“Dit zijn de voorboden van klimaatverandering die nu in Nederland zijn aangekomen.”
Nadat historische regenval verwoestende overstromingen veroorzaakte waarbij meer dan 100 mensen in Noordwest-Europa omkwamen en meer dan 1.000 vermisten werden achtergelaten, zijn ambtenaren en wetenschappers niet terughoudend over de belangrijkste boosdoener: klimaatverandering.
In reactie op beelden van de zich ontvouwende ramp, kondigde de Duitse minister van Milieu Svenja Schulze aan : “Dit zijn de voorboden van klimaatverandering die nu in Duitsland zijn aangekomen.” De voorzitter van de Europese Commissie, Ursula von der Leyen, noemde de overstromingen “een duidelijke indicatie van klimaatverandering” en “iets dat echt, echt de urgentie aantoont om te handelen”.
Dat Europese functionarissen een directe lijn zouden trekken tussen deze extreme weersomstandigheden en klimaatverandering, is misschien niet zo’n verrassing, aangezien het gebeurde slechts een dag nadat de Europese Unie een uitgebreide reeks voorstellen had aangekondigd om de klimaatnoodsituatie aan te pakken – voorstellen die waarschijnlijk geconfronteerd te worden met hevige tegenstand uit vele sectoren, waaronder minder welvarende EU-landen of landen die sterk afhankelijk zijn van fossiele brandstoffen.
Een catastrofale weersgebeurtenis die direct na de aankondiging van die voorstellen plaatsvindt, helpt EU-functionarissen zeker te illustreren waarom een dergelijk ambitieus beleid nodig is.
Maar het zijn niet alleen ambtenaren die het verband leggen tussen de overstromingen in Europa en een opwarmende planeet: zelfs wetenschappers die in het verleden aarzelden om een extreme weersgebeurtenis expliciet in verband te brengen met klimaatverandering, stellen duidelijk dat klimaatverandering hier waarschijnlijk een rol speelde.
“De regenval die we de afgelopen dagen in heel Europa hebben meegemaakt, is extreem weer waarvan de intensiteit wordt versterkt door klimaatverandering – en zal verder toenemen met meer opwarming”, vertelde Friederike Otto van het Environmental Change Institute aan de Universiteit van Oxford Duitse nieuwszender DW .
This flooding in Germany today is hard to wrap your head around. It really seems like the planet is trying to tell us something pic.twitter.com/o5vCEpk8mk
— Read Let This Radicalize You (@JoshuaPHilll) July 16, 2021
Schrijnende beeld uit #Verviers. Maak hiervan geen circus om politieke en ideologische punten te scoren. Natuurrampen zijn van alle tijden. Dezelfde beelden zie je vandaag ook in Duitsland. Nu is de tijd voor solidariteit. #Overstromingen#Inondations pic.twitter.com/iZhhDk8cjM
— Dyab Abou Jahjah (@Aboujahjah) July 15, 2021
Deze nieuwe bereidheid om deze expliciete verbanden te leggen is deels te danken aan de vooruitgang in de attributiewetenschap . Zoals Umair Irfan van Vox heeft uitgelegd: “Onderzoekers hebben nu veel meer gegevens die aantonen hoeveel klimaatverandering de frequentie en waarschijnlijkheid van hittegolven (en branden die daarop volgen), hittegolven in de oceaan , droogtes en intense stormen beïnvloedt .”
Met andere woorden, hoe meer extreme weersomstandigheden zich voordoen, hoe meer mogelijkheden wetenschappers hebben om te leren hoe erg de impact van klimaatverandering werkelijk is.
We willen de hulpdiensten en de vele vrijwilligers bedanken voor hun uitzonderlijke inzet tijdens deze #overstromingen. We zijn ook dankbaar voor de spontane solidariteit bij de bevolking en voor de steun aan ons land vanuit het buitenland. pic.twitter.com/Tll1BKCdBB
— Belgian Royal Palace (@MonarchieBe) July 16, 2021
Hoe klimaatverandering extreme regenval kan veroorzaken
De Duitse Nationale Meteorologische Dienst zei dat de twee meest getroffen staten, Rijnland-Palts en Noordrijn-Westfalen, tussen 14 en 15 juli tussen de 4 en 6 centimeter regen hebben geregistreerd . Volgens CNN-meteoroloog Brandon Miller komt dat neer op bijna evenveel veel zoals de regio gewoonlijk in een maand ziet.
Er zijn twee belangrijke verbanden tussen klimaatverandering en extreme regenval, zoals die in Noordwest-Europa. Ten eerste, zoals Hayley Fowler , hoogleraar effecten van klimaatverandering aan de School of Engineering aan de Universiteit van Newcastle, me vertelde, kan een warmere atmosfeer meer vocht vasthouden. “Volgens de Clausius-Clapeyron- vergelijking heeft een temperatuurstijging van één graad het potentieel om de regenval met 7 procent te verhogen”, zei Fowler.
