Demonstranten tegen de coronamaatregelen zijn niet te vangen in een eenduidige categorie. Het is een bonte mix van boze en (soms) kritische burgers, naar sensatie hunkerende hooligans en brodeloos geraakte ondernemers. Drijvende krachten achter de protesten hebben echter een opvallende overeenkomst; persoonlijke en obsessieve rancune.
Neem nu de failliete feestorganisator Michel Reijinga, de oorspronkelijke organisator van de verboden en uit de hand gelopen demonstratie afgelopen zaterdag op het Museumplein. Hij kreeg van de gemeente (na advies van de GGD) toestemming voor een demonstratie in het Westerpark met 500 mensen, maar blies zijn initiatief af omdat hij de verantwoording niet wilde dragen.
Hoewel Reijninga aangaf zijn handen van de demonstratie af te trekken, stond hij ‘met een kop koffie aan de zijlijn’ op het Museumplein. Het geweld om hem heen barstte los, politiepaarden, agenten en demonstranten raakten gewond en 143 personen werden gearresteerd. Zoals het iemand met weinig tot geen zelfreflectie betaamt gaf hij later de politie de schuld van de rellen.
Denker
Reijninga (‘ik ben een groot denker’) is niet zomaar een kritische burger die het zat is om beperkt te worden in zijn vrijheid, om zo een steentje bij te kunnen dragen aan de bestrijding van een pandemie met miljoenen doden.
De in zwaar weer geraakte organisator van feesten en reizen (naar Ibiza bijvoorbeeld) begon al in september met het organiseren van protesten tegen het kabinet. Hij zit naar eigen zeggen sinds 2019 thuis met een zware burn-out en werd in 2018 persoonlijk ‘verzetsstrijder’ toen het Slotervaartziekenhuis failliet ging. In het Noord-Hollands Dagblad zei hij daar het volgende over:
‘Een vriend van mij en kennissen waren daar werkzaam. Ik vond het triest en heb toen al aangeschopt tegen het beleid van de overheid’.
In een recent interview op YouTube stelt hij dat hij een zware operatie nodig had die helaas door corona drie maanden uitgesteld werd. Hij zat al met al maanden thuis.
‘Hoe meer je thuis zit, hoe meer je je gaat irriteren aan het kabinet Rutte’
Een man dus die voorlopig geen inkomsten heeft door de (mondiale) lockdown en door corona persoonlijk werd geraakt. Zijn strijd is persoonlijk geworden, zijn eigen problemen de norm.
Erik G.
Een ander voorbeeld is te vinden bij ‘verzetsstrijder’ Erik G. Deze gewezen vmbo-docent gaat al jaren dagelijks in schuimbekkende video’s tekeer tegen de overheid, rechters, journalisten en iedereen die zijn waanbeelden niet deelt over dodelijke 5G-straling, geheime stralingswapens op treinstations en het sproeien van gif vanaf Schiphol. Hij staat soms moederziel alleen op het terrein van het Mediapark in de buurt van het NOS-gebouw met een kleine videocamera te fulmineren tegen de fake-news-media.
Een triest dieptepunt in zijn verbazingwekkende collectie nepnieuws was het verbaal lastigvallen van brandweermensen die een corona-patiënt uit een woning moesten takelen.
De chronisch overspannen ogende G. (‘Laat u niet vacci-vermoorden door gemene griezeldienst in opdracht van neo-nazi De Jonge’) sluit zonder enige zelfreflectie aan bij iedere beweging. Het ene moment nog hijgend in de camera op YouTube de lucht boven zijn woonplaats vervloekend omdat ‘psychopatenpiloten’ de zon versluieren met hun ‘dodelijke chemtrails’, het andere moment fier gestoken in een geel hesje om ‘Rutte en zijn kliek’ te kunnen ‘arresteren’ of politici op het Binnenhof letterlijk toe te schreeuwen dat ze het volk verraden.
Schokkerig
G. hitste online mensen op om naar het Museumplein te komen en deelde later ruimhartig zelf gefilmde schokkerige video’s van het grote ‘onrecht’ dat gewelddadige demonstranten werd aangedaan tijdens een demonstratie die verboden was om een pandemie lokaal effectief te kunnen bestrijden.
De strijd van G. zou je in een onbewaakt moment per ongeluk aan kunnen zien voor een nobele passie. De trieste werkelijkheid is dat hij al geruime tijd in een zorgelijke waan worstelt met zijn eigen verleden en demonen. Zoals al jaren uitgebreid op zijn eigen website is te lezen, verliet zijn partner hem en nam zij hun drie kinderen mee naar het buitenland. Volgens G. is er sprake van internationale kinderontvoering, mogelijk gemaakt door een corrupte overheid.
Zijn stelling doet echter op zijn zachtst gezegd geen recht aan de realiteit. Op 24 september 2010 komt er een melding binnen bij het Advies en Meldpunt Kindermishandeling (AMK). Het gaat om het gedrag van G. en de melder van de klacht spreekt over kindermishandeling en zorgelijk seksueel gedrag naar kinderen toe. In de melding staat te lezen dat G. dreigde onder meer de kinderen en zijn ex-vrouw dood te schieten als er actie zou worden ondernomen naar aanleiding van zijn veronderstelde gedrag.
