Indignatie redactie 
Het heeft er alles weg van dat de leugen loont. Mark Rutte is immers in vol ornaat terug. Dit terwijl hij een motie van afkeuring aan zijn broek kreeg alsmede een motie van wantrouwen van de grootst mogelijke parlementaire minderheid.
Deze gast, Mark Rutte, zegt: ‘Het is echt een nieuwe start’, terwijl iedereen weet dat hij niet in de eerste leugen is gestikt. En daarvoor heeft D66 sein veilig gegeven om een kabinet van de oude maten en partijen op te tuigen. Ze hangen aan zijn lippen, want hij wil een nieuwe bestuurscultuur. ‘Nieuw’ kan je vergeten, dat is alleen een verkooppraatje. ‘Alles is slechts gestolen’. En bestuurscultuur, cultuur? Zelfs de voorzitster van de Amerikaanse vrouwenvoetbalbond gebruikt dat woord om weg te komen van het verwijt dat haar worden gemaakt: het jarenlang niet serieus nemen van meldingen over seksueel misbruik. Enige uren voordat ze haar vertrek aankondigde riep zij op tot ‘cultuurverandering’. De leugen dus. Daarvoor kunnen we terecht bij Rutte & Co. Ik verklaar mij nader.
Bonnetjesaffaire
Ik heb onder ogen de Volkskrant van 24 januari 2017. Het gaat over wat bekend staat als de bonnetjesaffaire. De Volkskrant kopt ‘Gekozen voor de leugen’. Met zo’n kop kan je verschillende kanten uit. Ik kies er twee. De ene kant is dat wordt uitgedrukt dat personen worden gekozen omdat ze goed kunnen liegen, zoals Rutte. Hij doet dat zo goed want hij blijkt steeds een smoes geaccepteerd te krijgen (misverstand, niet goed onthouden, vergeten, verkeerd begrepen door een andere kijk op de werkelijkheid; dat soort ‘escapes’ roept hij op waarna het goed met hem komt).
In de genoemde affaire meende hij geen fouten te hebben gemaakt, lees ik in de NRCweekend van 12-13 december 2015. De commissie Oosting, die de grondslag van de bonnetjesaffaire (een deal van Teeven in 2000 met een drugscrimineel), de zogeheten Teeven-deal, had onderzocht, oordeelde evenwel dat deze deal ‘niet de toets der kritiek kon doorstaan’ (NRCweekend van 12-13 december 2015). Teeven en Opstelten (beiden VVD) struikelden over deze affaire nadat bekend werd, dat er wel degelijk documentatie over de Teeven-deal aanwezig bleek te zijn. Beiden hadden niet de waarheid aan de Tweede kamer meegedeeld en dus hadden zij ‘gekozen voor de leugen’. Dat is de andere kant die met de krantenkop wordt uitgedrukt. Die vind je dan ook boven het hoofd van een nog een andere politieke speler in dit spel, te weten de toenmalige VVD minister van Veiligheid en Justitie, Ard van der Steur.
Het wil dat een Nieuwsuur-journalist, Bas Haan, opnieuw in de bonnetjesaffaire dook (en er een boek over publiceerde) en concludeerde: ‘Het was wèl een doofpotaffaire’ (de Volkskrant van 24 januari 2017). Boven de foto van Ard van der Steur leest men in dezelfde editie van de Volkskrant niet alleen de reeds geciteerde kop, maar ook: “ ‘Als Kamerlid onthield hij de Kamer cruciale informatie, als minister loog hij daarover’. Dat concludeert journalist Bas Haan over Ard van der Steur in een nieuwe, meedogenloze reconstructie van de Teevendeal”.
