Indignatie redactie 
Vanaf het moment dat China, in nauw overleg met de WHO, op 23 januari 2020 hard ingreep om het ‘Corona‘-virus de pas af te snijden, wist iedereen die er toe doet in de wereld dat er iets aan de hand was. Vrijwel direct was er kritiek op de Chinese aanpak. Te ‘hardhandig‘. Dat kon écht beter. En was het niet moedwillig overdreven? Niet gericht op het bestrijden van die uitbraak, maar op het bevestigen van de macht van de Communistische Partij?
Wat er in de diverse hoofdsteden elders werd gezegd, gedaan, en nagelaten werd wat had moeten gebeuren is inmiddels niet meer iets voor de ‘evaluatie‘, maar voor de historici, zo valt te vrezen. Evalueren doe je na de wedstrijd, maar deze wedstrijd kent voorlopig nog geen laatste fluitsignaal. Waar de Aziatische staten in de frontlinie eensgezind kozen voor het isoleren van de haarden van besmetting om verspreiding te voorkomen, opteerden ‘westerse‘ democratieën voor de ‘Herd Immunity‘-strategie. Ze behandelden Covid-19 dus als een ‘griep-epidemie‘, en niet als ‘Ebola‘, om het zo maar uit te drukken. Dat verwijst niet naar de medische typering, maar naar de inschatting van het gevaar voor de volksgezondheid, en de economie.
Al veel langer bestaan er in ons deel van de wereld economische modellen waarin een mensenleven een bepaalde ‘waarde‘ in het economische verkeer meekrijgt. Zo kun je ‘uitrekenen‘ of een epidemie een ‘griep‘ is, of ‘Ebola‘. Het is binnen de economische wereld een specialisme. Het wordt gebruikt door de meest uiteenlopende klanten om bepaalde beslissingen te kunnen nemen. Verzekeraars, militairen, ziekenhuizen en beleidsmakers op allerlei terrein. Het levert een ‘iIntelligente‘ keuze op, waardoor degenen die zich ervan bedienen niet hoeven terug te vallen op moralistische en ethische afwegingen. Het ‘Model‘ (de ‘Expert‘) vertelt ons wat we moeten doen.
Een kind kan begrijpen dat zo’n ‘Model‘ niet kan werken. Véél teveel variabelen, en onbekende aspecten. Maar moralistische of ethische afwegingen als leidraad kiezen brengt in een democratie onmiddellijk een ideeënoorlog op gang waarin uiteenlopende denkwerelden met elkaar op de vuist gaan omdat ze de prioriteiten van de ander niet pikken. Zie de situatie in de Verenigde Staten, waar de één opteert voor een ‘Intelligente Lockdown‘, en de ander de straat op rent om te demonstreren en die ‘tiran‘ die voor een ‘Lockdown‘ is voor het gerecht te dagen omdat die de Heilige Individuele Vrijheid geweld aandoet.
In zijn boek ‘De Onzichtbare Maat‘ beschrijft Andreas Kinneging het denken van Plato over de staatsinrichting, en waarom hij niet gediend was van de ‘Democratie‘. En dat die afkeer ook is terug te vinden in de (Europese) Traditie, die vanaf de jaren zeventig in ons deel van de wereld van de weg werd gedrukt door het ‘Verlichtingsdenken‘, waarin ‘Vrijheid‘ alles is, later aangevuld door de ‘Romantiek‘ die het heeft over ‘Vrijheid‘ en ‘Gelijkheid‘. Ik ga hier geen synopsis geven van wat dat boek, of het denken van Plato volgens de auteur behelst. Maar het boek is een aanrader voor wie vat wil krijgen op wat er in deze tijd aan schort, en waarom we druk zijn met het graven van ons eigen graf.