“Het tweede punt is dat de [aarde] polen in temperatuur toenemen met twee tot drie keer de snelheid van de evenaar,” zei Fowler. Dat, zei ze, “verzwakt de jetstream van de middelste breedtegraden, die zich in feite boven Europa bevindt. In de zomer en de herfst heeft de verzwakking van de straalstroom een domino-effect waardoor langzamer bewegende stormen ontstaan. Er is dus een dubbele klap van toenemende intensiteit, maar de storm houdt ook langer aan.”
En dat soort dubbele klap kan verwoestende gevolgen hebben voor het land en de infrastructuur.
“Dit is allemaal heel snel gegaan en ik heb nog nooit een situatie meegemaakt die zich zo snel ontwikkelde”, vertelt Tanja Krok, hoofd vrijwilligerswerk bij het Duitse Rode Kruis in Noordrijn-Westfalen. Ze werkt al bijna 30 jaar in de regio. “In 2002 hadden we overstromingen in het oosten van Duitsland , maar het trof één regio en ontwikkelde zich langzaam”, zei Krok.
De krachtige waterstroom heeft ook aardverschuivingen veroorzaakt , waardoor sommige wegen onbruikbaar zijn als ze niet volledig worden weggespoeld. “We hebben nog nooit aardverschuivingen gehad. We hebben het gevoel dat onze huizen hier stabiel en vast zijn. Je ziet niet vaak huizen instorten’, zegt Krok.
https://twitter.com/hommel_b/status/1416153384831311875
Europa’s waarschuwingssysteem voor overstromingen is ook de schuldige
Naast klimaatverandering hebben experts ook gewezen op communicatiestoringen in het European Flood Awareness System .
De Duitse weerdienst waarschuwde maandag voor het evenement , drie dagen voordat het daadwerkelijk gebeurde. Ook de hydrologische diensten in Duitsland hebben gewaarschuwd. Gezien het aantal waarschuwingen dat van kracht is, hebben experts gezegd dat het probleem niet zozeer ligt in voorspellingen als wel bij het communiceren van de ernstige gevolgen van overstromingen aan de grotere bevolking.
“Het probleem is niet dat er geen waarschuwing was. Er was. We hebben nu echt goede voorspellingsmodellen. Dus, voor beide gebeurtenissen, en ook voor de overstromingen die we eerder deze week in New York en Londen zagen, waren er overstromingswaarschuwingen voor die. We wisten dat er zware regenval zou komen” , vertelde Linda Speight , specialist in overstromingsvoorspellingen aan de Universiteit van Reading in Engeland, me.
“Meer dan 100 mensen hadden niet mogen sterven bij een overstroming in Duitsland. Dat zou in 2021 in West-Europa niet mogen gebeuren”, zei ze.
Speight, die op het snijvlak van hydrologie en meteorologie werkt om te begrijpen hoe het weer overstromingen zal veroorzaken, denkt dat het hoge verlies aan mensenlevens zou kunnen zijn omdat mensen de ernst van de waarschuwingen niet begrepen.
“Als je een weerswaarschuwing geeft die zegt dat er morgen 200 millimeter regen valt, betekent dat niets. Het betekent niet veel voor mij – en dat is mijn specialisme, dus ik betwijfel of het veel voor het grote publiek betekent,” zei Speight. “We moeten de manier waarop we waarschuwingen communiceren veranderen. In plaats van bijvoorbeeld te zeggen: ‘Er zal 200 millimeter regen vallen’, moeten we zeggen: ‘Er zullen snel stijgende waterstanden zijn, schade aan eigendommen, een risico voor het leven.’”
En aangezien extreme weersomstandigheden zoals deze steeds vaker voorkomen, wordt het nog belangrijker om te leren hoe het gevaar effectief te communiceren. “Over de hele wereld moeten we ons beter voorbereiden op dit soort evenementen”, zei Speight. “Iedereen kan lessen trekken uit de overstroming in Duitsland en zien hoe ze deze kunnen toepassen om te verbeteren en beter voorbereid te zijn in hun eigen land.”
Maar hoewel systemen voor vroegtijdige waarschuwing het verlies aan mensenlevens kunnen helpen verminderen, is het ultieme antwoord dat mensen moeten stoppen met het uitstoten van koolstofdioxide en andere broeikasgassen die de planeet opwarmen.
“Het klimaat warmt op en het zal blijven opwarmen zolang we CO2 uitstoten. De laatste keer dat ik het controleerde, stoten we nog steeds enorme hoeveelheden CO2 uit’, zegt Geert Jan van Oldenborgh, gasthoogleraar aan de Universiteit van Oxford die de impact van klimaatverandering op extreme weersomstandigheden bestudeert.
#Overstromingen en #Wateroverlast mogen niet deren, de prioriteiten van een Belg zal men niet snel kunnen keren 🍺🍻 pic.twitter.com/RGOc5N93u3
— Stefan Willems (beurs) (@FinanceFilosoof) July 16, 2021