Uithuisplaatsing
Een melding op zich is niets zonder bewijs, maar feit is dat de drie jonge dochters van G. in november 2010 door de bevoegde autoriteiten uit huis worden gehaald en in een blijf-van-mijn-lijfhuis worden geplaatst in afwachting van onderzoek. In correspondentie in mijn bezit erkent G. het bestaan van de klachten en de uithuisplaatsing, maar stelt hij zelf dat er ‘nooit enige sprake geweest is van ook maar iets van seksueel misbruik’.
Hoewel de geuite verdenkingen bij mijn weten nooit hard zijn gemaakt of tot vervolging hebben geleid, valt op dat de gewezen docent alles en iedereen (zelfs de koning) verantwoordelijk houdt voor het feit dat hij zijn kinderen al vele jaren niet meer ziet. Wat ook opvalt is dat G. er niet voor terugdeinst om de term ‘pedo’ te onpas te gebruiken. Zo deelt hij onder meer ruimhartig complotverhalen over ‘Nederland-pedoland’ en ‘Mark Rutte is een elite-uber-pedofiel‘.
Ghosen
Tekenend is ook de confrontatie die G. had met journalist Danny Ghosen. Op beeld is te zien dat hij Ghosen verbaal aanvalt op items over het fenomeen pedojagen. ‘Jij praat met pedo’s, viezerik! Wat een eng typetje ben jij! Schaam je je niet met je neppraatjes? Door de Cabal ingegeven! Hoe slaap jij ‘s nachts als kleine kindertjes verkracht worden, vermoord worden, hun bloed gedronken?…’
Hoewel zijn oudste dochter inmiddels volwassen is en haar vader kan bezoeken als zij dat zou willen, moet G. zijn kinderen al jaren missen. Dat drukt ongetwijfeld zwaar op zijn gemoed, maar het is weer een ander verhaal als die op zich begrijpelijke frustratie jaar na jaar onverkort neer wordt gelegd bij onschuldige derden. Het is een kennelijk onomkeerbaar startpunt geworden voor een obsessieve, kwaadaardige leugenstrijd tegen alles en iedereen.
G. zelf staat overal vooraan om zijn ongezouten waanbeelden ongevraagd te verkondigen, maar als ik hem vraag hoe het zit met de eerdere klachten over kindermishandeling en dubieus seksueel gedrag naar kinderen, stuurt hij een plaatje van een brandende middelvinger en komt het volgende antwoord:
‘Verrader, val dood, geen toestemming tot publicatie. Bij alle onwaarheden c.q. laster/smaad zullen o.a. juridische stappen worden genomen’
Waarvan akte.
Model
Bij de uit de hand gelopen demonstratie op het Museumplein was ook een zekere Ronald ‘covid is een leugen’ Laken aanwezig. Een voormalig model die tot zijn ongenoegen kaal werd en van de weeromstuit besloot om andere modellen te helpen met betere arbeidsomstandigheden. Laken had eerder politieke aspiraties en voegde zich in 2018 kort als kandidaat-gemeenteraadslid bij de lokale afdeling van de liberalen in Almere.
Dat werd geen succes, na een racistische post op Instagram over ‘kenker-Marokkanen’, ‘wij zijn klaar met buitenlanders’ en ‘rattenvolk’ die de ‘stoere’ Laken voortaan tijdens het uitgaan wel even in elkaar zou timmeren als ze ‘vrouwen zouden beledigen’, wist de plaatselijke VVD niet hoe snel ze hun blijdschap naar buiten moesten brengen over de snelle exit van Laken.
De zelfverklaarde strijder is bepaald niet nieuw in het dreigwereldje. Hij heeft een verleden als stalker van een regionale journalist, zoals hier te lezen is.
Ook Laken radicaliseert sneller dan zijn haartransplantatie groeit, in een recente video op Instagram vraagt hij medestanders om een vechtende ordedienst op te zetten en adviseert hij journalisten die op een zwarte lijst zijn gezet om alvast maar te vluchten.
,,Ik snap niet dat die mensen überhaupt kunnen slapen. Er gaat nu momenteel een zwarte lijst rond van deze mensen. Dus als jij, journalist, dit hoort, ik zou vluchten als ik jou was uit Nederland. Niet omdat ik iets ga doen, maar omdat ik weet dat jou zo meteen wat wordt aangedaan. Je kan ook gewoon ontslag nemen, dan halen we je van de zwarte lijst’
Maden
Voor agenten die wel werken voor hun centen en undercover proberen de grootste raddraaiers eruit te halen, heeft hij ook een paar ‘bemoedigende’ woorden over.
‘Dat soort maden krijgen na hun dood een enkeltje hel, dat kan ik je verzekeren’.
