De afgelopen weken heb ik u diverse malen verwezen naar ‘Atlas Shrugged’, en de filosofie van Ayn Rand. De terminale fase voor de economie in dat verhaal wordt ingeluid door de benoeming van ‘Staatsagenten’ bij de belangrijkste producenten. Het is hun taak om toe te zien op de ‘Industriëlen’, om de ‘noden’ van het volk optimaal te dienen in een tijd waarin er steeds meer in het honderd loopt als gevolg van het beleid van de regering, die de kiezers het ‘Paradijs op Aarde’ heeft beloofd. En de verantwoordelijke politici begrijpen maar niet waarom het alleen maar steeds beroerder gaat.
Ooit vroeg ik een leidinggevende waarom hij een bepaalde manager had benoemd op een post nadat die kandidaat voor die functie door een gespecialiseerd bureau ongeschikt was bevonden voor die taak. Het eerlijke antwoord van die leidinggevende was dat die kandidaat tenminste precies zou doen wat hem werd opgedragen, terwijl de andere kandidaten steeds overtuigd zouden moeten worden, wat hem teveel tijd en energie zou kosten, waar hij het druk genoeg had met de ‘reorganisatie’. Mijn reactie was dat hij dan beter die managementfunctie helemaal had kunnen schrappen, en zijn instructies direct aan de staf had kunnen geven. Dat had veel kosten gescheeld, aan salaris, bonus, ‘overleg’ dat niets om het lijf had, en kantoorruimte. Terwijl de afdeling niet werd opgezadeld met iemand waar ze geen begin van vertrouwen in hadden, en die hen ook niets te bieden had. Tegen de tijd dat die hielenlikker finaal door het ijs zakte, vond de leidinggevende een ‘marinier’ die gewend was orders op te volgen, maar waarvan werd gehoopt dat de afdeling minder kritisch op hem zou reageren, omdat hij een ‘vakbondsman’ was (geweest). Ook dat werkte niet, omdat de ‘vakbondsleden’ hem zagen als een ‘overloper’.
Wopke Hoekstra ziet zich niet als een politicus, maar als een bestuurder. In elk geval is hij geen ‘Industrieel’, en van Nieuwenhuizen is een carrière-politica die ‘rugdekking’ zoekt bij alles wat ze doet, zoals politici eigen is. Beiden beseffen ze dat wat ze als ‘steun’ aan de KLM proberen te verkopen, hooguit steun is voor de waarde van het eerder door hen aangeschafte aandelenpakket op de korte termijn, in elk geval tot de volgende verkiezingen. Maar verder is het ‘window-dressing’ voor een operatie die eerder tot doel heeft de KLM te termineren als luchtvaartonderneming. Wat overblijft, als ik de plannen zo hoor, is een ‘reisdienst’ voor geselecteerde hoogwaardigheidsbekleders, en ‘gasten van de regering’ (waaronder toeristen en zakenmensen) uit andere landen, als het maar geld in het laatje van Wopke brengt, en de KLM als ‘banenmotor’ voor de ‘buigzamen‘.
Zoals reeds benadrukt levert zelfs de ’steun’ al geld op, waar het geen subsidie, donatie, of compensatie voor geleden schade is, noch een investering, maar een rentedragende lening, waar de Nederlandse overheid zelf geld toe krijgt als het geld leent op de volledig door de ECB en de FED gecontroleerde ‘kapitaalmarkt’. Er gaat dus geen ‘publiek geld’ naar de KLM, maar geld dat voor dit doel wordt bijgedrukt. Voordat de regering echter ‘akkoord’ ging met het aanzetten van de geldpers voor dit doel, moest KLM beloven zelfmoord te plegen als luchtvaartonderneming, door geld weg te geven voor de bouw van een raffinaderij in Delfzijl waar peperdure ‘biobrandstof’ moet worden gefabriceerd, en moet het ophouden met de ‘nachtvluchten’, want geen politicus, of bestuurder wil in de nacht aankomen of vertrekken. Tevens moet het bedrijf de CO2-uitstoot terugbrengen door mooie nieuwe vliegtuigen aan te schaffen, en hakken in de salarissen van de piloten om ‘kosten te besparen’, zodat het bedrijf de rente over die lening op kan hoesten.
Dat laatste is interessant, omdat de piloten vrijwel de enige overgebleven beroepsgroep in Nederland is met een sterke vakbond. Waar economen wijzen op de snel groeiende kloof tussen ‘arm’ en ‘rijk’ in de westerse wereld, gaat het er primair over dat de ‘middeninkomens’ zijn weggevaagd. Althans, in het bedrijfsleven. Waarbij ook de ‘industriëlen’ een flinke veer hebben moeten laten, of hun hele bedrijf richting China zagen verhuizen. Het te grazen nemen van ‘veelverdieners’ is in Nederland al vele decennia erg populair, evenals het slopen van vakbonden. Ik heb geen idee hoe dit uit gaat pakken voor de KLM en de doelstellingen van de overheid, zoals die nu naar buiten zijn gebracht. Maar een ongemotiveerde piloot is geen aanwinst, zoals talloze voorbeelden uit het verleden laten zien. ‘Stiptheidsacties’ van piloten bij de KLM hadden in het verleden al een ontwrichtende uitwerking op de punctualiteit, productie en ‘hub-functie’. Argumenten en het aanbieden van participatie in het bedrijf hadden hier eerder voor de hand gelegen dan het opleggen van een dictaat en het aanstellen van een Staatsagent om er op toe te zien dat de marsorders naar de letter worden uitgevoerd.
Dat die marsorders met de ‘Beste Bedoelingen’ worden gegeven maakt het alleen maar nóg tenenkrommender. Zoals het ook maar niet lukt om landen ‘democratie’ door de strot te duwen, ondanks onze ‘Goede Bedoelingen’, en tal van ‘Groene Subsidieprojecten’ donkerbruin of inktzwart zijn in de uitvoering, omdat er niet goed over is nagedacht, maar men beslist op basis van ‘consensus’ en daaruit voortgekomen academische modellen die geen relatie hebben tot de realiteit, zie ik dit ’steunpakket’ voor de KLM als de kers op de taart van de luchtfietsers. Ik hoor wat Hoekstra en van Nieuwenhuizen zeggen, en ik geloof zelfs dat ze oprecht menen het goed te doen. Dat ze zelfs applaus en een bos bloemen van het KLM-personeel verwachten. Maar zeker waar het beleid van de regering meer weg heeft van ‘Covid-knuffelen’ dan ‘uitstampen’ om de economie te redden, en de schade in de toekomst daardoor nog stevig op kan lopen, nemen ze hier overduidelijk niet hun verantwoordelijkheid, maar wentelen ze die af. Dat is kenmerkend voor managers. Ondernemers (‘Industriëlen’), en op het rationele belang (de ‘Wealth of Nations’) gerichte leiders en vakmensen weten dat het zo niet werkt. Logisch is wat logisch volgt uit wat je aan kennis hebt vergaard, en niet wat de consensus je aan ruimte biedt binnen je sprookjeswereld. ‘A is A’.