De Haagse Komedie

Premier Mark Rutte overleefde  de nacht een motie van wantrouwen na klachten over zijn gedrag tijdens gesprekken om een nieuwe regeringscoalitie te vormen. De voltallige oppositie van Rutte in de Tweede Kamer stemde voor zo’n motie van wantrouwen, maar het was niet genoeg om de demissionair-premier te dwingen af te treden.

Er zijn nog wel een aantal kanttekeningen te plaatsen bij het Lijsttrekkersdebat van de afgelopen dag en nacht. Zo konden gisteren de kamerleden pas om 9 uur ’s morgens de van de verkenners hun eigen opgevraagde stukken inzien, waarna zij om 10 uur alle stukken in hun bezit kregen. Maar Mark Rutte liet zich (bewust) ontvallen dat hij al om half acht ’s morgens was geïnformeerd. Desgevraagd weigerde hij te vertellen wie hem had geïnformeerd, en dat kan behalve een hem goedbekende ambtenaar (die inzage in de stukken had) ook Kajsa Ollongren, Annemarie Jorritsma, Wouter Koolmees en Tamara van Ark geweest zijn. Geen van hen zou volgens eigen zeggen hem geïnformeerd hebben.

We weten nu dus nog steeds niet wie de inhoud van de informatie ’s morgens vroeg naar Rutte heeft gelekt, en voor zover we weten is het lek er nog steeds. Maar de Kamer heeft niet doorgezaagd wie het lek is, en of die misschien méér dingen heeft gelekt, of in de toekomst meer dingen zal kunnen lekken. De Rijksrecherche heeft bekendgemaakt geen onderzoek te doen. Het overtreden van een ambtsgeheim – waar hier sprake van is – is strafbaar.

Daarnaast weten we nog steeds niet wie “Pieter Omtzigt, functie elders” heeft geschreven. Ook daar heeft de Kamer niet ècht over doorgevraagd. Minstens twee mensen hebben de aantekeningen gemaakt en de Kamer had hun standpunten moeten kennen.

Maar er is meer informatie over Omtzigt. Eerste verkenner Jorritsma stelt voor of hij misschien voorzitter van de Tweede Kamer moet worden.

Het optreden vannacht van de twee eerste verkenners, Kajsa Ollongren en Annemarie Jorritsma, leidde tot grote ergernis bij de Kamer, omdat zij de tactiek van Rutte – blijven zeggen dat er geen herinnering is – hadden overgenomen en zich opvallend veel details niet meer wisten te herinneren. Jorritsma loog aantoonbaar, hetzelfde geldt voor Ollongren en Rutte. En beiden hebben een week lang als het graf gezwegen. Kaag vindt – achteraf gezien – het wel prima met zulke mensen samen te werken. Wat ons betreft heeft zij haar geloofwaardigheid vannacht ook volledig kwijtgeraakt.

De toneelopvoering liet in ieder geval zien dat de kritiek van Pieter Omtzigt – een gecorrumpeerde macht die er niet voor terugdeinst de volksvertegenwoordigers (en dus ook het Nederlandse volk) voor te liegen en te bedriegen – blijft voortbestaan, ondanks alle mooie woorden en beloften. Een vertoning die – als het niet zo in-en-in-triest was – goed beschouwd op de lachspieren kan werken.

Rutte’s geloofwaardigheid is ernstig aangetast. Hij had de Kamerleden eerder excuus aangeboden. Waar vertrouwen is geschonden zal hij hard werken om het te herstellen. Zegt hij. Het is de vraag of hij zich die toezegging over een paar maanden nog weet te herinneren. Tegelijkertijd verklaarde hij minister-president van Nederland te willen blijven. Rutte verkeerde ruim twee weken na het winnen van de parlementsverkiezingen in politieke nood. Hij wordt ervan beschuldigd in verkennende gesprekken gelogen te hebben over de lopende verkennende. Daarnaast heeft hij de indruk gewekt dat hij in Kamerlid Omtzigt een ongemakkelijke criticus uit de gelederen van een potentiële coalitiepartner wilde verwijderen.

Omtzigt wordt beschouwd als een onaantastbaar parlementslid. Hij en anderen (waaronder in het bijzonder Renske Leijten van de SP)  hadden de zaak over kinderbijslag aan het licht gebracht die uiteindelijk leidde tot het aftreden van de regering in januari. Rutte is sindsdien alleen in functie op op “de winkel te passen” wat hij trouwens aan zijn laars lapt omdat hij nieuwe politieke “klussen” gewoon gaat uitvoeren (het partieel inleveren van Nederlandse soevereiniteit).
Bij de verkiezingen van 17 maart kwam zijn partij VVD als grootste uit de bus. Verwacht werd dat hij naast een vierde partner ook een coalitie zou willen vormen met het CDA en D66. De links-liberale D66 en het CDA verklaarden vannacht dat een nieuwe coalitie onder Rutte “niet vanzelfsprekend” was. Oppositieleider Geert Wilders, die de motie van wantrouwen vroeg en alle oppositiestemmen voor zijn motie kreeg, sprak over het “einde van het Rutte-tijdperk”.

De crisis werd veroorzaakt door een reeks onwaarheden en gesjoemel tijdens de eerste gesprekken over de vorming van een nieuwe coalitie. Ook de toekomst van kamerlid Omtzigt kwam – zoals gezegd – aan de orde. Uit de gespreksnotities werd duidelijk dat de minister-president hem in de toekomst graag elders in een nieuwe functie zou willen hebben (het “kaltstellen” van een kritisch kamerlid).Ddat had Rutte eerder ontkend, maar omdat het tegendeel op papier stond en de hele Kamer dat uitdroeg, bond hij hierop in. De oppositie beschuldigde hem meerdere malen van liegen.

Diep in de nacht sprak het parlement in Den Haag met een grote meerderheid zijn diepe afkeuring uit over het gedrag van VVD-kamerlid Mark Rutte. Na een lang en turbulent debat over controversiële uitspraken van de 54-jarige Rutte in de coalitiebesprekingen, verwierp de meerderheid van de Kamerleden een motie van wantrouwen van de oppositie. Een grote meerderheid van de partijen sprak echter hun diepste afkeuring uit over zijn gedrag. Het is dan ook de vraag of de premier alsnog een coalitie met een meerderheid kan vormen. Omdat ook zijn vorige partners vertelden duidelijk afstand van hem te nemen.

De tijd al leren of hier sprake is van een vooropgezet plan om het “Great Reset”-plan van het World Economic Forum door te voeren. Als blijkt dat Mark Rutte niet dóórkan in een nieuwe coalitie, en Sigrid Kaag de nieuwe premier wordt (we blijven het vreemd vinden dat D’66 eind januari in de peilingen nog op 12 zetels stond, en bij de verkiezingen op 24 – eenverdubbeling!), dan kunnen we er inderdaad van uitgaan dat zij de plannen van de psychopaat Klaus Schwab – onder de noemer Build Back Better – in een hogere versnelling zal gooien.