Indignatie redactie 
Hongarije en de Europese Commissie blijven het spel hard spelen. De Europese Commissie is van oordeel dat de maatregelen die de regering-Orban de voorbije weken aankondigde onvoldoende zijn, en stelt voor om de betaling van 13 miljard euro aan Europese fondsen voorlopig te bevriezen. Toch maakt de commissie ook een kleine opening. Volgende maand moet de Europese Raad de knoop definitief doorhakken .
Hongarije – Jarenlang al liggen de Hongaarse president Orban en de Europese Commissie met elkaar op ramkoers. Onder meer over de onafhankelijkheid van de rechtsstaat en de inperking van de persvrijheid in het Balkanland. In een rapport van enkele maanden geleden maakte het Europees Parlement nog brandhout van onder meer de kwaliteit en de transparantie van het wetgevend proces in Hongarije. Er werden ook grote vragen gesteld bij de grote invloed van de uitvoerende macht op het justitie-apparaat en bij de vermeende corruptie in het land.
Na lang aarzelen besloten de commissie en de Raad van ministers Orban de duimschroeven verder aan te draaien. De Hongaarse premier werd voor een ultimatum gesteld. Als zijn regering tegen 19 november niet zou uitpakken met een aantal hervormingen in het gerechtelijk apparaat én met een aantal concrete maatregelen om de corruptie te bestrijden, dan zou Hongarije financieel gestraft worden.
Enerzijds zou Brussel de betalingen uit het corona-herstelfonds – in het geval van Hongarije goed voor zowat 5,8 miljard euro – tegenhouden, anderzijds zou de commissie ook een bedrag van nog eens 7,5 miljard euro uit de gewone EU-begroting bevriezen. Dat was geen licht dreigement: Hongarije flirtte in oktober met een inflatiegraad van zomaar eventjes 21 procent, en vooral de energie- en voedingsprijzen gingen er de voorbije maanden door het dak. De Hongaarse regering heeft de Europese centen dus broodnodig, en dat leek ook Viktor Orban alsmaar meer te beseffen.
Corruptie bij openbare aanbestedingen
Begin november liet de Hongaarse regering aan Europa weten dat de Nationale Raad voor Justitie meer bevoegdheden zou krijgen om op onafhankelijke wijze toezicht te houden over onder meer de (politieke) benoeming of verwijdering van rechters. Daarnaast zouden er nog een aantal andere interne hervormingen volgen en zouden Hongaarse rechters ook niet langer belemmeringen ondervinden wanneer zij een zaak willen voorleggen aan het Europese Hof van Justitie.
Al deze hervormingen zouden begin 2023 al in werking treden. Dat lijkt een stevige stap in de goede richting, maar volgens verschillende bronnen vindt de Europese Commissie dat vooral de maatregelen om de corruptie te bestrijden nog lang niet ver genoeg gaan. Onder meer de gebrekkige procedures voor openbare aanbestedingen zouden ertoe kunnen leiden dat een gedeelte van de Europese fondsen verkeerd wordt besteed.
Bij de commissie zelf wilde gisteren niemand commentaar geven of bevestigen dat de beslissing al genomen is, maar de kans dat Hongarije voorlopig geen aanspraak kan maken op het Europese manna lijkt de voorbije dagen hoe dan ook een flink stuk groter geworden. Het is nu aan de Europese raad om in december te beslissen of zij de commissie hierin volgt.
Achterpoortjes
De enigszins verrassende harde opstelling van de Europese Commissie zorgt er nu voor dat er ook de komende weken politieke hoogspanning zal blijven bestaan tussen Boedapest en Brussel. Al blijven er nog wel wat achterpoortjes openstaan. Zelfs als de Commissie nu aanbeveelt om de betaling vanuit het herstelfonds te bevriezen, kan de EU dat herstelplan zelf wél al goedkeuren. In dat geval blijven die middelen wel beschikbaar en kunnen ze eventueel volgend jaar worden uitbetaald. Met andere woorden: Hongarije krijgt een wortel voorgeschoteld en Europa koopt wat extra tijd om Orban over de streep te trekken.
Diezelfde Orban liet zich de voorbije weken immers ook niet onbetuigd: Hongarije blokkeerde in de Europese Raad een hele rist stemmingen rond thema’s die in se niets met de discussie tussen Hongarije en de commissie te maken hadden. Onder meer rond een minimumbelasting voor multinationals. Ook de goedkeuring van een reusachtig Europees hulppakket voor Oekraïne, ter waarde van 18 miljard euro, wordt voorlopig door de Hongaren geblokkeerd.
In een interview met de website Euractive gaf de Hongaarse minister van Justitie Judit Varga enkele dagen geleden al aan dat de procedure die nu tegen Hongarije is ingeleid wat haar betreft een testcase is. ‘Het zou een constructieve dialoog kunnen worden, maar het kan net zo goed uitdraaien op een instrument om bepaalde politieke agenda’s te dienen en zo de eenheid van de EU verder te ondermijnen. Deze procedure mag geen politiek sanctiemechanisme worden’, waarschuwde ze.
Progressieve ideologieën
Een ruime meerderheid van het Europees Parlement keurde gisteren een resolutie goed waarin de Europese Commissie en de Raad van ministers nogmaals opgeroepen worden om de Europese middelen die voorlopig worden ingehouden niet vrij te geven, maar ook het Hongaarse herstelplan niet goed te keuren. ‘Met de beslissing die nu op tafel ligt, probeert de commissie eigenlijk beide partijen te sussen, zowel het parlement als de Hongaarse regering’, vindt Europees parlementslid Hilde Vautmans (Open Vld). ‘Terwijl Europees geld het enige effectieve drukkingsmiddel is om op te treden tegen Orban.’
Gerolf Annemans (Vlaams Belang) stemde tegen de resolutie. Hij blijft herhalen dat de EU wat hem betreft in deze haar bevoegdheden te buiten gaat. ‘De koppeling tussen de uitbetaling van de Europese fondsen enerzijds en de vereisten rond de rechtsstaat die nu aan Hongarije worden gesteld anderzijds, heeft enkel tot doel om lidstaten die het niet eens zijn met bepaalde progressieve ideologieën te straffen. De commissie moet stoppen met dit soort van financiële sancties.’
