaan.

Het Nederlandse Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) zegt dat de mogelijkheid van mens-op-mensbesmetting voor alle zekerheid al was meegenomen in de protocollen voor de aanpak. Er is in Nederland nog niemand met het virus gesignaleerd, maar mocht dat het geval zijn, dan wordt deze persoon volgens die protocollen geïsoleerd en wordt er ook onderzoek gedaan naar zijn of haar contacten. Volgens Koopmans is duidelijkheid nu het belangrijkste. “Het blijft een typische ‘beginnende-uitbraak-situatie’, waarbij je meer vragen dan antwoorden hebt.”

Uitbraak epidemie

Wat gaat er gebeuren om het virus in te dammen? De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) heeft een spoedoverleg over de uitbraak van het nieuwe coronavirus gehad. Experts moesten besluiten of de uitbraak wordt aangemerkt als een bedreiging voor de internationale volksgezondheid. Veel landen wachten hier niet op. Omliggende landen in Azië, maar ook Australië, de Verenigde Staten, Rusland en Singapore controleren al extra op vliegvelden om besmetting te voorkomen. De belangrijkste medische adviseur van de Australische regering waarschuwt dat dergelijke maatregelen maar beperkt bescherming bieden. “We kunnen niet helemaal voorkomen dat het virus het land binnenkomt. De incubatieperiode duurt waarschijnlijk een week.”

Chinees nieuwjaar

Wel is er angst voor het Chinees Nieuwjaar. Zaterdag 25 januari is het Chinees Nieuwjaar. 1,4 miljard Chinezen in binnen- en buitenland gaan komende dagen op reis om de belangrijkste nationale feestdag met familie te kunnen vieren. In de stad Wuhan, waar het virus is uitgebroken, is een festival dat honderdduizenden mensen trekt, afgelast. In China zelf gebeurt al van alles. Vanwege het naderende Chinees Nieuwjaar gaan veel Chinezen deze week op reis. Veel mensen dragen beschermende maskers en op luchthavens, bus- en treinstations wordt de lichaamstemperatuur van reizigers gecheckt.

In China zijn mondkapjes en desinfecterende handgels praktisch uitverkocht. Chinezen slaan ze massaal in om zich te beschermen tegen het besmettelijke coronavirus. Mensen staan uren in de rij bij apothekers en drogisterijen. Enkele winkels waren binnen een half uur uitverkocht. Er zou in sommige gevallen sprake zijn van woekerprijzen. Ook het lokale openbaar vervoer gaat plat.

Chinese bedrijven, zoals Huawei en Foxconn, delen gratis mondkapjes uit aan hun werknemers. Zij raden hun personeel af om tijdens Nieuwjaar naar de provincies Wuhan en Hubei af te reizen. Hier zijn de meeste mensen ziek geworden.

Volgens schattingen plannen de Chinezen zeker 450 miljoen reizen of uitstapjes.

Ook de Chinese stad Huanggang wordt door de autoriteiten geïsoleerd vanwege het coronavirus. Chinese media berichtten dat al het uitgaande verkeer en het openbaar vervoer in de stad van 7 miljoen inwoners met ingang van vrijdag vrijwel wordt stilgelegd.De inwoners worden opgeroepen de stad niet te verlaten tenzij daar zeer dringende redenen voor zijn. Huanggang ligt 40 kilometer ten oosten van Wuhan waar het nieuwe coronavirus is opgedoken.

De Chinese hoofdstad Peking blaast grote evenementen tijdens Chinees Nieuwjaar af vanwege het besmettelijke coronavirus. Dat heeft het stadsbestuur donderdag bekendgemaakt. De feestelijkheden trekken jaarlijks veel toeristen.

In welke landen is het Coronavirus?

• China
• Japan
• Singapore
• Taiwan
• Thailand
• Zuid-Korea
• Verenigde Staten
• Frankrijk ( drie gevallen. 2 in Parijs en 1 in Bordeaux)
• Australië. Een persoon die vorige week van Wuhan naar Melbourne is gereisd, draagt het virus bij zich. Nog zeven mensen worden onderzocht in Australië.
• Maleisië
• Nepal
• Vietnam
• Canada

Bescherming coronavirus

Hoe kun je je beschermen tegen het coronavirus? Meerdere landen hebben zelf maatregelen genomen. Zo worden vliegtuigpassagiers uit Wuhan in Australië bij aankomst gescreend. Dat gebeurt ook in de Verenigde Staten en meerdere landen in Azië. Een handjevol besmettingen is vastgesteld in Zuid-Korea, Taiwan, Japan en Thailand en de VS. De patiënten in die landen komen uit Wuhan of zijn daar recent geweest.

Maatregelen vliegvelden

De Chinese stad Wuhan, waar de eerste besmetting met het coronavirus werd vastgesteld, sluit zijn luchthaven en treinstations voor uitgaande reizigers. Dat meldden staatsmedia. Ook het lokale openbaar vervoer gaat plat.De sluiting gaat donderdagochtend lokale tijd in. De stad heeft zijn inwoners gevraagd de stad vanaf donderdag 23 januari niet te verlaten tenzij er een bijzondere noodzaak is.

Steeds meer luchthavens nemen maatregelen tegen het coronavirus. Het Londense vliegveld Heathrow krijgt speciale ruimtes voor screening van reizigers die aankomen uit de regio’s waar het virus heerst. Dat zegt de Britse minister van Transport Grant Shapps. Volgens hem is het risico op besmetting in het Verenigd Koninkrijk erg klein.

