Je kon er op wachten: Ook Nederlanders getest op coronavirus

Minister Bruins: Hoogste niveau waakzaamheid in Nederland voor coronavirus

Ook in Nederland zijn inmiddels mensen getest op het nieuwe coronavirus dat momenteel China en de rest van de wereld in zijn greep houdt. Dat meldt Harald Wychgel van het RIVM. De patiënten werden getest in ziekenhuizen buiten de regio. Het is niet bekend waar.

“Frankrijk, Duitsland; je kan erop wachten dat we in Nederland een keer te maken krijgen met het virus”, zegt hij dinsdagochtend op Radio Rijnmond. “Op dit moment is het niet in Nederland aanwezig. We hebben wel een aantal mensen getest op een verdenking, maar die waren negatief.”

Geen vaccin

Het nieuwe soort coronavirus brak eind vorig jaar uit in de Chinese stad Wuhan. Inmiddels zijn meer dan vierduizend mensen, voornamelijk Chinezen, besmet. De meeste patiënten hebben longklachten en zijn kortademig. Ook hebben ze vaak koorts. Het aantal doden is opgelopen tot meer dan honderd, maar een vaccin is er niet.

“Er zit een forse doorlooptijd in het ontwikkelen van een vaccin”, zegt Wychgel. “Normaal gesproken duurt dat maanden tot jaren. De Mexicaanse griep brak bijvoorbeeld in april 2009 uit, maar het duurde tot september of oktober voor het een vaccin was. En dat was dan een griepvaccin; iets waar we ervaring mee hebben.”

Mensen die het virus hebben opgelopen, worden nu behandeld op basis van hun symptomen. Zo krijgen ze extra zuurstof toegediend of krijgen ze koortsremmende middelen. Als iemand zich met ziekteverschijnselen meldt bij een arts in Nederland, gaat een speciaal protocol in werking.

“Dan wordt een test gedaan en wordt diegene in isolatie gehouden, om eventuele besmetting te voorkomen”, legt hij uit. “Als de test positief is, blijft diegene in isolatie. De GGD gaat dan contactonderzoek doen, waarbij de gezondheid van mensen die met de patiënt in contact zijn geweest in de gaten wordt gehouden gedurende de incubatietijd.”

Lockdown

Wuhan is inmiddels veranderd in een spookstad. Er is een lockdown afgekondigd en er rijden nog nauwelijks treinen, bussen of metro’s. Ook nagenoeg alle vluchten vanuit de stad zijn geschrapt.

Zoiets dergelijks ziet Wychgel niet gebeuren in Nederland. “Dat is niet heel waarschijnlijk. Als hier één of meerdere patiënten zouden zijn, kan de verspreiding worden voorkomen door isolatie. Meer grove en ingrijpende maatregelen als een stad afsluiten, zijn dan minder effectief.”

Wychgel adviseert Nederlanders om algemene hygiënemaatregelen te hanteren. “Hoesten en beroerd voelen past ook wel bij de tijd van het jaar. Op het moment dat mensen niet in Wuhan zijn geweest, denk ik niet dat ze zich daar zorgen over hoeven te maken.”

Dreiging coronavirus in Nederland

Nederland geeft het coronavirus het dreigingsniveau mee van een zogenoemde A-ziekte. Dat heeft minister Bruins (Medische zorg) besloten op advies van het RIVM, schrijft hij maandagavond in een Kamerbrief.

De overheid wil met deze status eventuele patiënten met het coronavirus in Nederland zo snel mogelijk opsporen om verdere verspreiding van het virus tegen te gaan.

Dit betekent dat een specialist in het ziekenhuis vanaf nu verplicht is om een patiënt die wordt verdacht van een besmetting direct bij de GGD Gemeentelijke Gezondheidsdienst te melden.

Wettelijke maatregelen

Mogelijk wettelijke maatregelen zijn verder vanaf dit moment: gedwongen opname tot isolatie of thuisisolatie, gedwongen onderzoek, gedwongen quarantaine (inclusief medisch toezicht) en verbod van beroepsuitoefening.

Het virus wordt voornamelijk van mens op mens overgedragen door hoesten en niezen van een besmette patiënt. Via kleine druppeltjes komt het virus dan bij een ander persoon terecht. Vooral mensen met een slechte gezondheid en daardoor verminderde weerstand worden sneller ziek dan een gezond persoon. Ze hebben ook een veel grotere kans om te overlijden aan deze ziekte.

Waarom we ons zorgen moeten maken om het coronavirus

Overheden wereldwijd moeten snel maatregelen nemen om verspreiding van het coronavirus te voorkomen. De ebola-uitbraak in Afrikaanse landen in 2015 bewijst dat.

Het coronavirus – dat als eerste uitbrak in Wuhan in China – verspreidt zich snel in Azië. Honderden mensen zijn inmiddels besmet met de griepachtige ziekte. Het was al bekend dat het virus van dieren op mensen kon overgaan en nu is ook duidelijk dat het ook tussen mensen overgedragen kan worden.

De snelle verspreiding herinnert ons eraan dat de nationale veiligheid bedreigd wordt als een pathogeen binnen 36 uur van een afgelegen dorp naar grote steden op alle continenten kan reizen. Wereldwijde gezondheidsmaatregelen moeten daarom dezelfde prioriteit krijgen als nationale veiligheid.’

