Een “schuldenunie via de achterdeur”? Vier EU-landen volgen een confrontatie met Duitsland en Frankrijk als het gaat om wederopbouw na de Corona-crisis. De CDU promoot ondertussen “overwinnen van de natiestaat”.
In de EU doemt een gewelddadig geschil op over de geplande wederopbouwhulp na de Corona-crisis. Oostenrijk, Zweden, Denemarken en Nederland hebben afgelopen weekend een tegenvoorstel ingediend bij kanselier Angela Merkel en het concept van € 500 miljard van de Franse president Emmanuel Macron. In plaats van niet-terugvorderbare subsidies voorziet het alleen in goedkope leningen.
Je wilt geen “schuldenunie via de achterdeur”, zei de Oostenrijkse bondskanselier Sebastian Kurz van de conservatieve ÖVP zaterdag op Deutschlandfunk . Het is daarom ook belangrijk om de ondersteuning via het noodfonds te beperken. Het concept van de landen die zichzelf de “Economische Vier” noemen, spreekt van twee jaar.
De moeilijke taak om nu een compromisvoorstel te doen ligt bij de voorzitter van de Europese Commissie, Ursula von der Leyen. Woensdag willen zij en haar bureau een nieuwe ontwerp-EU-begroting voor 2021 tot eind 2027 presenteren, waarin ook een wederopbouwplan voor de economie moet zijn opgenomen, dat zwaar is getroffen door de corona-pandemie.
The economic recovery instrument together with our next EU budget will be the ambitious answer Europe needs.
For a modern, clean and healthy economy, which secures the livelihoods of the next generation. pic.twitter.com/DimIogS6bS— Ursula von der Leyen #UnitedAgainstCoronavirus (@vonderleyen) May 14, 2020
Gezien de sterk uiteenlopende standpunten van de lidstaten zou het nauwelijks mogelijk moeten zijn om een concept te presenteren dat tot consensus kan leiden. Von der Leyen toonde onlangs duidelijke steun voor het Duits-Franse model, maar ziet nu duidelijk dat het misschien niet mogelijk is om het te implementeren.
Alle belangrijke begrotingsbesluiten kunnen alleen in de EU unaniem worden genomen. Het is denkbaar dat de staatshoofden en regeringsleiders daarom tijdens een top persoonlijk moeten strijden voor een compromis.
De achtergrond van de positie van de “Frugal Four” is dat ze, wat economische macht en bevolking betreft, tot de groep van de grootste nettobetalers in de EU behoren. In 2018 waren de Denen de Duitsers zelfs voor op het gebied van uitgaven per hoofd van de bevolking voor de EU. Oostenrijk, Zweden en Nederland volgden onmiddellijk.
We willen helpen, we willen solidariteit tonen, maar we zijn ook toegewijd aan de mensen van ons land “, zei de Oostenrijkse bondskanselier. Het was daarom belangrijk om de verdeling van de schulden die Frankrijk en Frankrijk wilden, te voorkomen.
De federale regering had deze functie onlangs ook bekleed, maar heeft nu toegegeven aan de druk van de zuidelijke EU-landen in de Corona-crisis. Een van de redenen voor de koerswijziging is de angst dat landen als Italië zouden kunnen instorten door een verdere sterke stijging van de schuldenlast.
Nationale economische hulp in de Corona-crisis is een teken van de reeds bestaande onevenwichtigheid in de Europese Unie. Duitsland kan evenveel steun bieden als alle andere EU-landen samen, hoewel het aandeel van de economische output aanzienlijk lager is.
Een van de weinige belangrijke parallellen tussen de twee voorstellen voor een wederopbouwfonds is dat het benodigde geld door de Europese Commissie op de kapitaalmarkt moet worden opgehaald. Merkel en Macron stelden medio mei een bedrag van ongeveer 500 miljard euro voor. De groep van “Frugal Four” vermeldde aanvankelijk geen enkele grootte in het weekend.
