Indignatie redactie 
Waren de herhaalde waarschuwingen van president Biden oprechte waarschuwingen of schaakzetten in een groter geo-politiek spel? Hoe dan ook, tegen veler verwachtingen en hoop in vielen de Russen vanuit verschillende richtingen Oekraïne binnen. Het decennia lang negeren van afspraken over het niet-uitbreiden van de NAVO, de door het westen opgepookte Maidan ‘revolutie’ van 2014, het plaatsen van steeds meer Amerikaanse troepen langs de diverse Russische grenzen, heeft zeker drempelverlagend gewerkt. Maar ook een uitgelokte misdaad, blijft een misdaad.
De aanloop naar meer spanningen
De Amerikaanse president waarschuwde al weken, maar weinigen namen hem serieus. Zijn vaak wispelturige en verwarrende uitspraken over allerlei zaken maken geloofwaardigheid bij deze president hoe dan ook een issue. Ook de vermeende zakelijke belangen van de familie Biden in Oekraïne en dan vooral in het oostelijk deel, daar waar de Russische minderheid woont, maakt de persoon Biden ook niet echt politiek objectief.
In een gesprek met Reuters 25 oktober 2020 stelde Poetin echter dat de opmerkingen van Donald Trump over de zakelijke beslommeringen van de familie Biden hem weinig boeide: ‘Ja, in Oekraïne had hij (Hunter Biden, red.) of heeft hij misschien nog steeds een zaak, ik weet het niet. Het gaat ons niet aan. Het gaat de Amerikanen en de Oekraïners aan’, zei Poetin. ‘Maar ja, hij had tenminste één bedrijf, waar hij praktisch aan het hoofd van stond, en te oordelen naar alles verdiende hij goed geld. Ik zie hier niets crimineels aan, althans wij weten hier niets van (dat het crimineel is).‘ Of deze opmerking oprecht was of een poging om bij de nieuwe president Biden in het gevlei te komen, is niet na te gaan.
Met het vertrek van Trump uit het Witte Huis januari 2020 brak na een relatieve diplomatieke rust tussen Rusland en de VS een nieuwe periode van oplopende spanningen aan. De uitlatingen van maart 2021 waarbij Biden Poetin een ‘killer’ noemde omdat Rusland zich in de Amerikaanse verkiezingen van 2020 hebben gemengd, markeerden de ommezwaai. De opmerkingen zullen in het Kremlin zeker geen basis hebben gelegd om vanuit kracht, overtuiging en diplomatie over de complexe Oekraïense situatie tot stabiele afspraken te komen.
Ondertussen worden uit diverse delen van Oekraïne ‘explosies’ gemeld. Of daarmee bombardementen worden bedoeld, wordt niet duidelijk. De bewering van Poetin dat hier sprake is van een beperkte militaire interventie om de Russische minderheid in het oosten van Oekraïne te beschermen lijkt met de minuut aan geloofwaardigheid te verliezen. Daarvoor worden uit te veel delen van Oekraïne explosies, waarschijnlijk raketinslagen, gemeld. Wat de Russen precies van plan zijn, is vooralsnog duister, nu we het opgegeven doel gevoegelijk als (enig) doel kunnen negeren. De Russen gaan klaarblijkelijk voor meer.
De Russen, al dan niet uitgelokt door jarenlang gesar door de Amerikanen en het angstige en opportunistische geschipper van de Europese landen, hebben een kardinale mistap gemaakt. Ook al zijn voor de Russen veel uitgestoken handen richting westen hooghartig afgewezen, uit woede of frustratie reageren met een invasie van een naburig land, kan niet het antwoord zijn.
Het telt op bij de toevoeging van de Krim in 2014 waarvan de bevolking, overwegend etnische Russen, door de anti-Russische houding van ‘Kiev’ weg wilde uit de relatie met Oekraïne.
De Russen zullen voor vele jaren genoegen moeten nemen met een nauwe relatie met het sterk cultureel verschillende en veel sterkere maatje China. Het leveren van aardgas levert weliswaar een zakelijke relatie met China op, een klant die Rusland van de nodige deviezen zal voorzien, maar Rusland zal echter in China haar meerdere moeten erkennen, met een ruim vijf maal grotere bevolkingsomvang.
De levering van aardgas aan China is de compensatie voor het aardgas dat Europa, lees Duitsland op aandringen van de VS, ineens niet meer ‘wil’ hebben. De daarvoor aangelegde pijpleiding Nord Stream II van Rusland naar de Noord-Duitse kustplaats Lubmin ligt er nu levenloos bij. De ironie wil dat door de hierdoor stijgende aardgasprijzen, voor de Duitsers en veel andere Europese landen, de inkomsten van het Russisch aardgas nu zo hoog zijn dat de pijpleiding hoe dan ook snel ‘terugverdiend’ wordt.
