EU plaatst zichzelf op dood spoor

Stoltenberg verklaarde dat de NAVO zich meer dan ooit met China moet bemoeien. Want China’s (neutrale) standpunt over de oorlog in Oekraïne heeft bewezen dat het een “probleem wordt voor de westerse veiligheid”. De NAVO gaat de wijde wereld in – is de Derde Wereldoorlog misschien toch in Oekraïne begonnen?

De NAVO speelt dus een steeds belangrijkere rol in deze oorlog. Hoewel het militaire bondgenootschap officieel geen partij is bij de oorlog, neemt het in de oorlog in Oekraïne steeds meer coördinerende taken op zich. Dat is dan de officiële kant van het verhaal. Officieus verschijnen er steeds meer berichten dat er hevige strijd plaatsvindt rond de gigantische staalfabriek bij Azovstal. Het is een uitgebreid complex waarvan de nazi’s tijdens WOII een soort “bunker” met ondergrondse gangen in gebruik hadden genomen. Azovstal ligt aan de rand van Marioepol en onderzoeksjournalisten (niet mainstream media) vermoeden dat er zich duizenden leden van het Azov-bataljon in het complex bevinden, inclusief (soms hooggeplaatste) NAVO-instructeurs uit verschillende landen (waaronder Frankrijk). Hierover meer in ons huidige Economedian weekend magazine.

Tijdens een bijeenkomst van de NAVO-ministers van Buitenlandse Zaken in Brussel kwamen verschillende landen overeen om ook zware wapens te gaan leveren. Tsjechië heeft al gevechtstanks naar Oekraïne verscheept, zeiden NAVO-diplomaten. Ook wil Duitsland onderzoeken hoe het land intensiever en meer gecoördineerd kan worden ondersteund, zei minister van Buitenlandse Zaken Annalena Baerbock.

Op de speciale top enkele weken geleden waren de geallieerden veel gereserveerder. Destijds was de grootste zorg dat de NAVO bij de oorlog betrokken zou kunnen worden. Nu sprak NAVO-ijzervreter Jens Stoltenberg zich uit voor meer actie. Na het bloedbad in Boetsja gaat het om “het terugdringen van de binnenvallende troepen”, zei hij. Volgens Stoltenberg is het eerder gemaakte onderscheid tussen defensieve en offensieve wapens achterhaald. De 30 geallieerden zouden ook voorbereid moeten zijn op een langere inzet. De oorlog kan dus nog wel “vele maanden of zelfs jaren” duren…

Het Westen (lees: de Verenigde Staten) voert ook een totale financiële oorlog tegen Rusland, lezen we in de Financial Times. De dollar wordt gebruikt als een “wapen” om de Russische centrale bank uit te schakelen. Men zou ook kunnen spreken van willekeur en diefstal. Wat vooral pervers is, is dat de VS Rusland failliet willen laten gaan – terwijl het land genoeg reserves heeft die het Westen blokkeert!

Inmiddels heeft de Europese Unie Rusland al vier reeksen sancties opgelegd. Ze zouden massiever en preciezer zijn dan ooit tevoren. Maar tot nu toe hebben de “precisiewapens” hun doel gemist. De oorlog in Oekraïne duurt voort, wreder en dodelijker dan ooit. De economie in Rusland is enigszins hersteld – de roebel is bijna terug op het vooroorlogse niveau. En behalve de VS, Groot-Brittannië en Japan doet bijna niemand mee – China heeft zojuist de “eisen” van de EU in de prullenbak gegooid.

Een vijfde pakket sancties was dus nodig. Officieel wordt het gerechtvaardigd met het bloedbad van Boetsja. De gruweldaden mogen niet onbeantwoord blijven, zei Von der Leyen. Maar in werkelijkheid was de nieuwe sanctieronde al enige tijd van tevoren voorbereid. Het volgt een Amerikaans draaiboek voor economische oorlogsvoering; alles is tot in detail overeengekomen met Washington – waar de èchte leiding van de Europese Unie gevestigd is. De VS en de EU wachtten gewoon op een gunstige gelegenheid om de sanctie-duimschroeven verder aan te draaien.

Dit keer moet ook het laatste taboe eraan geloven – energie. De VS hebben weken geleden een embargo ingesteld op gas en olie uit Rusland, en nu zullen Duitsland en de EU volgen. Maar ook de vijfde sanctieronde staat niet onder een goede gesternte. Duitsland, Oostenrijk en Hongarije verzetten zich. Een importstop voor gas uit Rusland willen ze niet steunen, want dat zou de binnenlandse economie schaden. Er zijn ook problemen met de olie. Uiteindelijk kon er alleen overeenstemming worden bereikt over een invoerverbod voor steenkool – en dan nog alleen in stukjes en beetjes.