In landen als Italië heeft het position paper uit Oostenrijk en zijn partners voor verontwaardiging gezorgd. De zware recessie vereiste “ambitieuze en innovatieve voorstellen” omdat de interne markt met voordelen voor alle Europeanen in gevaar was, zei minister van Europa Enzo Amendola op Twitter. Het papier is ook defensief en ongepast.
Una recessione così dura richiede proposte ambiziose e innovative come il #RecoveryFund. A rischio ci sono mercato interno e i suoi benefici per tutti gli europei. Il documento dei paesi ‘frugali’ è difensivo e inadatto. Serve più coraggio il 27 maggio dall’@EU_Commission 🇮🇹🇪🇺 pic.twitter.com/VZ6BCnYvCV
— Enzo Amendola 🇮🇹🇪🇺 (@amendolaenzo) May 23, 2020
Er waren daarentegen gemengde reacties uit Duitsland. Tijdens de financiële crisis, een felle tegenstander van schuldcommunitisatie, koos de Bundestag-president Wolfgang Schäuble onlangs de kant van Merkel en Macron.
“Als Europa überhaupt een kans wil krijgen, moet het nu solidariteit tonen en zijn daadkracht tonen. De Duitsers hebben een overkoepelend eigenbelang om Europa weer op de been te krijgen”, aldus Schäuble. Bovendien is het niet de tijd voor “stenen” maar “brood”:
Extra leningen aan de lidstaten zouden stenen zijn geweest in plaats van brood, omdat verschillende [lidstaten] al veel schulden hebben ‘, aldus de voormalige minister van Financiën.
Schäuble voerde ook aan dat schulden niet zouden worden gecommunautariseerd.
In plaats daarvan zal de Europese Commissie de economische wederopbouw van Europa voortzetten “, aldus Schäuble.
Dienovereenkomstig is het aan Brussel om nauwlettend in de gaten te houden dat het geld correct wordt geïnvesteerd.
Ook de voorzitter van de Commissie buitenlandse zaken in de Bondsdag Norbert Röttgen vond geen vleiende woorden voor de zet van de “gierige vier”.
Het voorstel van de gierige vier is een enkele provocatie omdat het het probleem niet zou oplossen, maar het zou verergeren ‘, was Röttgen aan het einde zeker.
Een extra schuldenlast van individuele landen kan met het aanbod van verdere schulden nauwelijks worden opgelost, voegde de buitenlandse CDU-deskundige toe.
Terwijl andere politici van de Unie, zoals CDU-leider Annegret Kramp-Karrenbauer, ook het voorstel van Merkel en Macron verdedigden, stelde de vice-president van de parlementaire fractie van de FDP in de Bondsdag voor om het voorstel van de vier landen de “basis te maken voor het wederopbouwplan na de Corona-crisis”.
“Terwijl Merkel en Macron de weg willen effenen voor permanente nieuwe leningen, moedigen de vier staten de Europese wetgeving aan”, zei Christian Dürr, eraan toevoegend:
Nieuwe schulden, ongeacht crises en noodsituaties, zouden onverantwoordelijk zijn en hoogstwaarschijnlijk niet verenigbaar met de EU-verdragen.
Het groene Europarlementariër Rasmus Andresen daarentegen beschreef het nieuwe voorstel als “een arrogante verklaring van staten die de ernst van de situatie niet hebben begrepen”.
Het aanbieden van leningen aan landen met een hoge schuldenlast en deze koppelen aan moeilijke omstandigheden zoals in de eurocrisis zou de economische crisis verergeren, bekritiseerde hij.
Als de economische crisis verergert, vliegt de EU uit elkaar ‘, voegde Andresen toe.
Ondertussen voerde de plaatsvervangende vakbondsleider Johann Wadephul campagne in het nu kokende debat over “het overwinnen van de natiestaat”.
De EU is een politieke en economische unie, die natuurlijk ook gemeenschappelijke schulden omvat. Duitsland en Oostenrijk profiteren in gelijke mate van deze overwinning van de natiestaat “, zei de CDU-politicus maandag.