De MINSK- akkoorden
Na de door de VS gewenste regime change met de ‘Maidan-Revolutie’ van 2014 zijn onder leiding van onder meer de voormalige kanselier van Duitsland Angela Merkel in respectievelijk 2014 en 2015 twee zogenaamde MINSK-akkoorden gesloten, genoemd naar de hoofdstad van Wit-Rusland. Het 13-punten programma pleitte voor het demilitariseren van de ‘Russische’ provincies Luhansk en Donetsk, meer autonomie (binnen Oekraïne) voor deze regio’s, terugtrekken legereenheden van beide zijden en vrije verkiezingen.
De akkoorden zijn nooit uitgevoerd. Volgens Oekraïne zouden ook de Russische troepen teruggetrokken moeten worden, maar Rusland zou volgens Reuters ontkend hebben troepen te hebben in de gebieden.
Winst en verlies
Het Amerikaanse belang van deze crisis is meervoudig. De aardgasleveringen aan Duitsland mogen hoe dan ook niet plaatsvinden. Zonder deze crisis zouden de Duitsers via Nord Stream II meer afhankelijk zijn geworden van Rusland en dus minder van de Amerikanen, die nog steeds aanzienlijke troepen in het land hebben gestationeerd onder het motto ‘keep the Americans in, the Russians out and the Germans down’. De grootste angst van de Amerikanen is een stevige band tussen Duitsland en Rusland. Bovendien wil de VS graag haar LNG (vloeibaar aardgas) aan Europa leveren, zowel vanwege de inkomsten als de strategische binding van Europa aan de VS.
Wat Rusland te winnen heeft bij deze invasie is onduidelijk. Zij gooit haar ruiten bij vele van haar Europese partners voor jaren in. Zij versterkt de politieke positie van de NAVO en de sentimenten voor toetreding van Oekraïne bij de NAVO. Het is een ongekende escalatie van de ooit redelijk ‘koele’ en berekenbare Poetin. Of hij dit besluit heeft genomen onder druk van de hardliners in zijn machtige defensieapparaat dan wel de Doema is niet bekend. Eén groep is hoe dan ook het slachtoffer: de burgers van Oekraïne, met Russische of Oekraïense roots, weer betalen zij de rekening van gebrekkige inzichten, gebrek aan wederzijdse kennis, belemmerende ego’s van hun leiders om dit historisch complexe probleem in Oekraïne tot een vreedzame oplossing te brengen.
Het Russische leger stelt dat Rusland geen Oekraïense steden aanvalt, in tegenstelling tot beweringen van andere bronnen. Oekraïense burgers worden niet bedreigd, aldus de verklaring. De Oekraïense president Volodymyr Zelensky zou volgens RT.com bevestigd hebben dat de militaire installaties van het land werden aangevallen. Bevestiging uit andere bronnen is vooralsnog niet bekend.
China weigerde ondertussen de Russische acties in Oekraïne een ‘invasie’ te noemen en drong er bij alle partijen op aan zich terughoudend op te stellen, ook al adviseerde het zijn burgers daar thuis te blijven of ten minste de Chinese vlag te tonen als zij ergens naartoe moesten rijden, meldt Reuters. In de China Daily zei de woordvoerder van het ministerie van buitenlandse zaken van China, Hua Chunying: ‘De kwestie-Oekraïne heeft haar complexe historische achtergrond, en haar betrokkenheid tot nu toe is het resultaat van het samenspel van verschillende en complexe factoren.’
Verder stelt China zich op het standpunt: ‘Wat Oekraïne is overkomen, is geenszins wat president Joe Biden van de Verenigde Staten “een niet-uitgelokte en ongerechtvaardigde aanval” van Rusland noemde. Het is zijn regering die de spanningen voortdurend heeft doen escaleren door de veiligheidsbelangen van Rusland standvastig te negeren en Moskou te dwingen te aanvaarden dat de dreigende uitbreiding van de Noord-Atlantische Verdragsorganisatie geen punt van onderhandeling was.’
China’s toegezegde steun voor Rusland gaat op dit moment niet verder dan het niet veroordelen van de invasie. Volgens Hua Chunying wil China zo snel mogelijk een wapenstilstand op weg naar een vreedzame oplossing. De in het verleden veelvuldig veranderde grenzen van Oekraïne, zoals in veel delen van het ‘oude continent’, laat alleen zorgvuldige onderhandeling met respect voor ieders (historische) belangen toe. Wapengekletter en talloze burgerslachtoffers is allesbehalve dat. Poetin, of de hardliners achter hem, lijkt hier zijn hand te overspelen.
Hoe dan ook, met de Russisch invasie heeft Rusland weer een zwarte bladzijde aan de toch al complexe historie van dit land toegevoegd en vreedzame oplossing voor langere tijd voor zich uitgeschoven. Ondertussen staan de wegen vol met files van vluchtende mensen, weg van het onzinnige geweld van incompetente leiders.