Ook Turkije heeft maatregelen genomen om verspreiding van het ziekte tegen te gaan. Het vliegveld op Istanbul brengt mensen uit het gebied waar het virus voorkomt naar een speciale quarantaineruimte. Mogelijke patiënten worden direct naar het ziekenhuis gebracht met een speciale ambulance.

Rusland heeft de controle aangescherpt op alle vliegvelden en bij alle grensovergangen met China. Rusland en China delen 4200 kilometer grens. Daar worden mensen die Rusland in willen gescreend. Wuhan, waar het virus uitbrak, ligt ongeveer 24.000 kilometer van de Russische grens.

Schiphol neemt nog geen bijzondere maatregelen voor reizigers en vliegend personeel vanwege het coronavirus. De reden is dat de luchthaven geen rechtstreekse vluchten heeft van en naar Wuhan, dat geldt als het epicentrum van de virusuitbraak. “Voor Nederland zijn extra maatregelen op dit moment niet aan de orde”, zegt een woordvoerder van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu. Het Nederlandse reisadvies voor de regio Hubei, waar de stad Wuhan ligt, is aangescherpt. Er wordt geadviseerd om alleen naar deze provincie te reizen indien noodzakelijk.

KLM neemt op dit moment geen bijzondere maatregelen voor reizigers en vliegend personeel vanwege het coronavirus. Wel raadt de luchtvaartmaatschappij aan op de hygiëne te letten en bijvoorbeeld handen te wassen voor en na het eten en contact met dieren te vermijden.”KLM staat in nauw contact met zowel de gezondheidsautoriteiten als luchtvaartinstanties en houdt de situatie goed in de gaten”, laat het bedrijf weten.

Maatregelen Nederland

De kans dat het nieuwe virus naar Nederland komt is klein, zegt het RIVM. Ook het Europese centrum voor infectieziektebestrijding komt tot die conclusie. Er zijn geen directe vluchten van Wuhan naar Nederland en op basis van wat nu bekend is, lijkt een mens-op-mens-besmetting niet snel te gebeuren. “Bij twee van de bijna 300 patiënten is vastgesteld dat ze via een ziek persoon besmet zijn geraakt”, schrijft het RIVM.

Wel worden in Nederland voorzorgsmaatregelen genomen. Het RIVM heeft artsen en GGD’s geïnformeerd over de uitbraak. Ook liggen testen klaar waarmee het virus aangetoond kan worden.

Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) brengt maandag een advies uit aan het ministerie van Volksgezondheid over het coronavirus. Op basis van dat advies zal minister Bruno Bruins (Medische Zorg) bepalen of er extra maatregelen voor Nederland moeten worden getroffen.

Op het ministerie werd vrijdag overlegd met een zogenoemd Outbreak Management Team (OMT) van het RIVM. Dat is gebruikelijk als er ergens ter wereld nieuwe virussen opduiken. Het OMT brengt maandag advies uit aan Bruins.Na overleg over dat advies zal Bruins ook worden geadviseerd “over eventueel te nemen maatregelen”, schrijft de minister aan de Tweede Kamer.

Wat te doen bij uitbraak in Europa

Europa is klaar om te reageren op het coronavirus, als het hierheen komt. Dat zegt de Belg Herman Goossens, die de leiding heeft over een Europese commissie om ziekte-uitbraken tegen te gaan (Prepare Outbreak Mode Committee).Goossens zegt dat er geen enkele regio zo goed is voorbereid op het coronavirus als Europa. “Europa heeft de nodige structuren en middelen om klaar te staan als er zich een pandemie voordoet. Ik heb nog nooit zo’n snelle reactie en samenwerking gezien als bij de uitbraak van het coronavirus.”

Uitbraak in Frankrijk

Het besmettelijke coronavirus is ook in Frankrijk opgedoken. De Franse minister Agnès Buzyn van Volksgezondheid heeft dat vrijdagavond bekendgemaakt.

Er zijn twee gevallen van besmetting vastgesteld: een patiënt in de hoofdstad Parijs en een in de zuidwestelijke stad Bordeaux. Het zijn voor zover bekend de eerste gevallen in Europa.

Beiden zijn opgenomen in het ziekenhuis. De patiënt in Bordeaux was onlangs in de Chinese stad Wuhan, waar de eerste besmettingen van het virus zijn ontdekt. Over de patiënt in Parijs zijn geen details naar buiten gebracht, meldt de Franse krant Le Parisien.

Volgens Buzyn is de kans groot dat er meer besmettingen in het land opduiken. “We zullen er alles aan doen om deze epidemie te bedwingen”, aldus de minister tijdens een persconferentie. Maar volgens haar is het onmogelijk om in deze tijd de grenzen te sluiten.

Reisadvies China

De WHO zegt dat vooralsnog geen extra maatregelen nodig zijn voor reizigers naar China. De gebruikelijke adviezen gelden:

• was vaak je handen en vermijd contact met zieke mensen.
• Vermijd contact met zieke mensen, pluimvee- en vismarkten en pluimvee- en visproducten.
• Was regelmatig goed je handen, snuit je neus in papier en gooi het papier na het snuiten weg
• Was je handen daarna weer goed. Dit geldt ook voor als je hoest en niest. Raadpleeg onmiddellijk een arts als je koorts krijgt.

Het Nederlandse reisadvies voor de regio Hubei, waar de stad Wuhan ligt, is aangescherpt. Er wordt geadviseerd om alleen naar deze provincie te reizen indien noodzakelijk.