“Veel beloven en weinig geven, doet een gek in vreugde leven”. Grappig eigenlijk, dat een spreuk die jaren weinig wordt gebruikt opeens sterk aan betekenis wint. Voorbeelden zat, de vloer bezaaid met dooie mussen en geen mens die het afgelopen jaar nìet blij is geweest met beloftes die niet werden nagekomen. Wat we ons moeten afvragen is of wij de zotten zijn, die alles voor zoete koek slikken, óf dat we niet op waarde worden geschat door de machthebber. Als we uitgaan van dat laatste, is dat dan nieuw en tijdelijk of structureel?
Zoals gebruikelijk wordt het beleid met vertrouwen tegemoet getreden. De Haagse club laat geen gelegenheid onbenut om te vermelden dat er keihard wordt gewerkt om de burgers zo goed mogelijk te behagen en te beschermen. Zij schitteren in de media en spreken openhartig over doordachte plannen. Bij het electoraat komt vertrouwen samen met Hollandse nuchterheid, “Ze zullen er wel goed over hebben nagedacht; het zal wel goed komen”.
Vergevingsgezind observeren we het verlies van regie tijdens de pandemie. Om ons vertrouwen in de politiek te onderzoeken wordt gekozen voor een onderwerp dat al lang bovenaan de agenda brandt: het klimaat, specifiek de uitstoot van auto’s. In 1954 richten de gebroeders Veenemans, Bessel Kok(BK) LPG op. In die tijd rijdt ongeveer 1:100 Nederlanders auto en de rest is geschiedenis. BK volgt de ontwikkelingen en LPG wordt toegepast voor de aandrijving van auto’s. Benzine zit nog vol met zware metalen, de verbranding van motoren is verre van optimaal en er zijn geen roetfilters. LPG, als restproduct van het raffinageproces, blijkt een bijzonder schone vervanger van al die smerigheid. Verschillende voordelen worden gecombineerd: grote bevolkingsdichtheid, hoge uitstoot per vierkante kilometer, korte aanvoerlijn naar veel benzinestations, lage LPG-literprijs: ideaal business plan. In geen tijd wordt rijden op gas grenzeloos populair. Ongeveer een kwart van de auto’s is uitgerust met een gastank, waaronder een flink deel van de leasevloot. Totdat tante Fiscus tot de conclusie komt dat zij er toch wel heel lelijk bij inschiet. De wegenbelasting wordt verdubbeld, want de auto’s zijn zwaarder, en vervolgens is accijns ingevoerd. De financiële voordelen verdampen en Nederland stapt massaal terug op benzine en diesel. Toegenomen vervuiling, dus je verwacht een overheid die fel inzet op schone brandstof, want het milieu(!), maar nee, de accijnzen op de andere brandstoffen zijn hoger, dus het ontbreekt aan economisch motief.
Dat is allemaal wel erg lang geleden en met de klimaatfocus van nu zouden we dit heel anders aanpakken! Niet dus, want de heilige koe wordt tot de laatste druppel uitgemolken. Ondanks de hoogste belastingdruk op autorijden in de EU zijn sinds 2011 de accijnzen verhoogd voor benzine(14%), diesel(24%) en LPG met, jawel, 133%! De schoonste brandstof, nog steeds >20% minder CO2-uitstoot, wordt opnieuw veel zwaarder belast. Geen spoor te bekennen van klimaatpartijen die zich hard maken om dit belastingnadeel per direct te schrappen. Het fossielvrije imago komt namelijk beter tot zijn recht door uitsluitend elektrische auto’s voordelen te gunnen. Die milieuonvriendelijke batterijen zijn pas echt zwaar dus het asfalt slijt harder, net als de banden. Oplossingen voor de recycling moeten nog gevonden worden. De e-AUTO van nu lijkt een gesubsidieerde lastpost waar het klimaat niet veel mee opschiet.
In haar wijsheid komt het kabinet tot conclusie dat we(wij dus) te veel CO2 uitstoten. Om huizen te kunnen bouwen moeten we voor straf terug naar 100.
