Julian Assange is gisteren vrijgelaten uit de Belmarsh-gevangenis, waar hij al meer dan vijf jaar vastzit. Op beelden van WikiLeaks was de journalist in vrijheid te zien toen hij aan boord ging van een internationale vlucht die Groot-Brittannië verliet.
Assange heeft naar verluidt ermee ingestemd schuldig te bekennen aan één enkele aanklacht op grond van de Amerikaanse Spionage Act. Hij zal morgenochtend verschijnen voor een Amerikaanse rechtbank in Saipan, de hoofdstad van het Amerikaanse grondgebied van de Noordelijke Marianen in de westelijke Stille Oceaan. Wanneer de overeenkomst door een rechter is ondertekend, zal Assange vrij zijn van de uitgezeten tijd en terugkeren naar zijn geboorteland Australië.
De regeling vertegenwoordigt een enorme overwinning voor Assange, wiens bevrijding zal worden verwelkomd door verdedigers van de democratische rechten en tegenstanders van imperialistische oorlogen over de hele wereld. Het is een enorme klim naar beneden van de Amerikaanse regering, die sinds 2019 de uitlevering van Assange had aangevraagd, zodat hij vervolgd kon worden op grond van zeventien aanklachten uit de Spionage Act, waar een maximumstraf van 170 jaar gevangenisstraf op stond, dat wil zeggen levenslang.
De pleidooiovereenkomst laat zien dat er nooit enige wettelijke basis was voor deze poging tot vervolging, zelfs niet binnen het uitgeholde raamwerk van het burgerlijk recht en de draconische nationale veiligheidswetgeving. Het was altijd een meedogenloze en politiek gemotiveerde heksenjacht, gericht op het tot zwijgen brengen en vernietigen van Assange omdat hij historische Amerikaanse oorlogsmisdaden in Irak en Afghanistan, de criminele samenzweringen van Washington over de hele wereld, en grove schendingen van de mensenrechten aan het licht had gebracht.
Assange wordt vrijgelaten als gevolg van zijn eigen buitengewone en moedige veerkracht tegenover de enorme vervolging door de staat, en de onvermoeibare inspanningen van zijn aanhangers, waaronder zijn familie, juridische team en WikiLeaks-collega’s. Een langdurige mondiale campagne die de vrijheid van Assange eiste, kreeg de sympathie en steun van miljoenen mensen. Jarenlang hebben grote aantallen mensen Assange als een heldhaftige figuur beschouwd, en zijn vervolging als onrechtvaardig en crimineel.
In een verklaring eerder vandaag verklaarde WikiLeaks: “Julian Assange is vrij. Hij verliet de maximaal beveiligde gevangenis van Belmarsh op de ochtend van 24 juni, na daar 1901 dagen te hebben doorgebracht. Hij kreeg borgtocht van het Hooggerechtshof in Londen en werd in de loop van de middag vrijgelaten op de luchthaven van Stansted, waar hij aan boord van een vliegtuig stapte en Groot-Brittannië verliet.
WikiLeaks verklaarde dat dit het ‘resultaat was van een mondiale campagne die zich uitstrekte over grassroots-organisatoren, persvrijheidsactivisten, wetgevers en leiders’, die ‘de ruimte had gecreëerd voor een lange periode van onderhandelingen met het Amerikaanse ministerie van Justitie’. Het voegde hieraan toe: “Na meer dan vijf jaar in een cel van 2×3 meter, 23 uur per dag geïsoleerd, zal hij zich binnenkort herenigen met zijn vrouw Stella Assange en hun kinderen, die hun vader alleen van achter de tralies hebben gekend.”
In een video die vorige week vooraf werd opgenomen en vandaag werd vrijgegeven, merkte Stella op dat het precies twaalf jaar geleden was dat Assange de ambassade van Ecuador in Londen was binnengegaan om bescherming te zoeken tegen de Amerikaanse vendetta. ‘Ik ben er nu van overtuigd dat deze periode van ons leven ten einde is gekomen’, zei ze.
Stella prees een ‘ongelooflijke beweging’, waarbij mensen van over de hele wereld betrokken zijn, die zich inzetten voor de vrijheid van Assange, het welzijn van zijn familie en ‘waar Julian voor staat: waarheid en gerechtigheid’. Ze riep op tot voortdurende steun, onder meer voor een noodfonds om te helpen bij het nieuwe leven van Assange, inclusief de medische behandeling die hij nodig zal hebben.
Waarnemend WikiLeaks-hoofdredacteur Kristin Hraffnson voegde hieraan toe: “De prijs voor Julian is natuurlijk dat hij al die jaren van zijn vrijheid is beroofd in de strijd om journalistieke vrijheid, de vrijheid om te publiceren, de basis van de democratie.” Hij concludeerde: “Ik kan in alle ernst zeggen dat dit zonder jouw steun nooit zou zijn gebeurd, deze dag van vreugde, deze dag van Julians vrijheid.”
