Een verkeersbord met daarop een Afghaanse man en een groot kruis erdoorheen: dit is een van de berichten die ik gedeeld zie worden op Turkse social media. De boodschap is duidelijk: wij willen geen vluchtelingen uit Afghanistan hier. Dit dateert al van ver vóór de recente machtsovername door de taliban, maar deze antipropaganda heb ik de afgelopen weken alleen maar zien toenemen.
Het doet me denken aan de opmerking van demissionair minister-president Rutte, dat we zo min mogelijk vluchtelingen uit Afghanistan moeten opnemen in Nederland. En dat laat me weer denken aan die andere vluchtelingencrisis waar ons land mee te maken heeft gehad. In mei 1934 verscherpte ons land zijn toelatingsbeleid, omdat de toenmalige regering angst had om overspoeld te raken door vluchtelingen uit Duitsland. Nederland stuurde vluchtelingen zoveel mogelijk terug, liefst al direct aan de grens. Nog steeds was direct levensgevaar de enige uitzondering om toch binnen te mogen komen. Het risico lopen om door de Duitsers in een concentratiekamp te worden opgesloten, was niet genoeg.
“Nederlanders zijn erg goed in het doneren van spullen en geld. Zolang deze mensen maar niet door je straat komen lopen.”
België en Frankrijk kregen een soortgelijk vluchtelingenbeleid. Zwitserland liet alleen politieke vluchtelingen binnen, maar probeerde Joodse vluchtelingen uit Duitsland en Oostenrijk te weren. Denemarken liet slechts 3.000 Joodse vluchtelingen toe. Zweden liet tot aan het begin van de Tweede Wereldoorlog 3.000 Joden toe – tijdens de oorlog zelf was het beleid ruimhartiger. Ierland spande de kroon: dit land liet slechts 250 Joodse kinderen toe. Na de oorlog waren Joden daar ook niet welkom ‘omdat dit antisemitisme met zich mee kan brengen’.
Tot zover de barmhartigheid van Europa tijdens deze grootste humanitaire crisis aller tijden op Europees grondgebied. Stel je eens voor dat al deze landen destijds een humaner vluchtelingenbeleid hadden gevoerd. Maar goed: ik geloof eerlijk gezegd dat geen enkel land zit te wachten op vluchtelingen. Nederlanders zijn erg goed in het doneren van spullen en geld. Nu ook weer voor de Afghanen. Maar het is natuurlijk niet de bedoeling dat deze mensen door je straat komen lopen.
“Zolang Mark Rutte vindt dat we de deur niet moeten opendoen voor Afghaanse vluchtelingen, zal er niets in het DNA van Nederland veranderen.”
De hashtag #afghanen weerspiegelt die angst voor de vluchteling. Stel dat ‘ze’ onze banen en woningen inpikken. We hebben hier immers woningnood, dus eigen volk eerst. En waar zijn de vrouwelijke vluchtelingen? Toegegeven: dit is ook een vraag die bij mij opborrelt bij het zien van de beelden van vluchtende Afghanen. En ja: ook die woningnood is er in ons land. Maar wat is het alternatief? Deze mensen in de regio laten opvangen, waar landen als Turkije zelf al kampen met een ‘vluchtelingenprobleem’ en de inwoners daar ook niet op ze zitten te wachten?
De oplossing voor dit complexe vraagstuk heb ik ook niet paraat. Maar ik weet wel dat, zolang Mark Rutte zelf vindt dat we de deur niet moeten opendoen voor Afghaanse vluchtelingen, er niets in het DNA van Nederland zal veranderen. Zelfs de 500 kinderen in Kamp Moria werden door onze regering aan hun lot overgelaten. De boodschap blijft glashard: we willen jullie hier niet.