De rekening van Brussel is voor de volgende generatie

De Europese Commissie wil 750 miljard euro uittrekken om de economische gevolgen van de coronacrisis te bestrijden, maakt Commissie-voorzitter Ursula von der Leyen vandaag bekend. Het herstelplan, dat voor tweederde in de vorm van giften gestalte moet krijgen, heeft weinig met de corona-pandemie te maken. De Europese Commissie wil vooral haar eigen agenda’s doordrukken.

De Europese Commissie heeft vandaag een pakket voorgesteld van in totaal 1,85 biljoen euro voor de volgende langetermijnbegroting van de EU (2021-2027) en een herstelfonds voor economieën die zijn getroffen door de coronaviruspandemie. Maar net als in Animal Farm waar geldt dat iedereen gelijk is, maar sommigen méér gelijk zijn dan anderen, geldt voor de EU dat er wel degelijk verschil is tussen de lidstaten, hoewel de voorzitster van de Europese Commissie, Ursula von der Leyen, het tegendeel beweert.

“De Commissie stelt vandaag een nieuw herstelinstrument voor, genaamd “Next Generation EU”, binnen een vernieuwde langetermijnbegroting van de EU. In totaal zal dit Europees herstelplan 1,85 biljoen euro opleveren om onze economie een nieuwe impuls te geven en ervoor te zorgen dat Europa vooruit springt”, zei ze in een verklaring. Onderdeel van die 1,85 biljoen euro is een hulppakket ter grootte van € 750 miljard, zogenaamd om het economische herstel van Europa te helpen door de gevolgen van de coronaviruspandemie, die wereldwijd meer dan 350.000 mensen heeft gedood.
Maar als we inhoudelijk naar het plan kijken, heeft het weinig te maken met de corona-pandemie.

In een verklaring op haar website stelde het bestuursorgaan van de EU voor om een nieuw herstelinstrument te creëren, zoals gezegd onder de naam “Next Generation EU”, om de economische schade als gevolg van de uitbraak aan te pakken. Dat “volgende generatie” slaat waarschijnlijk op het feit dat het vooral die generatie is die voor de enorme schuldenberg van de EU zal moeten opdraaien. Tegen die tijd is de huidige generatie politici – die grotendeels bestaat uit mensen van de vorige generatie – alweer van het politieke toneel verdwenen.
De gevolgen van een enorme schuldenberg bestrijden door het aangaan van nog méér schulden…. je moet maar op het idee komen.

“Het herstelplan maakt van de enorme uitdaging waarmee we worden geconfronteerd een kans, niet alleen door het herstel te ondersteunen, maar ook door te investeren in onze toekomst: de Europese Green Deal en digitalisering zullen profiteren door meer banen en groei, de veerkracht van onze samenlevingen en de gezondheid van ons milieu,” zei Von der Leyen in de verklaring.

In haar tweet hiernaast spreekt zij over voorgaande generaties die een unie van vrede en vooruitgang gebouwd hebben. Sinds de invoering van de euro kunnen we die vooruitgang wel vergeten (zij bedoelt wellicht het naar het oosten optrekken van de NAVO en het inlijven van diverse landen op weg naar Rusland – acties die strijdig zijn met was destijds (bij de Val van de Muur) is overeengekomen.
En vrede? Echt waar? Dan zullen we het maar niet hebben over de rol van de EU binnen de acties van de NAVO.

Het hulppakket vereist dat alle 27 lidstaten instemmen met het van kracht worden van het plan.

In het voorgestelde plan leent de EU € 750 miljard voor het herstelfonds op de financiële markten, dat via toekomstige EU-begrotingen zou moeten worden terugbetaald. “Next Generation EU” zal dat geld bijeenschrapen door haar eigen middelenplafond tijdelijk op te rekken tot twee procent van het bruto nationaal inkomen (bni) van de EU, waardoor de Europese Commissie haar sterke kredietwaardigheid kan gebruiken om de 750 miljard euro op de financiële markten te lenen – een actie die tegen de grondregels van de EU is, maar dat zal Brussel worst wezen. Dit geld zal gedurende een lange periode moeten worden terugbetaald via toekomstige EU-begrotingen – niet vóór 2028 en niet na 2058 – vandaar de naam “Next Generation”. Von der Leyen noemde echter ook de mogelijkheid om nieuwe belastingen in te voeren ter dekking van rente en terugbetalingskosten, zoals een heffing op koolstofintensieve industriële producten die uit landen van buiten het blok worden ingevoerd.

Het herstelfonds omvat in totaal 500 miljard euro, dat door middel van subsidies aan de lidstaten wordt verstrekt, en nog eens 250 miljard euro komt daar bovenop via gunstige leningen. En daarnaast hebben we ook nog het huidige liquiditeitspakket van de EU van 540 miljard euro. De totale hulp omvat een nieuw “Recovery and Resilience Facility” van in totaal € 560 miljard die financiële steun zal bieden voor investeringen en hervormingen. Het instrument zal bestaan uit 310 miljard euro aan subsidies en 250 miljard euro aan leningen.

