Geert Wilders en Javier Milei zijn misschien nog maar het begin. De populistische golf in Argentinië en Nederland is een noodzakelijke koerscorrectie
Geert Wilders en Javier Milei zijn misschien nog maar het begin: grote politieke onrust kan de norm worden.
Een paar dagen geleden eindigde een Nederlandse rechtse partij, waarvan de leider, Geert Wilders, lange tijd een marginale figuur is geweest, vóór alle anderen bij de verkiezingen voor de Tweede Kamer van de nationale wetgevende macht. Wilders zou nu premier van Nederland kunnen worden. De resultaten schokten Europa. Een soortgelijke reactie begroette de verbluffende overwinning van een andere uitschieter, Javier Milei, een paar weken geleden, toen hij het presidentschap van Argentinië won. De belangrijkste belofte van Milei was om de peso te vervangen door de Amerikaanse dollar.
Uit beide verkiezingen bleek dat de leiders van het establishment de wensen en zorgen van hun kiezers hadden veracht – op eigen risico. Het fenomeen komt maar al te vaak voor.
Deze aflevering van What’s Ahead bespreekt bijvoorbeeld het geval van Nederland, waar de regering, in naam van het redden van de planeet, oorlog voert tegen boerderijdieren, met name melkkoeien. Dit in een land dat na de VS de grootste voedselexporteur ter wereld is.
Een van de meest luie stijlfiguren van politieke analyse is de impuls om politieke resultaten van verschillende landen met elkaar te verbinden om zo een verhaal over internationale aangelegenheden te produceren. Het nut van dergelijke inspanningen heeft meestal weinig te maken met de gebeurtenissen ter plaatse op deze uiteenlopende plekken, maar alles met de politiek van de Verenigde Staten.
Dat is de reden waarom experts de winnaars van de recente verkiezingen in Argentinië en Nederland bestempelen als de ‘Donald Trumps’ van hun respectievelijke landen en hun overwinningen als rampen behandelen. Het heeft veel meer te maken met de ongerustheid van het politieke establishment over de mogelijkheid dat de oorspronkelijke Trump in 2024 een tweede termijn in het Witte Huis zou winnen, dan met wat er in West-Europa of Zuid-Amerika is gebeurd.
De belangrijkste kwesties die aan de basis lagen van de overwinningen van Javier Milei in Argentinië en Geert Wilders in Nederland hebben weinig met elkaar te maken. Het was de hyperinflatie die de Argentijnse economie verwoestte die de excentrieke libertaire econoom en politieke beginneling Milei naar de overwinning bracht.
Ondertussen was de opening die Wilders zijn overwinning opleverde het gevoel dat de Nederlandse samenleving en haar liberale waarden worden ondermijnd door uit de hand gelopen immigratie uit moslimlanden; Wilders voert al tientallen jaren campagne over deze kwestie, te midden van voortdurende doodsbedreigingen van islamisten.
En net als andere zogenaamde ‘Trumps’ – de Braziliaanse Javier Bolsonaro of de Hongaarse Viktor Orban – zal het vermogen van Wilders en Milei om te regeren en in functie te blijven afhangen van lokale kwesties en hun vermogen om meer te vertegenwoordigen dan een proteststem in een enkele verkiezingscyclus.
Toch is het losse gepraat over het bestaan van een populistische golf die de wereld overspoelt geworteld in meer dan alleen maar liberale pareltjes over Trump als leider van president Joe Biden in de peilingen. Hoewel de kiezers in deze twee landen vooral werden gemotiveerd door niet-gerelateerde kwesties, hebben de successen van zowel Milei als Wilders iets gemeen. Ze weerspiegelen de bereidheid van de kiezers om te luisteren naar degenen die door het politieke establishment in die landen als gevaarlijke uitschieters worden behandeld, en om hen voor hoge functies te kiezen.
Maar in plaats van dat dit een nieuw tijdperk van fascisme inluidt, gedreven door lompe, opruiende haatzaaiers, zoals de klasse van deskundigen wil, demonstreren deze overwinningen feitelijk het ontwaken van kiezers op heel verschillende plaatsen voor het idee dat ze de conventionele opvattingen opnieuw moeten evalueren. wijsheid die de heersende elites hebben uitgebuit.
