CDA-minister Hugo de Jonge heeft zich meerdere keren bemoeid met de mondkapjeshandel van zijn partijgenoot Sywert van Lienden. De bewindspersoon had direct en amicaal contact met Van Lienden en zette ambtenaren aan om met de ex-scholierenleider te ‘knuffelen’.
Hugo de Jonge erkent dat hij onvoldoende informatie heeft verschaft over zijn rol in aanloop naar de miljoenendeal met Sywert van Lienden. Een dag voor het Kamerdebat gaat de minister door het stof voor het feit dat hij niet het volledige verhaal heeft verteld over zijn bemoeienis en contact met en over Sywert. Inmiddels zijn er honderden extra appberichten gepubliceerd.
,,De verwarring die nu is ontstaan had voorkomen kunnen worden door melding te maken van mijn contacten over de heer Van Lienden”, schrijft De Jonge zojuist in een brief aan de Tweede Kamer. ,,Ik heb daarop onvoldoende toegezien en dat betreur ik. Ook toen ik destijds vragen kreeg van journalisten, was het completer geweest als ik in aanvulling op de antwoorden melding had gemaakt van bovengenoemde contacten.”
Dat blijkt uit interne communicatie die plotseling is vrijgegeven door het ministerie van VWS. De Volkskrant vraagt al bijna een jaar om de stukken, maar het ministerie bleef telkens weigeren die te verstrekken, zelfs toen de rechter daar opdracht toe gaf.
De stukken worden nu alsnog vrijgegeven aan de vooravond van een debat met Hugo de Jonge in de Tweede Kamer. De CDA-bewindspersoon moet dan uitleggen waarom hij zich wel bemoeide met de mondkapjesdeal van 100,8 miljoen euro voor Van Lienden, terwijl hij in het verleden telkens zei niet betrokken te zijn.
Toen de Volkskrant vorige week weer onthulde dat De Jonge juist het eerste zetje gaf voor de deal door een topambtenaar opdracht te geven contact op te nemen met Van Lienden, oordeelde de CDA’er hard over die berichtgeving. Volgens De Jonge klopten ‘de suggesties in de Volkskrant’ niet. Hij weigerde toen nog in debat te gaan met de Tweede Kamer.
Lees verder na screenshots
Onjuiste informatie
De nieuwe informatie roept de vraag op of De Jonge de Tweede Kamer juist heeft geïnformeerd. PvdA-Kamerlid Attje Kuiken vroeg vorig jaar aan De Jonge of hij op de hoogte was van de deal met Van Lienden. De CDA-minister antwoordde op 9 juni 2020: ‘Met de inhoud van de overeenkomst was ik niet bekend; bij de besluitvorming ben ik niet betrokken geweest.’
Uit de vrijgegeven correspondentie blijkt dat De Jonge wel op de hoogte was van de inhoud van de deal. Op 25 april 2020 meldde een VWS-ambtenaar: ‘Hugo, misschien ten overvloede: Sywert van Lienden doet mee aan het LCH; wij tekenen een contract voor maximaal 40 miljoen mondkapjes.’
Intensief contact
Uit de nieuwe communicatie blijkt verder dat de CDA-minister intensiever contact had met Van Lienden dan gedacht. Ook zijn politiek assistent communiceerde geregeld met de partijgenoot. Toen Van Lienden meldde dat er schot zat in de onderhandelingen met de overheid zei de assistent van De Jonge: ‘Cool! We gaan een shift zien die zijn weerga niet kent.’
De Jonge blijkt ook zelf geïnformeerd te hebben naar de voortgang van de onderhandelingen met Van Lienden bij de verantwoordelijke minister Martin van Rijn. De CDA-minister ontving ook extra voorstellen van Van Lienden om nog eens 80 miljoen mondkapjes te leveren. ‘Dank! Ik ga het goed lezen’, antwoordde De Jonge. Van Lienden bleef in zijn berichten aan de minister volhouden ‘zonder winstoogmerk’ te werken, terwijl hij heimelijk fors verdiende.
De CDA-minister reageerde positief op een voorstel van Van Lienden om te telefoneren. ‘Kan het aan het einde van de week’, vroeg de minister.
Knuffelen
Uit de berichten komt ook naar voren dat ambtenaren op aandringen van De Jonge contact onderhielden met Van Lienden. ‘Op jouw verzoek ben ik gaan knuffelen met Sywert’, schreef één ambtenaar. ‘Dat is bijna een dagtaak.’ De Jonge antwoordde: ‘Top, dank!’
De Jonge maakt zich ook zorgen om het twittergedrag van Van Lienden. Iemand moet contact opnemen met zijn partijgenoot, want ‘de kritiek is te massief’.
De Jonge maakt in een briefje aan de Tweede Kamer voormalig minister Tamara van Ark (Medische Zorg) verantwoordelijk voor de gebrekkige informatievoorziening aan de Kamer. Volgens de CDA’er had ‘verwarring’ over zijn betrokkenheid voorkomen kunnen worden als zijn contacten met en over Van Lienden al eerder waren gemeld. ‘Ik heb daarop onvoldoende toegezien en dat betreur ik.’
Het ministerschap van De Jonge lijkt in zwaar weer te komen door de nu geopenbaarde stukken. De vraag zal daarnaast opkomen wie de CDA-minister heeft geholpen om zijn betrokkenheid bij de Sywert-deal zolang te verbergen voor de Tweede Kamer en de buitenwereld, ondanks herhaalde verzoeken om openheid te geven.