Maar zelfs dit verbod verandert niets aan de oorlog. De kolenhandel is voor Rusland goed voor slechts vier miljard euro per jaar, wat niet echt een beslissende factor is voor de oorlog. Zelfs exportverboden op kaviaar en wodka maken bij de Russen de pis niet lauw.

Ondanks het door de VS geleide verbod op de invoer van Russische olie, dat ook door enkele van Washingtons bondgenoten zal moet worden ingevoerd, zal Russische olie in aanzienlijke hoeveelheden blijven stromen naar verschillende toonaangevende olie-importerende landen, wat zal bijdragen aan het algemene wereldwijde aanbod en wat de olieprijzen zal beïnvloeden. In termen van oliehandel is het dus onjuist om aan te nemen dat alle circa 11 miljoen vaten per dag (barrels per day – bpd) van de Russische olievoorziening op de een of andere manier uit de wereldwijde vraag/aanbod-matrix zijn verwijderd en dat dit de olieprijsmatrix zal aanscherpen ten gunste van verdere winsten. Dit werd onlangs benadrukt door de Russische vice-premier en voormalig minister van Energie, Alexander Novak, en ondersteund door de huidige belangrijkste olie-importeur, China, en het land dat ook meer Russische olie koopt, India.

In opmerkingen van verschillende Russische persbureaus erkende Novak dat de nieuwe door de VS geleide sancties tegen Russische olie zorgen voor “nieuwe uitdagingen in verband met verstoringen van de toeleveringsketen, de verzekering van schepen die onze producten vervoeren en met financierings- en betalingsproblemen.” Hij voegde er echter aan toe: “Deze problemen worden momenteel opgelost… en klanten zijn blij om het [de Russische ruwe olie] te kopen.” Het is in deze context passend om op te merken dat zelfs met de korting van meer dan 30 dollar per vat die momenteel wordt toegepast op de Russische benchmark voor ruwe olie uit de Oeral in vergelijking met Brent, Rusland nog steeds méér per vat verdient dan het deed voordat het Oekraïne binnenviel.

Er zijn ook nog drie andere factoren die Novaks optimistische kijk op de vooruitzichten voor de Russische oliesector verklaren. Ten eerste is Rusland al lang in staat om zeer goede winsten te maken op al zijn olie, namelijk $ 40 per vat Brent. Dit is een belangrijke reden waarom het blij was dat Saudi-Arabië in 2020 opnieuw een gedoemde olieprijsoorlog tegen de Amerikaanse schaliesector te lanceren door overproductie – om de prijzen te drukken, aangezien Saudi-Arabië zou kunnen overleven als de olie gemiddeld verkocht zou worden voor ten minste 40 dollar per vat Brent, tijdens de conflictperiode (omdat het schaliegas uit de markt zou prijzen), en ten tweede: Rusland kon vrolijk toekijken hoe een van zijn concurrenten op het gebied van ruwe olie, Saoedi-Arabië, zijn eigen economie vernietigde (met een break-even Brent-prijs van US $ 84 op dat moment), en het een verstoring veroorzaakte in een andere Russische concurrent op de oliemarkt (en eeuwige geopolitieke aartsvijand), de V.S.

De tweede reden is dat, ondanks de op de Amerikaanse dollar gerichte sancties tegen Rusland, het land al zijn binnenlandse uitgaven in roebels betaalt, dus de beschikbaarheid van Amerikaanse dollars of de wisselkoers tussen de Amerikaanse dollar en de Russische roebel is in dit opzicht van geen belang. Dat gezegd hebbende, is het een zeer slimme zet om importeurs van Russisch gas uit ‘onvriendelijke landen’ Russisch gas te laten betalen in roebels, aangezien het de Russische munteenheid ondersteunt, wat een positief psychologisch effect heeft op degenen die geld in die munteenheid ontvangen. En ten derde zal Rusland hoe dan ook niet verstoken zijn van Amerikaanse dollars of andere harde valuta, aangezien het zeker kan rekenen op aanhoudende massale olie-, gas- en andere handel met China en India.

Vladimir Poetin zal het vijfde sanctiepakket al met al net zomin overtuigen als de vier pakketten ervoor. Tegelijkertijd werkt het energie-embargo als een wig in Europa, zoals blijkt uit het steeds bitterder wordende debat. De EU heeft zichzelf op een dood spoor gemanoeuvreerd.