De hoogste bedragen aan niet-terugvorderbare EU-subsidies zijn bestemd voor Italië, Spanje, Frankrijk en Polen. Uit berekeningen die wij hebben ingezien blijkt dat Polen op subsidies ter grootte van 37,69 miljard euro kan rekenen, terwijl Italië 81,7 miljard euro, Spanje 77,3 miljard euro en Frankrijk 38,7 miljard euro zouden moeten ontvangen. Duitsland zou 28 miljard kunnen krijgen. Netto gaat ons land voor ongeveer 28 miljard euro het schip in.
Wat betreft de leningen, die ooit zullen moeten worden terugbetaald, zal Polen naar verwachting 25,1 miljard euro ontvangen, 90 miljard naar Italië en 63 miljard naar Spanje. Volgens EU-bepalingen zullen niet alle lidstaten van het instrument gebruik gaan maken.

Eén van de elementen van het voorstel is een instrument ter ondersteuning van de solvabiliteit om bedrijven te helpen die worden getroffen door verliezen, die volgens de Europese Commissie tegen eind 2020 tussen 720 miljard euro en meer dan 1,2 biljoen euro zullen bedragen. Kennelijk hebben ze in Brussel al in de gaten dat veel multinationals grote moeite hebben overeind te blijven, en zullen het vooral de grote bedrijven (en de banken) zijn die de grootste hap uit de hulptaart zullen nemen. Voor het midden- en kleinbedrijf, de zzp’ers en werknemers blijven dan uiteindelijk de kruimels over. Dat het hen moge smaken.

Het langverwachte voorstel van de Europese Commissie volgt op een plan van € 500 miljard dat vorige week door Merkel en Macron was ingediend – vaak gezien als de motor van de Europese Unie. In hun plan werd de EU ook opgeroepen om geld te lenen op financiële markten en dit te verdelen onder de industrieën en landen die zwaar werden getroffen door de pandemie, in de vorm van subsidies. Von der Leyen en haar werkmieren hebben daar dus de oren naar laten hangen, en, aangezien de veroordeelde crimineel Christine Lagarde, presidente van de ECB, sombere economische vooruitzichten voor de EU voorspelde, er nog eens de helft aan schulden extra bovenop gegooid. In plaats van “slechts” met acht procent, zou de economische productie in de eurozone dit jaar met wel twaalf procent kunnen krimpen, volgens een nieuwe prognose van de ECB. Frankrijk meldt zelfs een terugvL van 20 procent in het tweede kwartaal. De eerdere optimistische schattingen zijn alweer achterhaald.

De EU-lidstaten zijn verdeeld over de vraag of leningen of niet-terugvorderbare subsidies de beste aanpak zijn om het herstel van het blok te financieren. Een woordvoerster van de Duitse regering zei dat Berlijn de vooruitgang in Brussel verwelkomde. Het herstelplan met de subsidies is vooral van Duitsland van belang, die haar eigen economie in recessie ziet en gebaat is bij groeiende export. Dwarsliggen bij dit plan zou nadelig voor het land uitpakken. “We zijn blij dat de (Europese) Commissie elementen van het Frans-Duitse voorstel heeft overgenomen.” Dat zal dan wel zo zijn.

De Franse president Emmanuel Macron was ook ingenomen met het voorstel, een “cruciale dag voor Europa”. “We moeten allemaal snel handelen en een ambitieuze overeenkomst aangaan met al onze Europese partners”, twitterde Macron. Snel handelen voordat de ruwe waarheid tot de nettobetalers doordringt…..
De Italiaanse premier Giuseppe Conte zei dat het plan vanaf het begin het standpunt van Italië bevestigde. “Geweldig signaal vanuit Brussel, het gaat precies in de richting waar Italië naar wees. Ze noemden ons visionairs omdat we dit al vanaf het begin geloofden”, schreef hij op Twitter. Wat hij er nog niet bij zet is dat het voor hem nog maar het beginkapitaal is, hij wil aanmerkelijk méér. “Laten we nu de onderhandelingen versnellen en de middelen snel vrijmaken”, voegde hij eraan toe. Gratis geld, wie wil dat niet?
De Spaanse regering zei het voorstel van de Commissie als een goede basis voor verdere onderhandelingen te beschouwen.

Maar Oostenrijk, Denemarken, Nederland en Zweden – bekend als de “Vrekkige Vier” – hebben tegen dat voorstel geprotesteerd en zeiden dat de steun in plaats daarvan zou moeten komen in de vorm van leningen tegen een lage rente. Ze hebben gezegd niet in te stemmen met een onderlinge schuldenverdeling of een verhoging van de EU-begroting (die Von der Leyen er en passant ook even doorheen wil drukken). De nieuwe begrotingsperiode begint op 1 januari 2021.

Een Nederlandse diplomaat heeft het Duitse persbureau DPA al laten weten dat het voorstel in zijn huidige vorm waarschijnlijk niet zal worden geaccepteerd. “De standpunten liggen ver uit elkaar en dit is een unanimiteitsdossier, dus onderhandelingen zullen tijd vergen”, zei de diplomaat. “Het is moeilijk voor te stellen dat dit plan de eindfase van die onderhandelingen zal zijn.” Deze laatste uitspraak doet vermoeden dat de Vrekkige Vier in een of andere vorm uiteindelijk bakzeil zullen halen…..