Uitbraken van infectieziekten zijn niet nieuw. In 1918 infecteerde de Spaanse griep 500 miljoen mensen wereldwijd (een derde van de wereldbevolking destijds). Er vielen twintig tot vijftig miljoen doden.

De ebola-uitbraak in Liberia, Guinee en Sierra Leone infecteerde 28.000 mensen. Meer dan 11.000 mensen overleden. Toen de uitbraak in West-Afrika uiteindelijk onder controle was, had dat de drie landen samen 2,8 miljard dollar gekost.

Vliegverkeer

Infectieziekten zijn nog steeds een groot probleem. Recentelijk overleden 2236 mensen aan ebola in de Democratische Republiek Congo, en meer dan 6000 aan mazelen.

Gezien het gemak waarmee wereldburgers tegenwoordig de wereld rond kunnen reizen, is het zaak altijd voorbereid te zijn op uitbraken van ziekten. De vraag is niet meer of die er zullen zijn, maar wanneer.

Wereldwijd vervoeren 100.000 vliegtuigen dagelijks miljoenen passagiers van de ene naar de andere stad. Op flightradar24.com is te zien hoe landen met elkaar verbonden zijn.

Voorkomen

Internationale grenzen beschermen niet tegen infectieziekten. Regeringen, gezondheidsinstituten, steden en dorpen, de private sector en andere partijen moeten dus snel reageren om te voorkomen dat een uitbraak zich verspreidt.

Vier interventies zijn daarbij van belang. Als eerste moeten mensen bij internationale grensovergangen intensiever gescreend worden met thermische camera’s. Dat moet gelden voor iedereen los van status.

In 2015 heeft de wereldwijde gezondheidswereld geleerd wat er kan gebeuren als bijvoorbeeld diplomaten uitgezonderd worden. Advocaat Patrick Sawyer mocht toen vrij van Monrovia naar Lagos reizen, terwijl hij al geïnfecteerd was met ebola. Zijn komst leidde tot een korte ebola-uitbraak in Nigeria, die uit de hand had kunnen lopen als de autoriteiten en gezondheidsorganisaties niet snel gereageerd hadden.

Los van internationale luchtvaartgrenzen, hebben veel landen poreuze en slecht gecontroleerde landgrenzen. Grensdorpen moeten daarom goed geïnformeerd worden over uitbraken, de symptomen van ziekten en wie ze moeten bellen als zich verdachte gevallen voordoen.

Nepnieuws

Als tweede moeten de autoriteiten voorbereid zijn op de verspreiding van nepnieuws over infectieziekten. Ze moeten proactief de juiste informatie verspreiden om dit tegen te gaan. Voorlichting is erg belangrijk, vooral nu er een uitbraak gaande is. Mensen zijn angstig en daardoor vatbaar voor nepnieuws.

Nationale gezondheidsinstanties moeten de leiding nemen en via tv, radio, Facebook, Twitter, Instagram, WhatsApp en lokale initiatieven de bevolking informeren.

De verspreiding van fake news tijdens de ebola-uitbraak in Nigeria in 2015 had tot gevolg dat mensen gingen baden in zout water, omdat ze geloofden dat ze daardoor niet besmet zouden raken. Dat nepnieuws veroorzaakte twee doden.

Als derde moeten regeringen in samenwerking met gezondheidsinstanties speciale centra benoemen waar verdachte gevallen terecht kunnen. Daar moeten ook de juiste medicijnen voorhanden zijn.

Er mag geen verwarring zijn over de locatie waar iemand met verdachte symptomen naartoe moet. Doet zich een geval voor in een ziekenhuis, dan moet deze persoon direct overgebracht worden naar het juiste ziekenhuis om verdere verspreiding te voorkomen.

West-Afrika

In 2015, bij de evaluatie van de ebola-uitbraak in West-Afrika, hoorde ik uit de eerste hand hoe schadelijk het kan zijn als beveiligingsmedewerkers van ziekenhuizen niet goed geïnformeerd zijn. Bij het Saint John of God Hospital in het district Port Loko in Sierra Leone leidde de verkeerde afhandeling van een ebola-geval door een beveiligingsmedewerker tot de dood van tien gezondheidswerkers.

Als vierde moeten alle regeringen investeren in voorbereiding op epidemieën. Dat is niet goedkoop, maar bespaart uiteindelijk kosten. Het Nigeriaanse Centre for Disease Control schat dat het in Nigeria 40 cent per persoon kost om voorbereid te zijn op epidemieën.

Dat is tachtig miljoen dollar op een bevolking van 200 miljoen mensen. Breekt er een pandemie uit en deze voorbereidingen zijn niet getroffen, dan lopen de kosten voor het land op tot 9,6 miljard per jaar, volgens de International Working Group on Financing Preparedness.

De uitbraak van het coronavirus vindt plaats tijdens het Chinese Nieuwjaar. Miljoenen mensen bezoeken dan hun familie en reizen naar het buitenland, wat de huidige dreiging wereldwijd zeer serieus maakt. Landen moeten daarom dringend samenwerken om deze uitbraak in te perken.