Met de overhaaste goedkeuring van het snel in elkaar geflanste spoedwetje hebben we opnieuw de bodem onder de democratie weggeslagen gezien. Dat lijkt voor de dames en heren politici in de meeste gevallen geen reden tot ongerustheid te zijn. Waarschijnlijk komt het doordat een groot deel van de bevolking sowieso niet meer in een democratisch Nederland gelooft.
Het grondwettelijke principe van de rechtsstaat houdt in dat als er door de Staat en de autoriteiten inbreuk wordt gemaakt op fundamentele rechten, zij een zo duidelijk mogelijk geformuleerde toestemming daarvoor nodig hebben, en deze toestemming moet onder bepaalde voorwaarden in de wet staan.
Wij hebben hier alleen een noodwetje, een lijst met toegestane maatregelen, maar onder relatief vage, onduidelijke voorwaarden. In feite hebben onze volksvertegenwoordigers het kabinet zo goed als carte blanche gegeven om maatregelen uit te vaardigen met betrekking tot de coronacrisis. Zelfs met het goedkeuren van het spoedwetje heeft de Eerste Kamer ingestemd met een volledige lockdown, waarbij de Demissionaire!) regering toestemming is gegeven haar burgers óók overdag huisarrest op te leggen.
Gevolg is dat de discretie van de regering ongelooflijk ruim is voor zeer ingrijpende inbreuken op onze grondrechten. Dus alle lockdown-maatregelen zijn, om zo te zeggen, toegestaan onder deze wet, de vereisten voor wanneer ze zijn toegestaan zijn erg onduidelijk, onnauwkeurig en vaag. De rule of law zou betekenen: duidelijke voorwaarden en duidelijke interventies, en dat is hier in de huidige wetgeving behoorlijk moeilijk. Het idee van de rechtsstaat is dat de macht van de Staat wordt getemd, dat de staatsinbreuk op de grondrechten beperkt is. Dat is wat de wet zou moeten doen, en naar onze mening kan het dat maar in zeer beperkte mate doen.
Het punt waar we naartoe willen is dat het veel moeilijker – dan nu het geval is – zou moeten zijn dat er massale inmenging is in de grondrechten plaatsvindt. De algemene teneur klinkt misschien anders,namelijk dat alles mag als het alleen de gezondheid van mensen dient. Maar de definitie van de term “gezondheid” kan ook heel breed worden opgevat en móet zelfs heel breed worden opgevat, omdat een ziekte als Covid-19 slecht kan zijn voor alle getroffenen. Maar als door de maatregelen die worden genomen om de verspreiding van deze ziekte te voorkomen, de gezondheid van anderen in aanzienlijke mate in gevaar komt, moet dat óók democratisch worden gereguleerd.
Bovendien: grondrechten zijn geen “goodies” die kunnen worden gebruikt als het de regering goed uitkomt en in een la worden gelegd als ze niet acceptabel voor hen zijn.
En dus blijft er niets anders over dan na te denken over wat gewoonlijk wordt aangeduid als nevenschade (in het hedendaags nederlands: collateral damage). Dus naast economische aspecten, ook sociologische, filosofische, educatieve, psychologische en zeker nog een paar meer. Wat wij nu ervaren is dat de politiek bijna uitsluitend wordt aangestuurd door virologen en soortgelijke disciplines, maar die “deskundigen” zijn niet in de positie – ook al hebben velen van hen blijkbaar hun zelfkritische kijk erop verloren – om sociale factoren voldoende in te schatten.
Dat is trouwens niet hun taak, en niemand mag het van hen verwachten. Maar de politieke, mainstream media- en sociale situatie hebben zich zó ontwikkeld dat het de virologen zijn die beslissen over de verdere vooruitgang (en dan zijn er ook opvallende persoonlijkheden die in talkshows opdraven om hun standpunten uit te dragen). Veelal hebben zij volledig uit het oog verloren dat ze niet eens kunnen beginnen met het inschatten van de gevolgen van hun aanbevelingen. Integendeel, een virologische grootheidswaanzin heeft zich allang verspreid, wat ervoor zorgt dat de eigen vaardigheden in veel gevallen naïef en gevaarlijk overschat worden.
En de vonk verspreidde zich niet alleen naar de politiek, maar ook naar de bevolking (waar wij natuurlijk ook onder vallen). Omdat ons een jaar lang is verteld dat de wetenschap (om precies te zijn: de “wetenschappers” van het RIVM) de richting bepaalt, schuiven we naarmate de tijd verstrijkt en het beleid van de regering steeds tegenstijdiger wordt, de aangekondigde maatregelen terzijde. Het lijkt erop dat alleen het Outbreak Management Team kan weten wat de juiste weg is. De relevante wetenschap, die het er grotendeels mee eens is dat ze veel te weinig weet, is bedoeld om de antwoorden te geven op de vragen die ze zich in grote mate en ver daarbuiten stelt. Als we dan in gedachten houden dat zelfs de noodzakelijke grote variëteit niet is toegestaan bij de selectie van wetenschappelijke adviezen, kan men alleen maar tot de conclusie komen dat de hele aanpak niet klopt.
Men zegt dat we in ons land een democratie hebben. Democratie houdt in dat de belangrijke en essentiële beslissingen door het parlement worden genomen na een parlementair debat. De “coronawet” is praktisch verworden tot een soort zelfvernietiging van het parlement. Dat parlement is niet meer de belangrijkste speler, zoals het zou moeten zijn, in onze democratie, maar het parlement staat als het ware aan de zijlijn en kijkt naar wat de regering doet……… en is het achteraf mee eens. De partijdiscipline is onverbiddelijk.
