Indignatie redactie 
Schiphol breidt de testfase voor gezichtsherkenning van haar passagiers uit. Voorlopig geschiedt het scannen van gezichten nog op vrijwillige basis, maar tien tegen één dat het uiteindelijk een verplichting wordt. Moeten we dat willen?
Het is alweer een paar weken geleden en door de meeste mainstream in ons land onbenoemd, maar we lazen op de site van Security.nl het volgende:
Schiphol gaat de proef met gezichtsherkenning uitbreiden waarbij passagiers op de luchthaven die aan de test deelnemen straks gedurende het hele traject van inchecken tot boarden kunnen worden gevolgd. Vorig jaar begonnen Schiphol en KLM al een proef met ‘biometrisch instappen’.
Door zich eerst te registreren, waarbij er een gezichtsscan werd gemaakt, konden passagiers vervolgens zonder instapkaart aan boord gaan. De toepassing van gezichtsherkenning wordt nu verder uitgebreid. De luchthaven gaat samen met de marechaussee, douane, KLM en andere vliegmaatschappijen experimenteren met scans, waarmee reizigers het hele traject van inchecken via security en paspoortcontrole tot boarden automatisch worden gevolgd en geïdentificeerd, zo laat een woordvoerster tegenover de Telegraaf weten.
Iedereen weet natuurlijk dat het uiteindelijk op totale controle op burgers gaat uitdraaien. Sinds het begin van de uitrol van het biometrische scanprogramma is de Amerikaanse geheime dienst van plan haar burgers toe te voegen aan de lijst van mensen die gedwongen worden hun gezicht in te ruilen voor privileges van vliegreizen.
Tot dusverre is het programma beperkt tot verdachte buitenlanders (dat zijn ze allemaal, inclusief die op een visum naar de VS gaan en er reizen), maar een recente aanvraag – in het bezit gekomen van Zack Whittaker bij TechCrunch – stelt dat vliegen in de Verenigde Staten binnenkort zou vereisen dat je jezelf laat opnemen in de databases voor gezichtsherkenning van de overheid van dat land.
Homeland Security wil gezichtsherkenningscontroles voor reizigers die aankomen en vertrekken uit de VS uitbreiden met burgers, die eerder waren vrijgesteld van de verplichte controles. In een rapport heeft het departement voorgesteld dat alle reizigers, en niet alleen vreemdelingen of bezoekers, een gezichtsherkenningscontrole moeten uitvoeren vóórdat ze de VS mogen binnenkomen, maar óók om het land te verlaten.
Het excuus van het Department of Homeland Security om Amerikaanse burgers te onderwerpen aan verplichte gezichtsscans is de veiligheid van het thuisland. Hier stelt het DHS het volgende:
“Om de implementatie van een naadloos biometrisch entry-exit-systeem te vergemakkelijken dat gebruik maakt van gezichtsherkenning en om te helpen voorkomen dat personen die proberen Amerikaanse reisdocumenten op frauduleuze wijze te gebruiken en criminelen en bekende of vermoede terroristen te identificeren, stelt DHS voor om de regelgeving te wijzigen zodat alle reizigers, inclusief Amerikaanse staatsburgers, mogelijk moeten worden gefotografeerd bij binnenkomst en/of vertrek.”
Dat woordje “mogelijk” zal geen lang leven beschoren zijn. De privacybeoordeling van het DHS van zijn biometrische scaninspanningen toont aan op dat het niet ondergaan van een biometrische scan betekent dat niemand het land ooit kan verlaten: de enige manier waarop een persoon ervoor kan zorgen dat hij of zij niet wordt onderworpen aan het verzamelen van biometrische informatie is wanneer hijdie persoon die internationaal reist, afziet van reizen…
Denk niet dat het in ons land niet zo’n vaart loopt. Net als in andere westerse landen (maar vooral de VS) wil de overheid haar legale inwoners beter leren kennen, zo lijkt het. Het hoopt gezichten aan namen te kunnen plakken met een acceptabele mate van nauwkeurigheid. Wat acceptabel is voor de overheid zal waarschijnlijk niet acceptabel zijn voor reizigers, maar reizigers maken de regels niet. Reizigers worden alleen aan hen onderworpen.
Het enige dat voorkòmt dat dit programma China wordt, is de inefficiëntie van overheidsinstanties – of een enorm publiek protest. Nadat dit verhaal begin december in de VS de kranten haalde, besloot DHS plotseling om het voorlopig in de ijskast te plaatsen – niet zo’n probleem want in de VS duurt het nog tot volgend jaar voordat biometrisch scannen uitgerold gaat worden naar de 20 grootste luchthavens in het land.
Wat er ook wordt bereikt bij het opvoeren van de nauwkeurigheid van gezichtsherkenning, het moet wel op tijd komen vóórdat dat de goedkoopste aanbieders van deze diensten de vrijheden van burgers in gevaar brengen – reizigers die gewoon hun land willen verlaten of binnenkomen.
Gezichtsscantechnologie is bij lange na niet eens 90% nauwkeurig. Zelfs als techneuten met een toverstaf zwaai en en tot 99,9% nauwkeurig zijn, is het nog steeds niet goed genoeg. In de VS verwerken grote luchthavens elke maand ongeveer 4 miljoen passagiers. Met een nauwkeurigheid van 99,9% zijn dat nog steeds 130 valse alarmen – elke dag.
Schiphol gaat het dus ook invoeren. Eerst nog vrijwillig maar ongetwijeld laat een verplichting niet lang op zich wachten en de volgende stappen laten zich raden. Rechten, bescherming en/of privacy worden (door de overheid) niet in één keer verwijderd, ze worden stukje bij beetje afgebroken, totdat wat jarenlang of decennia geleden misschien oerdegelijke bescherming/rechten/privacy was, straks niets anders is dan een lege huls.
“Rechten” veranderen geleidelijk in “privileges”, die in een bevlieging kunnen worden herroepen “voor het grotere goed/de nationale veiligheid/de openbare veiligheid of ter bestrijding van het terrorisme”.
Net zoals er een verschil is tussen een agent die kentekenplaten tegen een database kan laten draaien (bij het vermoeden dat er iets illegaals is gebeurd) en waarbij elke plaat wordt gescand en gecontroleerd door geautomatiseerde systemen, is er een groot verschil tussen het controleren van iemands paspoort als iets niet goed voelt of iedereen die naar een ander gebied gaat gescand wordt “voor het geval dat – of gewoon omdat het kan”. En wat dat laatste betreft: technisch gezien zal het allemaal wel lukken, maar de vraag is of “we dit willen”.
En tenslotte vragen we ons af: zullen degenen die in de regering zitten, of de captains of industry, om maar een paar categoriën te noemen – óók hun gezichten moeten laten scannen op het vliegveld, voordat ze in het vliegtuig kunnen stappen?!? Wij denken het antwoord wel te weten. Dat het vertrouwen van burgers in door hen gekozen politici een flinke deuk kan oplopen wordt blijkbaar acceptabel geacht. Wat het volk ondergaat is voor veel politici niet interessant – wat wèl interessant is is het vooruitzicht van een dikbetaalde baan in Brussel of bij het bedrijfsleven (als dank voor bewezen diensten). Trouwens: denkt u ècht dat gezichtsherkenning nú al niet gebeurt?
PS. Dat het gebruik van gezichtherkenning dichterbij is dan we denken, blijkt uit ons artikel: “Frankrjk wil gezichtsherkenning invoeren”. Maar het kan ook wel eens misgaan.
