Krol leert Rutte een lesje over pensioen en heeft gelijk

Premier Rutte verweet 50PLUS fractieleider Henk Krol tijdens de algemene beschouwingen dat diens partij rond de pensioenen teveel wil potverteren. Krol op zijn beurt riep de premier op zich in te spannen om pensioenkortingen te voorkomen. ‘Er zijn oplossingen’, zei Krol, ‘maar u wilt ze niet eens zien’.

Premier zet jong tegen oud op
De minister-president vond dat het Tweede Kamerlid teveel kijkt naar het belang van ouderen en hield vol dat de pensioenfondsen er helemaal niet zo goed voorstaan. Henk Krol wees erop dat er bij de pensioenfondsen meer geld binnenkomt dan eruit gaat. ‘De feiten van de heer Krol kloppen niet’, zei de premier. ‘Je kunt niet alleen zeggen dat de beleggingsresultaten zijn verdubbeld als je tegelijkertijd moet vaststellen dat de verplichtingen zijn verdrievoudigd’. Rutte verweet het Tweede Kamerlid wél voor de ouderen op te komen en niet voor de werkenden.   Maar klopte het verhaal van Rutte wel?

Wat komt er binnen?
Het vermogen van pensioenfondsen is sinds de financiële crisis van 2008 flink gestegen en loopt nu tegen de 1500 miljard. De pensioenfondsen hebben dus de afgelopen jaren goed geboerd met een gemiddeld rendement van 5 tot 7 procent per jaar. Daarmee horen ze internationaal tot de beste en meest succesvolle beleggers.

Wat gaat eruit?
Maar hoe zit het met de andere kant van de balans, met de verplichtingen? Volgens Rutte zijn die 1330 miljard. De verplichtingen geven aan hoeveel geld er beschikbaar moet zijn om de komende 60 jaar alle pensioenen te kunnen uitkeren. Dat geld komt van premies, plus de inkomsten uit beleggingen. Al met al zit er volgens financieel deskundigen meer dan genoeg geld in de pensioenfondsen om de komende 60 jaar alle verplichtingen na te kunnen komen. Ook financieel expert Pieter Lakeman bevestigt dit. Hij schat de onzichtbare reserve op een bedrag van 500 miljard. Onzichtbaar omdat De Nederlandsche Bank volgens Lakeman de pensioenfondsen verplicht de cijfers zodanig op te stellen dat de balans er somberder uitziet dan terecht is.

Waar zit dan het addertje onder het gras? 
Het kabinet Rutte is overdreven voorzichtig waar het gaat om het inschatten van de toekomstige verdienpotentie van pensioenfondsen, zo vindt o.a. ook econoom en ex-Hoogovensbestuurder en pensioenexpert Rob de Brouwer. De rekenmeesters van de premier gaan ervan uit dat het de komende jaren niet meer zal lukken zulke hoge rendementen te maken als de afgelopen jaren. Dat er een risico is wordt overigens niet bestreden; een economische crisis kan een stevig negatief effect hebben op de inkomsten. Maar dat de rendementen zo dramatisch zullen teruglopen als het kabinet nu doet voorkomen, geloven veel specialisten niet. Om een realistischer beeld te krijgen stelt Krol voor om de rekensystematiek te veranderen, waardoor de werkelijke financiële positie van pensioenfondsen zichtbaar wordt. Dan ook zal duidelijk worden dat kortingen goeddeels voorkomen kunnen worden.

Ook hier zat de premier er naast
Wat Henk Krol bepleit is in het voordeel van gepensioneerden en in het nadeel van hun kinderen, zo betoogde de premier. Ook dat klopt niet. De negatieve gevolgen van het kabinetsbeleid treffen niet alleen de huidige gepensioneerden met een aanvullend pensioen, waarvan sommigen sinds de crisis al 12% aan koopkracht hebben ingeleverd, maar ook de mensen die nu werken. Ze bouwen minder pensioen op dan ze denken, maar merken het pas als ze straks stoppen met werken. Wat Krol bepleit raakt dus zowel de jongeren als ouderen.

Henk Krol had gelijk
Rutte kan het probleem van de aanstaande kortingen oplossen door een andere rekensystematiek toe te passen, zo vindt Henk Krol. Hij vindt met die opvatting o.a. steun bij  econoom en emeritus-hoogleraar Bernard van Praag.  Ook hij vindt dat het kabinet overdreven voorzichtig is en weinig transparant over de vraag waarom dit niet wordt overwogen.

Slechtste jongetje van de klas
Nederland vormt in Europa een uitzondering. Als wij hier dezelfde rekenrente zouden toepassen als andere landen in de Eurozone dan zouden de meeste pensioenfondsen er prima voor staan. Nederland is in Europa de spookrijder, die tegen het verkeer ingaat, terwijl de premier denkt dat het de tegemoetkomende auto’s zijn die op de verkeerde baan rijden.

Conclusie
Krol had alle reden om boos te worden op de premier, maar hij had hem wel wat steviger van repliek kunnen dienen.