Zelfinzicht is Laken vreemd. De ophef na zijn verkapte bedreigingen aan het adres van journalisten deert hem kennelijk niet. In een nieuwe video beschuldigt hij journalisten van het plegen van karaktermoord.
‘Ik kijk jullie allemaal één voor één aan. Denk maar niet dat dit het einde is. You’re fucking with the wrong guy’
De NOS heeft inmiddels aangifte gedaan van bedreiging.
Als het niet langer lukt om gelukkig te zijn met je bij geboorte geschonken fysieke kenmerken (of je aan te sluiten bij de zittende macht), dan kun je altijd nog een ordedienst van agressieve testosteronbommetjes oprichten natuurlijk. Of ten strijde trekken tegen de partij waar je eerst nog zo graag bij wilde horen, maar die je meteen de deur wees toen ze wisten met wie ze te maken hadden.
Erg doortastend is de naar aandacht snakkende Laken ook al niet. Toen de grond te heet onder zijn strijdende voeten werd, verdween zijn dreigfilmpje van Instagram en vertelde hij journalist Jeroen de Jager (NOS) op sardonisch zalvende, engelachtige toon dat hij het nooit had gehad over een zwarte lijst en vluchten. ‘Bewijs het maar’
Hooligans
Een ander fenomeen tijdens recente demonstraties: voetbalhooligans. Dat zagen we al eerder bij intochten van Sinterklaas, toen nog vergezeld door Zwarte Piet. De Wesly Venhovens van deze wereld.
Fortuna Sittard-hooligan Wesley struint al maanden stad en land af om luidkeels te protesteren tegen maatregelen. Hij viel al eerder politicus Pieter Omtzigt lastig, strooide adreslijsten van politici en journalisten rond en werd in 2013 veroordeeld tot een celstraf van drie jaar. De toen 23-jarige Wesley liet een door hem zelf binnengesmokkelde mortierbom afgaan tussen zijn eigen fans in het stadion. Vijf supporters van Fortuna Sittard raakten gewond. Wesley kreeg zijn leven daarna niet meer op de rit.
Tijdens de rellen afgelopen zaterdag op het Museumplein waren hooligans nadrukkelijk aanwezig om te profiteren van het protest van bezorgde burgers, zoals valt op te maken uit een observatie van een lid van de Mobiele Eenheid.
‘Inmiddels zijn het bijna alleen nog hooligans waar we mee te maken hebben’
Het getuigt wel van een onaardse naïviteit om te denken dat hooligans ineens maatschappelijk betrokken burgers zijn geworden die opkomen voor de rechten van medeburgers en klemzittende ondernemers. De hooligans vormen met hun relervaring de stoottroepen van de demonstraties. Ze zijn slechts uit op een verzetje en ongeremde sensatie. Omdat ze door de coronacrisis niet meer welkom zijn op de tribunes. Hun onbeschaafde lust naar geweld is afgepakt.
Patroon
Ik kan op deze manier wel even doorgaan (wat te denken van de aanwezigheid van de Nederlandse tak van de radicaal rechtse Proud Boys), maar dat is niet het punt wat ik hier wil maken. Wie een beetje onderzoek doet naar mensen die radicaliseren, in geweld de oplossing zien (of dit aanjagen of faciliteren) ziet opmerkelijk vaak hetzelfde patroon terug.
De strijd tegen iets of iemand wordt niet intrinsiek gevoerd vanuit een weldoordachte en onderbouwde overtuiging, maar is geboren uit onvrede en frustratie over iets wat ze zelf ooit verkeerd hebben gedaan, is overkomen of is afgepakt.
Het gaat hier niet om een doorleefd gevoel van onrechtvaardigheid over maatregelen van een overheid, maar om primaire en kinderlijke wraak, het kunnen ventileren van eigen onvrede over iets anders of gewoon een gelegenheid om te rellen. De demonstraties tegen coronamaatregelen of het kabinet vormen slechts een mogelijkheid tot een uitlaatklep. Tot een podium om met tijdelijk gelijkgestemden je rancuneuze en kwaadaardige gram te halen.
Zichtbaar
Op het Museumplein of op dubieuze online fora zijn deze mensen niet langer onzichtbare burgers die op gedreven wijze niets hebben weten te maken van hun eigen leven, maar – onder elkaar – helden van het vrije woord. Ze voelen voor even samen een gevoel van macht, waar voorheen de machteloosheid hen dagelijks in het gezicht sloeg. Het eigen falen even uit het zicht verdrongen.
De rap radicaliserende complotwappies en hersenloze relschoppers vormen niet alleen een gevaar voor de rechtstaat, de democratie en de lichamelijke integriteit van agenten en burgers, maar ze ondergraven ook de terechte kritiek die mensen kunnen hebben op maatregelen van de overheid.
Met hun onzinnige gedram, intimidatie, leugens en agressie is het voor machthebbers desgewenst een fluitje van een cent om kritiek onverkort te smoren. Simpel wijzen op de agressieve voorhoede van de onredelijkheid volstaat.
En zo falen de strijders wederom in hun hernieuwde levensdoel.