Indignatie redactie 
Bill Gates bouwde een wereldwijd imperium op rond zijn technologieën en “filantropische” bedrijven, waarvan de omvang tegenwoordig steeds duidelijker wordt. Zijn absolute rijkdom heeft het voor hem mogelijk gemaakt om zèlf een echte supermacht te worden. Hij werd niet alleen de grootste financier van de Wereldgezondheidsorganisatie en de ongekozen mondiale gezondheidstsaar in het licht van Covid-19, maar hij oefent ook grote invloed uit op het mondiale voedselsysteem. Vandaag: Afrika.
In december 2019 werd Agnes Kalibata, presidente van de Alliantie voor een Groene Revolutie in Afrika (AGRA), door de secretaris-generaal van de Verenigde Naties aangesteld als speciale gezant voor de VN-top over voedselsystemen (World Food Summit) in 2021. Na dit bericht over de benoeming van Kalibata hebben 176 maatschappelijke organisaties en boerengroepen van 83 landen een open brief naar de secretaris-generaal van de VN, António Guterres, gestuurd, waarin aangedrongen werd op het intrekken van de benoeming van Kalibata vanwege haar nauwe banden met het bedrijfsleven.
Deze brief werd gevolgd door een tweede verklaring ondertekend door meer dan 500 organisaties, academici en sociale bewegingen, die dezelfde zorgen hadden over de nominatie, en over de algemene aanpak van de top in december 2019.
Maatschappelijke organisaties stelden dat de benoeming van mevrouw Kalibata een duidelijk belangenconflict weerspiegelt aangezien AGRA de belangen van de agribusiness behartigt. CSO’s stellen dat haar benoeming “fundamenteel in strijd is met het VN-Handvest en met intergouvernementele beslissingen over duurzame ontwikkeling, de klimaatnoodsituatie en de uitbanning van armoede en honger.
Het zal ertoe leiden dat transnationale ondernemingen (TNC’s) preferentiële toegang tot het VN-systeem krijgen en de VN permanent associëren met TNC’s, waarbij de kernactiviteiten van een aantal TNC’s verslechteringen hebben kunnen (laten) aanbrengen op sociaal, economisch en milieugebied, en vooral bij crises waarmee de wereld te maken heeft.
Deze bezorgdheid over de nominatie van Kalibata werd grotendeels bevestigd door Kalibata’s top-down benadering van het organiseren van de Summit en haar uitsluiting van de meest getroffenen (als gevolg van voedselonzekerheid en ondervoeding in het planningsproces).
In reactie op de twee brieven van het maatschappelijk middenveld hebben twaalf personen die verschillende ontwikkelingsbanken, academische instellingen en de particuliere sector vertegenwoordigen, een brief gestuurd naar de secretaris-generaal van de VN waarbij zij hun steun uitspraken voor de benoeming van Kalibata voor deze functie. In deze brief werd de nadruk gelegd op de leiderschapskwaliteiten en het werk van Dr. Kalibata, haar ethiek, vermogen tot luisteren en andere kwaliteiten.
AGRA Watch analyseerde de ondertekenaars en ontdekte dat van de in totaal 12 ondertekenaars er 11 eerdere of huidige banden met de Gates Foundation hadden. In sommige gevallen werden organisaties rechtstreeks gefinancierd door de Gates Foundation en in andere gevallen werden door de Gates Foundation specifieke programma’s, waarin de ondertekenaars een rol hadden gespeeld, financieel gesteund. Eén organisatie werd gefinancierd door AGRA, dat dan weer gefinancierd wordt door de Gates Foundation.
Deze bevindingen illustreren maar weer eens de invloed van de Bill and Melinda Gates Foundation (BMGF) op mondiaal voedsel- en landbouwbeleid. AGRA Watch heeft herhaaldelijk de rol van de BMGF in het beïnvloeden van de landbouwontwikkeling, die de afgelopen jaren enorm is gegroeid, gerapporteerd. Ook dat Gates’ Foundation invloed wil uitoefenen, niet alleen door het financieren van projecten en het vormgeven van expertise, maar ook in financiering van de bestuursplatforms die het voedsel- en landbouwbeleid bepalen.
Deze rol van de BMGF in het aansturen van beleidsbeslissingen op basis van het eigen en technologische model van landbouwontwikkeling
wordt vaak over het hoofd gezien. Hoewel het dus lijkt alsof Kalibata de steun had van een dozijn verschillende en onafhankelijke individuen of groepen, zijn er In werkelijkheid slechts twee stemmen die vóór haar benoeming pleitten. Het komt neer op de stem van Bill % Melinda Gates, vermenigdvuldigd met elf. Bovendien, aangezien zijn naam nooit wordt genoemd, zijn niet-ingewijden over het algemeen van mening dat Bill Gates er op geen enkele manier bij betrokken is.
Hieronder beschrijven we de connecties met de ondertekenaars van de brief en de stichting van Bill en Melinda Gates:
AGRA Watch vond drie soorten connecties tussen ondertekenaars van de brief en de Gates Foundation. Elk van deze categorieën wordt hieronder beschreven.
