Ik had weer eens een geval van plaatsvervangende schaamte. Na het managementpraatje maandagavond van Rutte, waren linkse politici en ander links volk er als de kippen bij om hun lof voor Rutte uit te spreken. Geen greintje kritiek was er meer te bekennen. Asscher: “het is me uit het hart gegrepen”, Klaver: “eerlijk en indringend” en Lilian Marijnissen: “indrukwekkende en indringende toespraak”. Alleen twee extreemrechtse partijen, die ik niet verder bij naam noem, hadden kritiek op de vorm en inhoud van het praatje. Zo jaag je wel (terecht) kritische linkse mensen in de armen van extreemrechts.
Dat we met z’n allen onderling solidair moeten zijn is meer dan logisch. Het werkwoord solidariteit heeft in tijden van neoliberaal beleid flinke klappen gehad. Het is wat dat betreft een opsteker dat mensen het nu weer herontdekken. Hervertalingen van Kropotkins ‘Wederzijdse Hulp’ en ‘De verovering van het brood’ zouden nu niet eens een slecht idee zijn. Het waren echter Rutte en zijn bondgenoten die deze solidariteit de nek hebben omgedraaid. De politiek van mensen tegen elkaar uitspelen is nu eenmaal een belangrijke pijler van het kapitalisme, vooral in de neoliberale variant. Dat dus nu juist Rutte wordt omarmd door mensen die hij al die jaren heeft laten stikken is een gotspe. Trap er niet in mensen! Rutte is niet onze vriend.
Rutte is ook medeverantwoordelijk voor de rampzalige bezuinigen en privatiseringen in de zorg. Natuurlijk moet deze virusuitbraak zoveel mogelijk over de tijd gespreid worden om de zorg te ontzien, maar als de zorg niet zo door rechts Nederland was afgeranseld, was dit allemaal beter beheersbaar geweest. Dit is niet alleen in Nederland het geval, maar ook in meer en mindere mate in andere Europese landen, en dan heb ik het nog niet eens over de Verenigde Staten. Ook dat er te weinig testkits zijn, te weinig mondkapjes en te weinig ventilators voor mensen op de intensive care is allemaal te danken aan het rechtse neoliberale beleid. Rutte gaat niet vrijuit. Hij heeft dit land vatbaarder gemaakt voor de negatieve gevolgen van het Coronavirus. Daarom horen linkse mensen en partijen gepaste afstand te houden van wat voor loftuiting voor Rutte dan ook.
Dit staat los van de inhoud van wat Rutte maandagavond zei. Met meerdere onderdelen was ik het zelfs eens, ook al was het meeste al bekend. Is hij echter wel de juiste persoon om ‘het volk’ toe te spreken? Staat hij wel voldoende boven de partijen? Dat antwoord heb ik hierboven al gegeven. En wordt deze crisis niet te veel gepolitiseerd? Moeten we niet de (verenigde) specialisten direct aan het woord laten? Wanneer je namelijk zelf ziek bent, heb je ook vertrouwen in je huisarts, en niet in een politicus die kort daarvoor nog op diezelfde huisarts heeft bezuinigd. Kijk bijvoorbeeld naar de WHO, waar ook echte medische specialisten het woord voeren. Dat we naar wetenschappers moeten luisteren, hoe verdeeld deze nu ook zijn, vind ik namelijk wel een goede aanrader. Ook al moeten we ons niet blindstaren op alleen een beperkte groep Nederlandse wetenschappers. Chauvinisme is geen goede raadgever.
Het zijn inderdaad bijzondere tijden en laten we daarom juist als links bijzonder goed onze politieke tegenstanders met een gezonde hoeveelheid scepsis tegemoet treden. Niet uit populisme zoals extreemrechts, maar uit solidariteit met al die mensen die onder het neoliberale kapitalisme van Rutte c.s. lijden en hebben geleden.