Of je het nu populisme of anti-globalisme noemt, of, in het geval van Trump, ‘America First’, het succes van deze kandidaten en partijen maakt deel uit van een noodzakelijke koerscorrectie die over de hele linie plaatsvindt nu gewone burgers in democratieën beginnen te kiezen voor ‘America First’. op het feit dat de regerende klassen niet geïnteresseerd zijn in wat hen aangaat.
De Nederlandse verkiezingen, waarin Wilders en zijn Partij voor de Vrijheid een onverwachte meerderheid wonnen, werden beslist door de groeiende bezorgdheid in heel West-Europa over de gevolgen van onbeperkte immigratie. Wilders wordt routinematig gecategoriseerd als extreem-rechts, maar hoewel hij extreem is in zijn retoriek over de islam en moslims, is hij in werkelijkheid een liberaal. Hij spreekt namens degenen die terecht begrijpen dat een samenleving die de vrijheid beperkt om tegemoet te komen aan de eisen van islamisten, gedoemd is.
Anderen die leiding gaven aan deze kwestie werden vermoord, zoals Pym Fortuyn en Theo Van Gogh, of het land uitgezet, zoals Ayaan Hirsi Ali. Maar hoewel Wilders als islamofoob wordt bestempeld, hebben tientallen jaren van pogingen van het Nederlandse politieke establishment om de manier te negeren waarop hun land ten kwade verandert als gevolg van de weigering van immigranten om zich te assimileren, zijn positie alleen maar versterkt.
Terwijl de politieke en culturele elites open grenzen in Europa en de Verenigde Staten misschien zien als onderdeel van hun visie op een betere wereld, heeft het Nederlandse electoraat geen andere keuze gehad dan zich tot populisten als Wilders te wenden om te proberen de rem te zetten op de desintegratie van hun nationale identiteit.
Immigratie is niet het probleem in Argentinië. Hun zorg is een corrupte regeringsklasse die decennialang de leiding heeft gehad over een falende economie vanwege de verslaving van het land aan socialistische ideeën.
De erfenis van het peronisme, een unieke combinatie van een neofascistisch autoritarisme en een collectivistische economie met een populistische basis, hangt nog steeds boven Argentinië. Milei’s platform dat zich verzet tegen het globalisme, het socialisme en het ‘sirenelied van sociale rechtvaardigheid’ en dit vervangt door een platform dat gebaseerd is op economische vrijheid, biedt een alternatief waar de elites bang voor zijn en waar de lankmoedige Argentijnse kiezers blij mee zijn.
Zowel Wilders als Milei worden geconfronteerd met enorme uitdagingen bij het implementeren van hun ideeën en zouden, net als Trump, heel goed kunnen ontsporen door hun eigen onervarenheid in hun ambt en een gezamenlijke campagne van de gevestigde orde in hun landen om ervoor te zorgen dat hun overwinningen van voorbijgaande aard zijn.
Eén ding hebben ze gemeen: beiden staan sympathiek tegenover Israël: Wilders werkte als jonge man aan een moshav en Milei heeft overwogen zich te bekeren tot het jodendom. En beide zijn pro-Israël in een tijd waarin veel van de globalisten die zich tegen hen verzetten partij kiezen tegen de Joodse staat in de nasleep van de terroristische wreedheden van 7 oktober gepleegd door de islamisten van Hamas.
Het feit dat ze allebei bereid zijn om terug te dringen op het gebrek aan interesse van de linkse elites in het verzet tegen het antisemitisme dat een integraal onderdeel is van de aanvallen op Israël, is verre van irrelevant voor de discussie over populisme. Het is een indicatie dat het gepraat over hun overwinningen een nieuwe golf van fascisme heeft het achterstevoren.
Toch is het gemeenschappelijke thema bij deze verkiezingen de manier waarop zowel het verzet tegen linkse orthodoxieën wordt geïllustreerd als de erkenning van het intellectuele en morele bankroet van de regerende elites, ongeacht welk politiek etiket ze zichzelf opplakken.
Verre van dat deze populistische opstanden een bedreiging vormen voor de democratie, laat de groeiende steun die mensen als Trump, Milei en Wilders krijgen zien dat kiezers begrijpen dat een schok voor het systeem en het in twijfel trekken van de orthodoxe opvattingen van de elite precies is wat nodig is om het te redden.