Dat is de verkeerde volgorde voor een democratie.
Deze gang van zaken had al jaren geleden tot een vuurwerk in de mainstream media moeten leiden. Maar dat gebeurde niet. Fundamentele vragen naar het belang van de democratie sneeuwen onder en worden nauwelijks besproken, verdiept – integendeel: ze worden zelfs in twijfel getrokken of ter discussie gesteld.
Het lijdt geen twijfel, de regering heeft een zwaard in de borst van de democratie gestoken, en zelfs als we het blinde activisme en het absurde en totalitair ogende maatregelenbeleid van de afgelopen maanden negeren, blijft er uiteindelijk alleen maar ordinair machtsmisbruik over – of het nu incompetentie, onwetendheid of gewoon plucheplakken is. Maar het lijdt geen twijfel dat de regering geen positief rapport kan krijgen.
Bij dit alles mag de rol van de mainstream media niet worden onderschat. Zij hebben er alles aan gedaan om alle maatregelen goed te praten en elke politicus aan te vallen die niet echt wilde meewerken. De algemene houding van de mainstream media is gebaseerd op schriktactiek en gehoorzaamheid, op wederzijds napapegaaien en haastwerk bieden als het gaat om nog strengere maatregelen. Het duurt maanden, waarschijnlijk het hele jaar, voordat (naar de mening van de regering) voldoende mensen zijn ingeënt om het aantal nieuwe infecties aanzienlijk te verminderen. Houdt dat in dat er gedurende die tijd er min of meer grote beperkingen moeten zijn? Maar wat als steeds minder mensen zich eraan houden omdat ze steeds minder bang zijn? En wat als bij de uitkomsten van de verkiezingen straks blijkt dat er een heel andere regeringsploeg gaat (moet) komen? Of dat er een derde, vierde of cijfde golf komt, of wéér een nieuwe variant? Kan en zal het roer dan flink omgegooid worden?
En – hier even op voort borduren – stel dat er onverwacht zeldzame, ernstige bijwerkingen als gevolg van de massale inenting zich zouden voordoen, kan het huidige medische experiment dan de geloofwaardigheid van de gezondheidsautoriteiten èn de regering schaden? Over het feit dat dergelijke bijwerkingen mogelijk zijn – en ook over het feit dat het vaccin geen magisch medicijn is dat de epidemie in één klap opheft – wordt niet gesproken.
De regering is niet eerlijk tegenover de burgers. Er wordt met geen woord gerept over het verkorte goedkeuringsproces, over het ontbreken aanwijzingen over de langetermijneffecten (want daar hoefde – ook van de EU – niet naar gekeken worden vanwege de tijdsdruk), geen woord over het feit dat de producenten van de vaccins zijn vrijgesteld van aansprakelijkheid in geval van ongewenste bijwerkingen. Geen woord over de vraag of en welke alternatieven er zouden kunnen zijn voor een “voorlopig goedgekeurd” vaccin.
Het gebrek aan kritiek op het coronabeleid is op dit niveau ongekend en daarom dragen naast de politiek de mainstream media de grootste verantwoordelijkheid. Liever hakken journalisten bij de avondklokfarce in op de leden van Viruswaarheid in plaats van de aandacht te richten op de vreemde, gerechtelijke gang van zaken en de gevolgen. De regering zet in op zelfvernietiging van Nederland, en in een functionerende democratie zou iedereen (en zeker de “pers”) op de barricades moeten springen om zich tegen deze zelfvernietiging te verzetten. En dan hebben we ook nog de zelfvernietiging van het parlement (Eerste èn Tweede Kamer) die gelijkgesteld moet worden met de ontmanteling van de democratie zoals wij die kennen. Maar daarover geen woord in de mainstream media. In plaats daarvan worden de mensen die in diverse steden de straat op gaan beschreven als mensen die niet solidair zijn met de burgers die zich laten inenten, of erger: als vijanden van de democratie, als nazi’s, antisemieten en complottheoretici. Er komt geen eind aan de omkering van de feiten.
Maar het ergste is dat een groot deel van de bevolking niet geïnteresseerd lijkt te zijn in deze de-democratisering. De agressie tegen de zogenaamde “corona-ontkenners” (de overgrote meerderheid zijn slechts critici van het corona-beleid) neemt bijna elke dag toe, bijna elk uur, maar het feit dat de parlementaire democratie in feite gedeeltelijk is losgeslagen, zal veel mensen jeuken. Maar ondertussen wel allemaal met z’n allen tegelijk naar het strand of de pleinen want o, o, o, wat is het mooi weer…
Mark Rutte heeft de legendarische woorden van Jean-Claude Juncker onthouden die de ronduit historische zinnen formuleerde: “We beslissen iets, leggen het dan op tafel en wachten even om te zien wat er gebeurt. Als er geen grote verontwaardiging is en geen opstanden zijn, omdat de meesten niet eens begrijpen wat er is besloten, gaan we verder – stap voor stap, totdat er geen weg meer terug is.”
De boeiende eerlijkheid van deze verklaring (waar Juncker later spijt van moet hebben gehad) impliceert echter nog iets anders dan de gewetenloze politiek: allen die zich onthouden van verontwaardiging, die geen weerstand bieden en in plaats daarvan rustig zitten en mensen demoniseren die terugvechten…. zij zijn het waar Juncker bang voor toen hij zijn zinnen uitsprak.
Maar dat is lang geleden en de verantwoordelijken zijn zeker niet bang meer. De angst (voor corona) is grotendeels geaccepteerd door de gehoorzame rest van de bevolking.
Zoals het hoort in een coronacratie.