Het wordt voor veel families een beladen kerst dit jaar

Door het recordaantal nieuwe coronabesmettingen zijn nieuwe maatregelen inmiddels onvermijdelijk geworden. Die zullen niet meer kunnen voorkomen dat er rond de feestdagen dit jaar opnieuw honderden mensen zullen overlijden aan het virus. Dat staat nu al vast, veel van die mensen zijn nu al besmet. Tienduizenden anderen krijgen (opnieuw) niet de zorg die ze nodig hebben omdat de ziekenhuizen het niet meer aankunnen en zorg weer wordt afgeschaald.

Door onvermijdelijke extra maatregelen zullen miljoenen Nederlanders opnieuw aangetast worden in hun vrijheid en in hun inkomen. Ongetwijfeld leidt dat tot nog fellere discussies tussen gevaccineerden en ongevaccineerden, en daardoor zal het voor veel families een beladen kerst worden dit jaar.

Dit is het tweede jaar dat we kerst niet zullen kunnen vieren zoals de meeste mensen dat willen. Niet alleen door de beperkingen in het dagelijks leven maar ook omdat veel mensen dierbaren hebben verloren tijdens de pandemie. Er zijn twee belangrijke verschillen met vorig jaar: we hebben nu te maken met de besmettelijkere deltavariant en er zijn ruimschoots effectieve vaccins beschikbaar. Zonder die vaccins hadden we nu te maken met een plaag van bijbelse proporties.

Bij veel mensen raakt het geduld op met de groep Nederlanders die zich niet heeft laten vaccineren tegen COVID-19. Zo’n 12 procent van de bevolking is verantwoordelijk voor een hogere circulatie van het virus en legt onevenredig veel beslag op de beperkte zorgcapaciteit. In vrijwel alle gevallen omdat ze een afweging hebben gemaakt op basis van onfeitelijke argumenten. Dit heeft als direct gevolg dat ook nu weer honderduizenden levensjaren verloren gaan door uitgestelde zorg. Net als vorig jaar dus. Het grote verschil is dat dat dit jaar waarschijnlijk te vermijden was geweest.

Het is onredelijk om de ernstige crisis waar we nu in beland zijn volledig in de schoenen van ongevaccineerden te schuiven. Zeker op individueel niveau, maar met nadrukkelijke uitzondering van coronacriminelen als Willem Engel en Thierry Baudet. Deze hernieuwde crisis is ook het gevolg van beleidskeuzes en juist het gebrek daaraan en niet te vergeten de enorm slechte communicatie van de overheid. En waarom boosteren we ook weer te laat? Bovendien lijken veel Nederlanders, gevaccineerd of ongevaccineerd, het gevoel van urgentie kwijt te zijn geraakt, met alle gevolgen van dien. Het is een gezamelijke verantwoordelijkheid die we dragen.

Desondanks valt het toenemende onbegrip en ongeduld van gevaccineerde Nederlanders goed te begrijpen. Immers, de keuze van antivaxers heeft dure gevolgen voor iedereen. Dat (een deel van) de vaccinatieweigeraars vervolgens ook nog eens op hoge toon solidariteit eisen terwijl die niet wederkerig is, schiet ook in het verkeerde keelgat. En dat een kleinere, maar fanatieke, groep zich verlaat op krankzinnige complottheorieën en geweld niet schuwt komt de sfeer al helemaal niet ten goede.

De keuze voor 2G of andere varianten kunnen we bewaren voor 2022. Afgezien van de gevoelige vraag of een verscherping van het coronatoegangsbewijs wenselijk is, is dat middel in deze fase sowieso niet effectief. Eerst zijn zwaardere maatregelen nodig, en dat is ook alweer niet goed voor de kerstsfeer. Het is logisch om te verwachten dat een toenemend aantal Nederlanders straks meer beperkingen voor ongevaccineerden wenselijk zal vinden. Ook kun je wachten op de roep om een vaccinatieplicht zoals in Oostenrijk, en er zullen politici zijn die daar gevoelig voor zijn.

Complotdenkers zullen dat zien als een bewijs van wat ze al die tijd al roepen en voorbijgaan aan het feit dat de roep om dergelijke maatregelen mede een gevolg is van hun eigen keuze. En zo zijn we dus in een vicieuze cirkel beland waarbij de meest fanatieke antivaxers zich alleen maar dieper zullen ingraven en de kans op gewelddadige escalaties zal toenemen. De onderlinge verhoudingen zullen zowel op persoonlijk vlak als in de maatschappij steeds verder onder druk komen te staan.

Dat individuele ongevaccineerde mensen zich onbegrepen en weggezet voelen vind ik oprecht vervelend, maar dat is geen excuus voor onsmakelijke historische vergelijkingen. En hoe je het ook wendt of keert, dat gevoel van onbegrip is wel het minst ernstige gevolg van de keuzes van ongevaccineerden als collectief.

Die pandemie komt vroeg of laat (sowieso na een hoop extra begrafenissen) wel onder controle, maar van de bijkomende maatschappelijke schade zullen we met z’n allen nog jarenlang last hebben. We zullen nog een hele tijd moeten leven met onderling wantrouwen en felle haat jegens de overheid en diens vertegenwoordigers. Een echt vrolijk kerstfeest zit er niet in dit jaar. Ik kan niet wachten tot het lente wordt.