1. Directe financiering van de Gates Foundation aan organisaties vertegenwoordigd door ondertekenaars. De organisaties die zijn aangesloten bij de volgende personen hebben directe financiering ontvangen van genoemde stichting:
• Debisi Araba: The International Center for Tropical Agriculture (CIAT)
• Simeon Ehui: World Bank
• Peter Matlon: Cornell University
• Ousmane Badiane: African Agricultural Technology Foundation (AATF)
• Gordon Conway: Imperial College London
• Njuguna Ndung’u: African Economic Research Consortium (AERC)
• Martin Fregene: African Development Bank (ADB)
• Joyce Cacho: Corporate Council on Africa (CCA)
• Rhoda Tumusiime: African Union Commission (AUC)
• Sheryl Hendriks: Malabo Montpellier Panel
2. Indirecte financiering van de Gates Foundation voor specifieke programma’s die zijn aangesloten bij ondertekenaars.
Ismahane Elouafi, directeur-generaal van het International Center for Biosaline Agriculture (ICBA), heeft Arab
Women Leaders in Agriculture (AWLA) geïnitieerd, een programma ondersteund door de stichting.
Sheryl Hendriks was programmavoorzitter op de conferentie van de Universiteit van Pretoria (die mogelijk gemaakt werd door een BMGF-subsidie) getiteld “Bevorderen Agriculturele transformatie in Afrika: capaciteitsversterking bij beleidsanalyse”.
3. Financiering door AGRA aan organisaties vertegenwoordigd door ondertekenaars.
Rhoda Tumusiime staat vermeld in de Board of Trustees van IITA (International Institute of Tropical Agriculture), dat is een organisatie die wordt gefinancierd door AGRA. IITA’s jaarverslag 2017 verwijst naar investeringen die zijn gedaan door AGRA aan IITA voor een bedrag van $ 285.000 in 2017 en $ 587.000 in 2016.
Over AGRA kunnen we zeggen dat het veertien jaar geleden werd opgericht door de Bill & Melinda Gates Foundation en de Rockefeller Foundation. De Alliantie voor een Groene Revolutie in Afrika (AGRA) heeft tot doel Afrika zijn eigen groene revolutie in landbouwproductiviteit te brengen (en daar komt-ie!) gewapend met commerciële zaden, meststoffen en pesticiden met een hoge opbrengst (voor de betrokken ondernemingen). Voor AGRA was het doel om de productiviteit en het inkomen tegen 2020 (waar we nu zijn) voor 30 mljoen kleine boerenfamilies te verdubbelen en tegelijkertijd de voedselonzekerheid in 20 landen te halveren. Helaas is er in die veertien jaar in kwestie geen stijging van de productiviteit geweest en het aantal ondervoede mensen in de dertien doellanden van AGRA steeg met 30%, en dat van Rwanda bijvoorbeeld, “het hongerige kind van Afrika”, steeg met 15%.
Zelfs waar de productie is toegenomen, zoals in Zambia, heeft de maïsproductie, die bijna verdrievoudigd is, niet geleid tot enige vermindering van armoede of honger op het platteland. Kleine boeren profiteerden er niet van; armoede en honger zijn ongelooflijk hoog gebleven, met 78% van de Zambianen op het platteland die in extreme armoede leven.
Hoewel het maar één persoon is financiert Bill Gates zóveel bedrijven en organisaties (ook Nederlandse NGO’s en universiteiten) dat zijn invloed enorm is versterkt en door zijn enorme vermogen is hij in staat om op sluwe wijze zijn keuzes op te leggen aan bijna alles en iedereen.
U moet bedenken dat heel vaak bij ondernemingen en organisaties er uiterlijk veel verschillende actoren betrokken zijn, terwijl Bill Gates in feite de rode draad is die door de meeste of allemaal loopt. Het AGRA Watch-rapport is een perfect voorbeeld als we het verhaal van Agnes Kalibata hierboven als voorbeeld nemen. Overigens is er wat vreemds aan de hand met Agnes Kalibata is er nergens een geboortejaar van haar te vinden, en een kortstondig onderzoek in deze richting heeft niets opgeleverd.
Ze werd door velen geprezen om haar prestaties als predikant, maar sommige mensenrechtengroepen bekritiseerden haar omdat financiële steun alleen werd gegeven aan boeren die het regeringsbeleid van ruilverkaveling volgden.
Kalibata is sinds 2008 lid van de Raad van Bestuur van het International Fertilizer Development Centre (IDFC), waar ze voorzitter is van het Africa Committee en lid is van het Executive Committee en het Audit Committee. Ze is ook lid van talrijke nationale en internationale besturen, onder meer voor de Universiteit van Rwanda, Africa Risk Capacity, de Global Agenda Council van het World Economic Forum, en de World Commission on Adaptation.
