Indignatie redactie 
Geen gebrek aan voorbeelden van initiatieven die er op papier veelbelovend uitzien, waar ‘wetenschappers’ complete studies aan hebben gewijd, en na vele gesprekken op de faculteit consensus over hebben bereikt, en dan wordt het ingevoerd, erdoor geramd, met boetes, sancties en ‘eigen bijdragen’ als dwangmiddelen, en dan werkt het niet zoals binnen het ‘model’.
‘Toeslagen’, oorlogen, sancties tegen landen, vaccinatiedwang, mondkapjesplicht, avondklok, ‘social distancing’, subsidieregelingen, reddingsoperaties, en een keur aan ‘Klimaatmaatregelen’ die er op papier veelbelovend uitzagen, maar na completering van een bedreigende situatie een regelrechte ramp hebben gemaakt. De redenen zijn wellicht gelegen in een keur aan ‘aannames’ die niet deugen. Of de centrale premisse, zoals vaccins die immuun maken, deugt niet. Of in de uitvoering maken ze er een potje van. Of ‘Belangen’ waar in het model geen rekening mee is gehouden interfereren met de doelstellingen. Andere beleidsmaatregelen doorkruisen het project. De linker hand weet niet wat de rechter doet.
Als het mis gaat, zijn er twee opties. Afbreken. Of trekken aan een dood paard. Negen van de tien keer draait het uit op trekken aan een dood paard. Er is al veel geld in gestoken. Er zijn verwachtingen gewekt. Er zijn carrières mee gemoeid. Belofte maakt schuld. En voor je het weet schuiven we aan in het banket van de consequenties, en is het leed niet meer te overzien. Het ene gat wordt met het andere gedicht. Hele legers ‘communicatiedeskundigen’ hebben voor járen werk om recht te kletsen wat krom is.
De basis-brandstof voor die mallemolen is de ambitie. Het werkt wel, maar het kan béter. Beter vanuit welk perspectief? Wat zijn de kosten van ‘beter’, en wat zijn de baten? Betreft het oprecht een initiatief dat is geïnspireerd door het streven naar ‘beter’? Of was er nog ‘budget’? En is de kostencalculatie realistisch, of zitten de ‘overschrijdingen’ al ingebouwd?
Specialistische kennis houdt geen rekening met de consequenties op andere terreinen. Een specialist die een ‘bouwsteen’ voor zijn model aangereikt krijgt, zeg een vaccin, gaat niet onderzoeken of dat vaccin ook werkt. Dat is zijn of haar taak niet. Dat valt buiten zijn of haar competentie. De kennis om dat te toetsen ontbreekt binnen zijn of haar ‘discipline’. Dus als dan blijkt dat iemand die gevaccineerd is net zoveel kans loopt om besmet te raken als iemand die niet gevaccineerd is, en het virus ook doorgeeft, stort zijn hele luchtkasteel in. Alle keuzes binnen het model waren gebaseerd op een vaccin dat vaccineert. Wat nu? Afbreken? Of zeulen aan een dood paard met ‘booster-shots’?
De kater van de oorlog in Afghanistan maakt duidelijk dat het een oorlog tégen Afghanistan was. De theorie was oogstrelend. Op papier zag het er gelikt uit. Het ‘model’ was een plaatje. De wereld zou beslist een betere plek worden als we de adviezen van de experts zouden volgen. Onze aanwezigheid ter plaatse was nuttig en nodig, maar door het ‘opbouw-karakter’ van de missie zou die aanwezigheid na verloop van tijd kunnen worden afgebouwd, en tegen de tijd dat we ons terugtrokken konden ze het verder zelf. Niet dus. Wat ging er mis? Hoe kon het dat de experts zó verschrikkelijk de mist in gingen? Biljarden hebben we er in gestoken. En wat nu? Afbreken? Of zeulen aan een dood paard door te investeren in een ‘herkansing’ door ‘onze mensen’ in de Panjshir Vallei te bewapenen en van voren af aan te beginnen?
Middenin een storm rustig de zaak overdenken is er niet bij. Ineens moeten alle beslissingen nú genomen worden. Rapporten en aanbevelingen vliegen over tafel. Hoe de onderbouwing is van alle adviezen, en of de ‘data’ wel betrouwbaar zijn, kan niemand je vertellen. Sterker nog, omdat het evident al niet goed ging in de aanloop, houdt iedere expert een slag om de arm, om niet te eindigen als de ‘Kop van Jut’. Dan pas realiseert de bestuurder dat hij of zij er beter aan had gedaan het simpel te houden, en die storm uit de weg te gaan. Maar dat is dan te laat. Er moet een mouw aan worden gepast. Vergeet beleid. Dit is een kwestie van (politiek) overleven. Liegen als dat nodig is. Geld speelt geen rol. Geef de ‘communicatiedeskundigen’ de ruimte! Pompen, of verzuipen!
Zo goed als de burger de bestuurder vertrouwt die hij of zij gekozen heeft op de verkondigde ‘goede bedoelingen’, of die is aangesteld door de partij waar men op gestemd heeft, vertrouwt die bestuurder op de experts. Die keten van experts is zo sterk als de zwakste schakel. En door verkeerde zuinigheid zijn de ‘veiligheidsmiddelen’, de ‘back-up’, de alternatieven vaak al wegbezuinigd omdat ze ‘kostenverhogend’ werken, waardoor er onder de streep geen ‘batig saldo’ meer overblijft. Sterker nog, waar bepaalde mensen reserves hebben als de theorie wordt gepresenteerd, is het zaak hen neer te sabelen. Daar waar wij heen gaan is het prachtig weer, en heb je geen reddingsvesten nodig. Doe niet zo moeilijk!
Mokkende critici van het beleid waar uiteindelijk voor wordt gekozen houden zich schuil in de coulissen, en als ze hun kans schoon zien springen ze de beleidsmakers op de nek om hen in te peperen dat ze de ‘veiligheidsmiddelen’ thuis hebben gelaten. Sterker nog, die groep is zelfs bereid een fiasco uit te roepen, zelfs als het project een succes is. En in bepaalde gevallen spannen ze samen om van een succes een fiasco te maken, omdat ze het niet kunnen verkroppen dat de theorie goed aan bleek te sluiten op de praktijk. Voorbeelden van dat soort geforceerde kortsluiting in de wereld van nu, voor mij, zijn ‘Nordstream II’, het ‘Belt and Road’-initiatief van China, inmiddels gedragen door een groeiend aantal landen die zien dat de westerse Keizer geen kleren aan heeft, en ‘ivermectin’ waarmee ze voor een appel en een ei in India ‘Covid’ eronder kregen. Dat is bij lange na geen volledige lijst, en ik realiseer mij dat de ‘communicatiedeskundigen’ mijn observaties niet in dank af zullen nemen, maar ik ben nogal van de feiten, en niet zo van de ‘modellen’ en de theorie.
