Indignatie redactie 
Geert Wilders houdt er niet van om extreemrechts genoemd te worden; hij houdt vol dat hij alleen maar opkomt voor gewone mensen.
Maar alleen door een aantal opruiendere beleidsmaatregelen op te schorten en zijn harde retoriek af te zwakken, kon hij zijn aantrekkingskracht vergroten en de verkiezingsoverwinning veiligstellen.
Toen hij 25 jaar geleden de Nederlandse nationale politiek betrad, kreeg hij de bijnaam Mozart vanwege zijn golvende blonde haren. Zijn haar is grijs geworden, maar zijn communicatievermogen is op zijn hoogtepunt.
Tijdens de bijna nachtelijke tv-debatten in de aanloop naar de verkiezingen presteerde hij regelmatig beter dan zijn rivalen met gelikte, hapklare slogans over asiel en immigratie.
“Nederland kan er niet meer tegen”, zei hij. “We moeten nu eerst aan onze eigen mensen denken. De grenzen zijn gesloten. Geen asielzoekers.”
Vraag hem of hij extreemrechts is, en hij zal het ontkennen.
“We zijn een land waar consensus wordt bereikt. We hebben niet eens zoveel extreemrechtse mensen in ons land; dat zal nooit gebeuren”, zei hij tegen de BBC. “Inheemse volkeren worden genegeerd vanwege de massale immigratie… ze voelen zich mishandeld.”
Om zijn partij aantrekkelijker te maken voor de reguliere kiezers, verklaarde hij dat het manifest van zijn partij om de Koran, islamitische scholen en moskeeën te verbieden in de koelkast ging .
Dit duidelijke signaal van gematigdheid hielp zijn partij haar vertegenwoordiging in het parlement ruimschoots te verdubbelen, van 17 naar 37 zetels.
De overwinning van de PVV wordt door sommigen in de Nederlandse moslimgemeenschap met angst bekeken, omdat zij vrezen voor een moeilijke periode.
“Voor moslims is ons gevoel van veiligheid niet langer veilig”, zei Muhsin Koktas, hoofd van het Contactorgaan voor Moslims en Overheid, tegen de Nederlandse TV.
Het beleid van Wilders, waaronder een voorgesteld verbod op islamitische hoofddoeken in openbare gebouwen, staat nog steeds zwart op wit in zijn partijprogramma .
En hij heeft al jaren last van de rechter vanwege zijn verbale aanvallen op immigranten van Marokkaanse afkomst.
Hij werd veroordeeld voor het beledigen van mensen van Marokkaanse afkomst omdat ze in 2014 een gezang hadden voorgedragen tijdens een bijeenkomst waarin ‘minder’ Marokkanen werd geëist, maar werd uiteindelijk vrijgesproken van opruiing.
Tijdens de verkiezingscampagne van 2017 noemde hij sommige Nederlandse Marokkanen ‘uitschot’.
De heer Wilders belichaamt voor de meeste Nederlanders de Vrijheidspartij, maar in werkelijkheid wordt de ideologie ervan gestuurd door zijn rechterhand Martin Bosma, die hem vanaf het begin steunt.
De heer Bosma vierde het woensdagavond met een dansje.
Wilders, ook wel de Nederlandse Donald Trump genoemd, juichte de Amerikaanse presidentsverkiezingen van 2016 toe toen de Amerikanen hun land terugnamen. Na de overwinning van woensdagavond kondigde hij aan dat hij “Nederlanders weer op nummer één zou zetten”.
De leider van de Vrijheidspartij heeft het grootste deel van deze eeuw tekeergegaan tegen ‘de politieke elite in Den Haag en Brussel’, ook al is hij zelf evenzeer onderdeel van het establishment geworden als ieder ander Nederlands parlementslid.
Hij mag dan een oproerkraaier en radicaal zijn, maar hij is vriendelijk en kan privé goed overweg met veel van zijn rivalen.
Zijn eigenzinnige, openhartige karakter spreekt een aanzienlijk deel van de Nederlandse samenleving aan. Eerder dit jaar was het een boerenpartij onder leiding van een andere openhartige leider, Caroline van der Plas, die de provinciale verkiezingen won.
Bijna een derde van haar kiezers liep woensdag over naar Wilders, hoewel de zeven zetels van haar BBB-partij nuttig zouden kunnen zijn voor het vormen van een coalitie.
De anti-EU-boodschap van Wilders is consistent sinds hij in 2005 het EU-poging om een grondwet te creëren heeft helpen ontsporen, toen de Nederlanders en de Fransen deze in twee referenda afwezen.
Hij wil nog steeds de EU verlaten, maar erkent dat de meeste Nederlandse kiezers dat niet willen. Hij zal nog steeds aandringen op een referendum over de ‘Nexit’, ook al is het onwaarschijnlijk dat hij potentiële coalitiepartners ervan zal overtuigen ermee in te stemmen.
De Nederlandse coalitieonderhandelingen kunnen maanden duren. Om een meerderheid te vormen met centristische partijen zal hij waarschijnlijk de meest radicale elementen van zijn partijplatform moeten laten vallen.
De heer Wilders wil strikte beperkingen op de immigratie en een volledige stopzetting van alle asielverleningen in Nederland, voorstellen die hij mogelijk moet matigen in coalitiegesprekken.
Hij wil ook asielzoekers die Nederland willen binnenkomen vanuit de buurlanden van de EU ‘terugduwen’ en degenen die schuldig zijn bevonden aan strafbare feiten, uitzetten.
Andere ideeën, zoals het invoeren van werkvergunningen voor EU-onderdanen, zouden voor het Europese Hof van Justitie worden aangevochten en zouden wederom waarschijnlijk niet verder komen dan de meer centristische partijen. Maar wellicht vindt hij steun om het aantal internationale studenten in Nederland fors terug te dringen.
Zijn naaste bondgenoten in de EU bevinden zich op nationalistisch rechts.
De Hongaarse premier Viktor Orban, de Franse extreemrechtse politicus Marine Le Pen en Vox-leider Santiago Abascal hebben allemaal zijn overwinning verwelkomd.
Maar zijn succes verschilt niet veel van de verkiezingsoverwinning van Giorgia Meloni een jaar geleden in Italië. Ook zij modereerde een aantal van haar meest radicale beleidsmaatregelen en plukte de beloning bij de stembus.
Ze ging verder met het vormen van een rechtse coalitie. Het is nog veel te vroeg om te zeggen of Geert Wilders hetzelfde kan doen.
Grafische weergave van de ANP-prognose