Helemaal bovenaan de lijst met regeringsvormen prijkt bij Plato de ‘Aristocratie‘, te begrijpen als een regering die gevormd wordt door wijze mensen die maat weten te houden, en beseffen wat goed is voor het land, en daar naar handelen. Door ‘Democraten‘ en ‘Verlichtingsdenkers‘ weggezet als een ‘tirannie‘, waar Plato (en Kinneging) de ‘Tirannieke persoonlijkheid’ zien voortkomen uit de ‘Democratie‘ en het streven naar individuele vrijheid, omdat de ultieme vrijheid gelijk staat aan tirannie, waar de tiran slechts het eigenbelang op het netvlies heeft staan. Het wordt begrijpelijker waar Kinneging Mandela ten tonele voert als een ‘Aristocraat‘. ‘Democratie‘ en de ‘Staatsgemeenschap‘, waarin naast ‘Vrijheid‘ de ‘Gelijkheid‘ hoog in het vaandel staat, zien we dan terug in de Marxistische leer, en andere repressieve ideologieën die, om de ‘Gelijkheid‘ te bereiken, hiërarchisch gestructureerde alternatieven met geweld onderdrukken.
De theorie is verhelderend, maar laat uiteraard ruim voldoende mogelijkheden voor discussie over de praktische invulling. Een ‘Aristocratisch‘ geleid land kan in naam ‘Democratisch‘ of ‘Communistisch‘ zijn. Een ‘Aristocratische‘ bovenlaag kan, nee moet, gevoed worden door wat er onder de burgers leeft, en kan niet in een vacuüm bestaan.
‘Aristocratie‘ verwijst dan niet naar een structuur die volkomen terecht door de ‘Verlichting‘ werd bekritiseerd, als een vermolmde, incestueuze, decadente adelijke kliek die lichtjaren van het ‘Volk‘ af stond, maar naar een kwetsbaar systeem dat er op is gericht wijze staatslieden aan de macht te brengen, waar iedereen in een land beter van wordt. Let wel! Het gaat hier nadrukkelijk niet om dat wat we in deze tijd een ‘Meritocratie‘ zijn gaan noemen, waar de ‘Experts‘ het voor het zeggen hebben, met hun eenzijdige kennis en vaardigheid, en ‘Modellen‘ van de werkelijkheid die ‘wetenschappelijk‘ verantwoord zijn. In de denkwereld van Plato en de (Europese) Traditie is volop ruimte voor échte wetenschap, maar die is oneindig veel breder en dieper dan de in compartimenten opgedeelde, op productie gerichte wetenschap waar de ‘Verlichting‘ mee wegloopt. Of het frivole geleuter van de disciplines die op zoek zijn naar een beschrijving van de Individuele Identiteit en Uniciteit. Vergelijk ook mijn eigen kritiek waar ik stel dat we ‘Generalisten‘ missen, en ‘Visie‘ ons uit deze puinhoop moet leiden, willen we niet eindigen in een ‘Tirannie‘.
Bovenstaand pleidooi bevat geen richtlijnen voor de beste aanpak. Ze vertelt ons niet wie we moeten subsidiëren, wie er weer aan het werk mogen, hoeveel doden acceptabel zijn, en hoe groot de afstand moet zijn tussen u en mensen in uw omgeving waar u niet mee op één adres woont. Het dicteert niet of je moet testen, hoeveel mondkapjes je moet bestellen, en of je ze moet verkopen of uitdelen. Of verbieden. In zekere zin is het niet veel meer dan een oproep om vooral niet in de weg te lopen, door lekker ‘Vrij‘ je eigen ding te gaan doen, omdat wat de regering ons opdraagt onzin is. Ook al is het onzin. Ook al waren er betere manieren. Besef dat bepaalde opties simpelweg niet eens uitvoerbaar waren, omdat je in ons staatsbestel niks meer kan zonder ‘draagvlak‘.
Als we mazzel hebben, leidt deze crisis ons naar het omarmen van een ‘Aristocratische‘ bestuurslaag die wijs en kalm, en zonder voorbij te gaan aan de wensen die er leven in het land, en de technische beperkingen die er nou eenmaal zijn als gevolg van eerder gemaakte keuzes, richting het laatste fluitsignaal leidt. Maar dan moet er wel iets gebeuren. In Nederland. In Europa. In de ‘westerse‘ wereld. Ook omdat dat laatste fluitsignaal nog héél ver weg is. ‘Covid-19′ houdt ons voorlopig nog wel even gezelschap, dankzij onze keuze voor ‘Herd-Immunity’, en kan nog muteren door de grote verspreiding. Maar de economische, maatschappelijke en geostrategische gevolgen strekken zich uit tot ver voorbij de beleidshorizon.