Vergelijk dit met Corona-beleid, specifiek het IC-bed management. Nederland heeft de laagste IC-bed dichtheid van de westerse wereld. Omringende landen beschikken over een factor 3 tot 5 meer intensieve zorg infra, al is het geloof hardnekkig dat wij het echt veel beter doen, dan zij. Gevolg is dat ieder probleem groter dan een paar-honderd IC bedden ten koste gaat van reguliere zorg. Decennialang is door structurele reductie naar dit punt toegewerkt. Het ìs geen overval. Wie met de krapste infrastructuur werkt zou ijzingwekkend snel moeten kunnen opschalen om calamiteiten het hoofd te bieden. Machteloos zien we toe dat dit niet lukt en er is helemaal geen plan. We kunnen wel bedden vinden, maar geen personeel die de juiste opleiding en BIG-registratie heeft. Tranen trekkend is het relaas dat dit jaren gaat duren.
Met dit gegeven, nog geen 1500 IC-bedden voor 17.5 miljoen Nederlanders zal het beleid volledig gericht moeten zijn op de kortst mogelijke bezetting. De Groningse Professor intensieve zorg, van der Voort deelt zijn demografische analyse van Covid-gerelateerde opnames op zijn afdeling. Ongeveer 70% betreft adipeuze mannen van tussen de 55 en 70 jaar oud. Een overzichtelijke, afgebakende groep, 1.2 miljoen groot, die via huisartsen goed op te sporen is. Hij pleit omstandig deze oudere dikke mannen met voorrang te vaccineren, om zo de druk weg te nemen en versoepelingen mogelijk te maken. Hij is een roepende in de woestijn.
In alle nieuwsitems prijkt de dagkoers bedbezetting en er wordt uitgebreid verslag gedaan van de uitputting van zorgpersoneel. Geen woord over de 850 IC-verpleegkundigen die de afgelopen 10 jaar zijn wegbezuinigd; zij zijn in het niets opgelost. Iedere personeelsmanager zou in 1 oogopslag zien dat de output van de reguliere zorg aanmerkelijk lager is dan normaal. Niet alle zorgmedewerkers zijn overbelast, integendeel! Volgens ingewijden is de COVID-patiënt nou niet de meest ingewikkelde IC-bewoner. Met een cursus van pakweg 3 maanden voor geroutineerde verpleegkundigen kan de specifieke zorg voor deze patiëntenpopulatie effectief worden geboden. Crisismanagement verlangt noodoplossingen. Dan maar niet volledig opgeleid. Maar nee, dat gaat zo maar niet; opleidingen en registraties zijn er niet voor niets. Dat zou een klap in het gezicht zijn, van het overwerkte personeel.
Op de keper beschouwd mogen we blij zijn als er geen ramp gebeurt, zoals zo’n explosie in Beiroet. Zijn we daar dan wel klaar voor? Iedereen op zijn post, de juiste registratie? Wie gelooft dat nog? Ja, de kans is klein, maar dat dachten ze in Libanon ook.
In haar wijsheid komt het kabinet tot de conclusie dat de zorg overbelast blijft omdat we(wij dus) te veel virus verspreiden. Voor onze veiligheid blijft de markt op slot en voor straf wordt het huisarrest verlengd.
Als de nationale IC-troetelbeer alweer huilerig oproept tot solidariteit met de zorg, dan komt hij niet meer binnen. Nederland is murw en doorziet dat IC-bedden wel centraal staan in de communicatie maar niet voor het bepalen van beleid. De paar miljoen ondernemers en zelfstandigen hebben een onbegrijpelijk groot offer gebracht. De karige overheidsbijdrage heeft buffers doen verdampen en het water staat ze aan de lippen. Van ergernis over de bestuurlijke zwakte krabben zij de kalk uit de muren. Hun bestaan is in het geding! Het land moet van het slot! Tandenknarsend horen zij hooggeleerde medici minzaam lachend zeggen dat je voor de zekerheid toch nog maar een maandje geduld moet hebben, voordat je weer het terras op mag. Terras? Is in die donkere Corona-tunnel het zicht op de maatschappij dan volledig verloren gegaan?
De immer goedlachse hofnar moet achter de coulissen toch moedeloos onderuit zakken als hij zich bedenkt dat het volk de manden telt, waar hij al is door gevallen. Het is dus structureel: de Haagse cadans voor het oplossen van problemen gaat primair over de vulling van de schatkist en het bewaken van de eigen carrière. Het belang van de burger is eerder het sluitstuk dan het onderwerp bij het maken van afwegingen voor wetten. “Te zot”, zegt u?