Omvang misbruik Franse katholieke kerk gigantisch: 3 duizend pedocriminelen, 216 duizend slachtoffers

Nieuw, grootschalig onderzoek naar kindermisbruik door priesters en andere geestelijken in de Franse katholieke kerk wijst op ongeveer drieduizend daders sinds 1950. Het aantal slachtoffers, dat eerder nog op enkele duizenden werd geschat, ligt volgens de onderzoekscommissie rond de 216 duizend.

De cijfers zullen een ‘explosie’ veroorzaken in de kerk en daarbuiten, zo voorspelde een van de leden van het onderzoeksteam op voorhand. Dinsdagochtend presenteert de commissie de resultaten van 2,5 jaar werk. Het nieuwe onderzoek naar misbruik in de katholieke kerk maakt zichtbaar wat al langer werd voorvoeld: de omvang van het schandaal is gigantisch.

Tussen 1950 en 2020 waren 2.900 tot 3.200 kerkelijke functionarissen betrokken bij kindermisbruik, en die schatting is dan nog een ‘minimum’, volgens onderzoeksvoorzitter Jean Marc Sauvé. Onder de Fransen van 18 jaar en ouder zijn 216 duizend slachtoffers die als kind zijn misbruikt door kerkelijke functionarissen.

De reactie van de kerk op die schandalen was schokkend: tot het begin van de jaren 2000 was sprake van een ‘diepe, totale onverschilligheid’ vanuit de kerk tegenover de slachtoffers, zei Sauvé bij aanvang van de presentatie dinsdag.

Openbaarheid

Nadat een aantal misbruikschandalen in de openbaarheid was gekomen, kreeg de commissie in 2018 de opdracht het seksueel geweld in kaart te brengen, evenals de manier waarop de kerk met de affaires is omgegaan. Ook beoordeelde de commissie de maatregelen tegen pedofilie die de afgelopen twintig jaar zijn genomen door de kerk. Het onderzoek, dat 2.500 pagina’s beslaat, doet tientallen aanbevelingen voor slachtofferhulp, misbruikpreventie en de opleiding van priesters.

Een oproep aan slachtoffers om hun getuigenissen met de commissie te delen, leverde een stortvloed van verhalen op. 2.738 slachtoffers deelden hun ervaringen, nog eens duizenden familieleden vulden die getuigenissen aan. Daarnaast plozen de onderzoekers de archieven uit van tientallen bisdommen en andere katholieke instellingen, rechtbanken en de politie.

De commissie hekelt de “wrede onverschilligheid” van de kerk

De commissie hekelt de “wrede onverschilligheid” van de kerk “Deze cijfers zijn veel meer dan verontrustend, ze zijn overweldigend en kunnen op geen enkele manier onbeantwoord blijven”, zegt Jean-Marc Sauvé. De aangehaalde cijfers zijn het resultaat van een statistische schatting met een marge van plus of min 50.000 mensen, zei hij.

De commissie hekelt “de wrede onverschilligheid” van de katholieke kerk jegens de slachtoffers tot het begin van de jaren 2000 en stelt voor om “de verantwoordelijkheid van de kerk te erkennen”. “Het eerste [leidende principe dat door de commissie wordt aanbevolen] is om de verantwoordelijkheid van de kerk te erkennen in wat er vanaf het begin is gebeurd”, zei Jean-Marc Sauvé.

Het belicht ook een fenomeen van “systemische aard” en beveelt financiële “herstel” aan voor de slachtoffers. “We moeten de schade vergoeden die de slachtoffers hebben geleden, zelfs buiten elke geïdentificeerde fout, gekenmerkt door de kerk”, zei Jean-Marc Sauvé, in de hoop dat deze vergoeding niet als “een geschenk” maar als “een schuld” van de kerk wordt beschouwd.

“De commissie heeft lang beraadslaagd en kwam tot een unanieme conclusie: de kerk wist niet hoe te zien, wist niet hoe te horen, wist niet hoe ze zwakke signalen moest opvangen”, legde hij verder uit. .

Het episcopaat spreekt “zijn schande” en “zijn angst” uit

De voorzitter van de Franse Bisschoppenconferentie, Eric de Moulins-Beaufort, sprak van zijn kant “zijn schaamte”, “zijn angst” uit en vroeg om “vergeving” van de slachtoffers. “Mijn wens vandaag is om uw vergiffenis te vragen, vergeving van iedereen”, verzekerde hij de pers, eraan toevoegend dat de stem van de slachtoffers “verstoort” en dat hun aantal de Franse katholieke kerk “overweldigt”.

Vervolging

Van alle zaken die de commissie in kaart bracht, is in 22 gevallen nog vervolging mogelijk. Die zijn doorgestuurd naar openbaar aanklagers. In ruim 40 andere zaken zijn de feiten verjaard maar is de verdachte nog in leven. Die gevallen worden voorgelegd aan de kerk.

De organisaties van bisschoppen en geestelijken CEF en Corref, die opdracht gaven tot het onderzoek, zullen in november met een uitgebreide reactie op de aanbevelingen komen. Bij een bezoek aan de paus eerder dit jaar drukte hij hen alvast twee adviezen op het hart: kijk de problemen in het gezicht, en sta de mensen bij.