Begin 2019, toen Selçuk Öztürk (Denk) in een Kamerdebat PVV’er Machiel de Graaf beschuldigde van fraude, was de reactie: “Zwijg daar eeuwig over! Want ik zal je najagen! Dan ben je van mij!”
Het is een misvatting dat de recente bedreiging van FvD’er Pepijn van Houwelingen aan het adres van D66-collega Sjoerd Sjoerdsma (“Uw tijd komt nog wel, er komen tribunalen!”) uniek is voor het Nederlandse parlement. Al jaren verloedert het politieke debat, binnen en buiten de vergaderzaal. Ministers worden om de haverklap uitgemaakt voor leugenaar of erger, Thierry Baudet noemde Carola Schouten vorig jaar ‘de sluipmoordenaar van de agrarische sector’. Sigrid Kaag pleegde volgens Geert Wilders ‘verraad’ toen ze in 2018 een hoofddoek droeg tijdens een bezoek aan Iran. Wilders die overigens een maand geleden zei dat de verantwoordelijken voor het Nederlandse migratiebeleid voor een tribunaal moeten verschijnen.
Nul is nul en vol is vol!#grenzendicht #Wilders #PVV pic.twitter.com/eVRHBVg20R
— Geert Wilders (@geertwilderspvv) October 13, 2021
De verruwing is er de afgelopen tien jaar ingeslopen en gaat er niet meer zomaar uit. Kamervoorzitter Vera Bergkamp gaat binnenkort een zinloos rondje maken langs de fractievoorzitters met de oproep het debat voortaan beschaafd te voeren. Ik wens haar veel succes bij Wilders en Baudet.
Partijen zijn ervan doordrongen dat zij iets moeten doen aan het bestrijden van de hufterigheid in het parlement, het kan absoluut geen kwaad. Maar het zou verkeerd zijn als de politiek zich in deze kwestie naar binnen keert, in de veronderstelling dat de problemen zich alleen in eigen huis afspelen. Want je kunt als politicus honderd keer tegen Baudet zeggen dat hij aan de lopende band onzin verkoopt, je kunt uit protest weglopen uit debatten; de leider van Forum voor Democratie zal je niet tot inkeer brengen. Het is de kiezer die overtuigd zal moeten worden dat het bagatelliseren of zelfs ontkennen van de crisis geen antwoord op de crisis is.
De overheid zelf in gebreke?
De signalen die de gevestigde partijen afgeven, stemmen niet bepaald hoopvol. Acht maanden duurt de stroperige formatie, een formatie die inmiddels als doel heeft dat de oude coalitie, zo zwaar bekritiseerd vanwege de roestige bestuurscultuur, een doorstart maakt. Ondertussen bereidt het demissionaire (!) kabinet ingrijpende 2G-maatregelen voor, die zonder twijfel zorgen voor nog meer polarisatie in de samenleving. De rellen van de afgelopen dagen laten zien dat de rek er zo’n beetje uit is. Wat gebeurt er als mensen zonder coronaprik op verdere afstand van het dagelijks leven worden gezet?
Het is noodzaak om de groep ongevaccineerden niet verder af te stoten. Hugo de Jonge gaf wat dat betreft het slechte voorbeeld: vorig maand tijdens een bezoek aan het Medisch Centrum Leeuwarden zei hij dat ‘dit bed niet bezet had hoeven zijn’, waarmee hij expliciet schuld bij de vaccin-weigeraar legde.
Kan het ook zijn dat de overheid zelf in gebreke is, door rammelend beleid en beroerde communicatie? Vingerwijzen naar ongevaccineerden lijkt me niet de oplossing. Wel een overtuigende campagne, diep de wijken in, om twijfelaars, sceptici en slecht geïnformeerde mensen over de streep te trekken, onderbouwd door de wetenschap, geholpen door persoonlijke verhalen van ic-artsen en -verpleegkundigen. Huisartsen in Amsterdam gaan kwetsbare, ongevaccineerde patiënten één voor één bellen. Daar valt op dit moment meer te winnen dan in de Tweede Kamer.