De Amerikaanse vervolging zal worden geregistreerd als een mijlpaal in het uiteenvallen van de democratie en de toenemende criminaliteit van de heersende elite.
Jarenlang gingen opeenvolgende Amerikaanse regeringen en hun bondgenoten in Groot-Brittannië, Australië en elders door met de achtervolging van een journalist, terwijl burgerlijke vrijheden en mensenrechtengroeperingen dit wereldwijd veroordeelden als een dodelijke aanval op de persvrijheid.
In 2019 maakte de toenmalige speciale rapporteur van de Verenigde Naties, Nils Melzer, zijn bevinding bekend dat Assange het slachtoffer was geworden van medisch verifieerbare psychologische martelingen, gepleegd door de Amerikaanse en geallieerde regeringen, samen met officiële instellingen en medeplichtige bedrijfsmedia. In hetzelfde jaar waarschuwden honderden artsen voor het eerst dat de gezondheid van Assange dramatisch achteruitging in de Belmarsh-gevangenis en dat hij achter de tralies zou kunnen sterven.
Verdere ontmaskeringen van de heksenjacht volgden. In 2021 gaf Sigurdur ‘Siggi’ Thordarson, een veroordeelde IJslandse crimineel en kroongetuige voor de Amerikaanse regering, toe dat zijn getuigenis tegen Assange bestond uit leugens die waren aangeboden in ruil voor immuniteit tegen Amerikaanse vervolging.
Vervolgens bevestigden voormalige Amerikaanse functionarissen in september 2021 tegenover Yahoo! Nieuws dat de Central Intelligence Agency (CIA) Assange had bespioneerd terwijl hij een beschermde politieke vluchteling was in de Ecuadoraanse ambassade. Dit omvatte onder meer illegaal toezicht op zijn bevoorrechte juridische gesprekken. Het meest explosief verklaarden ze dat leiders van de CIA en vervolgens president Donald Trump in 2017 hadden gesproken over het ontvoeren van Assange en het uitleveren aan de VS of het vermoorden van hem.
Het Amerikaanse akkoord over een pleidooiovereenkomst werd ongetwijfeld ingegeven door de angst dat deze criminele activiteiten en meer aan het licht zouden komen en dat ze de kritiek niet zouden kunnen doorstaan, zelfs niet in een overvolle nationale veiligheidsrechtbank.
De deal werd ook gesloten onder omstandigheden van een grote politieke crisis in de VS, die verband hield met de presidentsverkiezingen van dit jaar. Er waren waarschijnlijk angsten binnen de heersende elite en het staatsapparaat dat Assanges uitlevering deze crisis zou kunnen verergeren en de oppositie tegen het bipartisan programma van imperialistische oorlog en toenemend autoritarisme verder zou kunnen aanwakkeren.
In een dossier bij de rechtbank van het ministerie van Justitie werd verklaard dat de federale districtsrechtbank in Saipan was geselecteerd om de pleidooiovereenkomst af te ronden “in het licht van het verzet van de verdachte tegen reizen naar de continentale Verenigde Staten” en de nabijheid “van het land waarvan de verdachte staatsburgerschap heeft, Australië, waarnaar wij verwachten dat hij aan het einde van de procedure zal terugkeren.”
Assange was gedwongen schuld te bekennen aan één enkele beschuldiging van de Spionagewet wegens ‘samenzwering om nationale defensie-informatie te verkrijgen en openbaar te maken’. Dat is een laatste daad van kleine wraakzucht van het ministerie van Justitie en de regering-Biden, gericht tegen een journalist van wie al meer dan tien jaar van zijn leven is weggenomen in een onwettige achtervolging. Het heeft het karakter van een poging van de Amerikaanse regering om haar gezicht te redden te midden van haar terugval.
De bevrijding van Assange is een grote overwinning. Het Amerikaanse besluit om de Spionage Act toe te passen in de pleidooiovereenkomst onderstreept echter dat de Amerikaanse regering de ernstige bedreiging voor de persvrijheid en de burgerlijke vrijheden die voortvloeit uit haar langdurige achtervolging van Assange niet heeft afgewezen.
Zoals de World Socialist Web Site en de daaraan verbonden Socialist Equality Parties sinds 2010 benadrukken, is de Assange-zaak een speerpunt geweest van het harde optreden tegen de oppositie tegen oorlog, te midden van een uitbarsting van militarisme en imperialistisch barbarisme. Dat wordt onderstreept door de gebeurtenissen van vandaag, waaronder de Israëlische genocide op de Palestijnen in Gaza, de escalerende oorlog tussen de VS en de NAVO tegen Rusland in Oekraïne en de vergevorderde voorbereidingen voor een catastrofaal conflict met China in de Indo-Pacific.
Om de oorlog en de aanval op de democratische rechten die ermee gepaard gaan te kunnen bestrijden, is de opbouw van een politieke beweging van de arbeidersklasse nodig, tegen alle regeringen en tegen een kapitalistisch systeem dat, zoals de Assange-zaak heeft aangetoond, afstevent op autoritarisme.