Maffiose burgerij
Hoe meedogenloos de VVD’er Teeven zelf is, blijkt wel uit zijn intimiderende benadering van een fractiemedewerker van D66 van wie hij vermoedt dat die informatie over de deal heeft gedeeld met journalisten. Teeven bijt deze D66’er in de marge van een Kamerdebat toe (met getuigen): ‘Jij krijgt spijt van de dag dat je geboren bent’. Dit noem ik een maffiose vorm van intimideren en spoort met het opgemerkte bestaan van wat bij de Franse maffia specialist Fabrice Rizzoli een ‘maffiose burgerij’ heet.
Tot die maffiose burgerij reken ik ook de vooraanstaande notaris Frank Oranje, die bij de landsadvocaat Pels Rijcken een omvangrijke fraude pleegde. Demissionair minister van Justitie en Veiligheid, Grapperhaus (CDA) wist tot voor kort van niets. Maar in tegenstelling tot wat hij in de Kamer op enig moment meldde, was hij al veel eerder op de hoogte. De NRC van 28 september 2021 kon op grond van interne documenten daarom schrijven dat Grapperhaus al in augustus 2020 van de top van het OM van de fraude bij de landsadvocaat had gehoord. Stond Grapperhaus te liegen? In ieder geval lichtte hij de Kamer wetende verkeerd in… Moest er nieuwe doofpot worden gecreëerd? Want kon het kantoor Pels Rijcken nog wel landsadvocaat blijven? Wilde Grapperhaus liever als maten onder elkaar de boel redden? Vraag je het mij: nou reken maar van yes!
Hoe zit het eigenlijk met die andere CDA’er in het demissionaire kabinet en leider van de partij, minister van Financiën Wopke Hoekstra. Wel die hield zich in zijn parlementaire werk onder meer bezig met de bestrijding van de internationale belastingontwijking en -fraude. Tegelijkertijd had hij financiële belangen in een brievenbusfirma gevestigd in het belastingparadijs van de Britse Maagdeneilanden, zo wees het onderzoek van Trouw, Het Financieel Dagblad en het onderzoeksplatform Investico uit. Ik heb gelezen dat sommigen dit hypocriet gedrag vinden. Ik zie dit anders. Hij hield zich bij zijn eigen financiële belangbehartiging bezig met het leggen van verbindingen tussen onder- en bovenwereld, zoals een keurig lid van de ‘maffiose burgerij’ betaamd. Systemisch gedrag dus van Hoekstra.
Ongeloofwaardig
In 2017 leidt de ongehoorde situatie tot eenzelfde politiek dilemma als nu in 2021. Toen was duidelijk dat de bonnetjesaffaire ook premier Rutte raakte en wel daar waar hij kwetsbaar heette te zijn: op zijn geloofwaardigheid. Die mening leest men in de rubriek van Raoul du Pré in de Volkskrant van 25 januari 2017. Diens geloofwaardigheid, net als de christelijke intentie van CDA politici, rust op drijfzand. Dat is op te maken uit de motie van afkeuring tegen Rutte in 2021. ‘Rutte is zwaarder beschadigd dan ooit’, heet het. ‘Als zelfs je coalitiegenoten zo kritisch zijn, dan heb je echt iets verkeerd gedaan’, aldus op NOS Radio 1 Journaal.
Die man en diens partij VVD is volstrekt ongeloofwaardig, hetzelfde geldt voor de overige spelers in dit veld. Bestuurlijk hebben ze met zijn allen een politiek zootje achter gelaten met allerlei doofpotaffaires, zoals ook onlangs weer naar boven kwam met het laten verdwijnen van het explosieve memo over het toeslagenschandaal, dat de juriste bij de Belastingdienst, Sandra Palmen in 2017 schreef.
Wie, kennis dragende van alles wat heeft plaatsgevonden, toch met hem en zijn partij in zee gaat, moet van hetzelfde allooi zijn (het geldt voor Grapperhaus en Hoekstra en het CDA ontegenzeggelijk, zo spreekt uit de feiten, maar ook voor Kaag en D66). Je hoeft geen anarchist te zijn om tegen dit soort lui ten strijde te trekken.