In dit rapport zijn slechts enkele van de vele verbanden tussen de Gates Foundation en degenen die de benoeming van Kalibata als hoofd van de VN-top over voedselsystemen hebben gesteund, aangetoond. Terwijl honderden maatschappelijke organisaties opriepen de benoeming ongedaan te maken waren er slechts twaalf ondertekenaars die bereid waren haar benoeming te steunen,personen die bijna allemaal directe begunstigden waren van de Gates Foundation.
AGRA Watch maakt zich al jaren zorgen over de invloed van de Bill & Melinda Gates Foundation op de agribusiness: één van zijn vele onderzoeksrapporten is bijvoorbeeld het rapport uit 2010 getiteld “The Revolving Door: The Monsanto-Gates Ties”, waarin de directe banden tussen de Bill & Melinda Gates Foundation en de vertegenwoordigers van Monsanto worden beschreven. Een ander rapport uit 2010, getiteld “De banden van de Gates Foundation met Monsanto en de ontwikkeling van transgene gewassen in Kenia”, benadrukt ook de banden tussen de Gates Foundation en Monsanto (thans onderdeel van Bayer).
AGRA Watch werd in 2008 opgericht om de deelname van de Gates Foundation bij de Alliantie voor een Groene Revolutie in Afrika (AGRA) aan te vechten en om duurzame agro-ecologische alternatieven te ondersteunen die al in Afrika worden toegepast. Sinds de bemoeienis van het Westen (in dit geval Bill Gates) zijn we getuige geweest van de versnelling van het gebruik van genetische manipulatie als oplossing voor honger in Afrika, de criminalisering van Gates’ tegenstanders als eco-imperialisten die niet bereid zijn wetenschappelijke vooruitgang te accepteren, en misplaatst respect voor filantropische ondersteuning voor bedrijfsoplossingen voor wereldwijde voedselproblemen.
Wat betreft de financiering voor de ontwikkeling van genetisch gemodificeerde voedingsmiddelen: die is ontworpen om “rijker te zijn aan bepaalde voedingsstoffen”. Het probleem is dat deze gewassen de lokale diversiteit vervangen door een paar genetisch gemodificeerde variëteiten die zelfs geen rekening houden met de lokale omstandigheden. Dus door aan te dringen op het creëren van “verrijkte” gewasvariëteiten, neemt de biodiversiteit af en verergert de ondervoeding.
De Gates Foundation en AGRA-beurzen blijven gericht op opbrengst, en bereiden Afrika voor op een systeem dat is afgestemd op de behoeften van de winstzoekende commerciële boer en gericht op opbrengst in plaats van gericht op de kleine boer die verschillende gewassen produceert voor een lokale gemeenschap. Een andere kwestie betreft de financiering door Bill Gates van Europese en Amerikaanse grote concerns in plaats van Afrikaanse onderzoeksorganisaties en wetenschappers, ook al worden de programma’s in Afrika uitgevoerd.
AGRA heeft ook bijna $ 1 miljard aan bijdragen ontvangen, waarvan het overgrote deel afkomstig is van de Gates Foundation, maar ook belangrijke bijdragen van donorregeringen, waaronder de Verenigde Staten, het Verenigd Koninkrijk, Duitsland en andere landen. AGRA heeft meer dan $ 500 miljoen aan subsidies uitbetaald om zijn visie op “gemoderniseerde” Afrikaanse landbouw te promoten, vrij van de onderontwikkelde technologie en lage opbrengsten.
Zakelijke belangen worden duidelijk verwoord in het programma van AGRA, zoals hieronder te zien is.
Wat in dit artikel nog niet genoemd is, maar waar we eerder over schreven, is het streven van het Westen om het hele Afrikaanse continent te beroven van haar grondstoffen, en de burgers er afhankelijk te maken door de activiteiten van de “Better than cash alliance”. Boeren in bijvoorbeeld Zambia worden gedwongen leningen af te sluiten om kunstmest en zaden te kopen, daarbij financiële ondersteuning krijgen van het Westen (hallo, koningin Maxima!) inclusief een creditcard. Het Afrikaanse continent wordt de proeftuin van een cashloze samenleving, waar ook Bill Gates erg in is geïnteresseerd. O ja, wanneer de verwachte opbrengsten van de boeren uitblijven, kunnen zij hun schulden niet meer terugbetalen, waarna de grote concerns voor een appell en een ei hun slag kunnen slaan. Ook zó werkt westerse ontwikkelingshulp.
Dit alles roept kritische vragen op over de rol van Bill Gates bij het vormgeven van de agenda van de UN Food Systems Summit en de resultaten ervan. Zoals AGRA Watch en anderen hebben gedocumenteerd heeft de Gates Foundation zich bijna vastberaden gericht op een top-down benadering van agro-industriële ontwikkeling op het Afrikaanse continent, met weinig aandacht voor de eisen en wensen van kleinschalige producenten of arbeiders in de voedselketen. Als dit de aanpak is van de UN Food Systems Summit zal het leiden tot grote invloed van (westerse) ondernemingen op het wereldwijde voedselsysteem, waardoor boeren en de ecologische gezondheid van onze planeet zal worden bedreigd.
