Recente bankencrises zijn geworteld in een systeem dat het nemen van buitensporige risico’s beloont , zoals blijkt uit het falen van First Republic

First Republic Bank werd het op een na grootste bankfaillissement in de geschiedenis van de VS nadat de geldschieter in beslag werd genomen door de Federal Deposit Insurance Corp. en op 1 mei 2023 werd verkocht aan JPMorgan Chase. First Republic is het laatste slachtoffer van de paniek die kleine en kleine middelgrote banken sinds het faillissement van Silicon Valley Bank in maart 2023 .

De ineenstorting van SVB en nu First Republic onderstreept hoe de impact van risicovolle beslissingen bij één bank zich snel kan verspreiden naar het bredere financiële systeem. Het moet beleidsmakers en regelgevers ook een impuls geven om een ​​systeemprobleem aan te pakken dat het bankwezen heeft geteisterd vanaf de spaar- en kredietcrisis van de jaren tachtig tot de financiële crisis van 2008 tot de recente onrust na de ondergang van de SVB : stimuleringsstructuren die buitensporige risico’s aanmoedigen -nemen.

De hoogste toezichthouder van de Federal Reserve lijkt het daarmee eens te zijn. Op 28 april bracht de vice-voorzitter voor toezicht van de centrale bank een prikkelend rapport uit over de ineenstorting van Silicon Valley Bank, waarbij hij de schuld gaf aan het gebrekkige risicobeheer en aan fouten in het toezicht.

Wij zijn hoogleraren  economie die de geschiedenis van financiële crises bestuderen en onderwijzen. In elk van de financiële omwentelingen sinds de jaren tachtig was risico de gemene deler. Banken zorgden voor prikkels die leidinggevenden aanmoedigden om grote risico’s te nemen om de winst te vergroten, met weinig gevolgen als hun weddenschappen slecht uitpakten. Met andere woorden, allemaal wortel en geen stok.

Een vraag waar we nu mee worstelen, is wat er kan worden gedaan om te voorkomen dat de geschiedenis zich herhaalt en het banksysteem, de economie en de banen van gewone mensen bedreigt.

De S&L-crisis zet de toon

De voorbode van de bankencrisis van de 21e eeuw was de spaar- en kredietcrisis van de jaren tachtig.

De zogenaamde S&L-crisis begon, net als de ineenstorting van de SVB, in een snel veranderende renteomgeving . Spaar- en leenbanken, ook wel spaarbanken genoemd, verstrekten woningkredieten tegen aantrekkelijke rentetarieven. Toen de Federal Reserve onder leiding van voorzitter Paul Volcker eind jaren zeventig agressief de rente verhoogde om de woedende inflatie te bestrijden, verdienden S&L’s plotseling minder op hypotheken met een vaste rente, terwijl ze hogere rente moesten betalen om spaarders aan te trekken. Op een gegeven moment bedroegen hun verliezen meer dan 100 miljard dollar .

Om de wankelende banken te helpen, dereguleerde de federale overheid de spaarzaamheidsindustrie , waardoor S&L’s verder konden gaan dan woningkredieten naar commercieel onroerend goed. S&L-managers werden vaak betaald op basis van de omvang van de activa van hun instellingen , en ze leenden agressief aan commerciële vastgoedprojecten, waarbij ze risicovollere leningen aangingen om hun leningportefeuilles snel te laten groeien.

Eind jaren tachtig sloeg de hausse in commercieel onroerend goed om. S&L’s, gebukt onder slechte leningen, faalden massaal, waardoor de federale overheid banken en achterstallige commerciële eigendommen moest overnemen en de activa moest verkopen om geld terug te vorderen dat aan verzekerde spaarders was betaald. Uiteindelijk heeft de reddingsoperatie de belastingbetaler meer dan 100 miljard dollar gekost .

Stimulansen op korte termijn

De crisis van 2008 is een ander duidelijk voorbeeld van stimuleringsstructuren die risicovolle strategieën aanmoedigen.

Op alle niveaus van hypotheekfinanciering – van geldschieters in Main Street tot investeringsmaatschappijen in Wall Street – floreerden leidinggevenden door buitensporige risico’s te nemen en deze aan iemand anders over te dragen. Kredietverstrekkers gaven hypotheken aan mensen die ze niet konden betalen door aan Wall Street-bedrijven, die deze op hun beurt bundelden in effecten om aan investeerders te verkopen. Het stortte allemaal in elkaar toen de huizenzeepbel barstte, gevolgd door een golf van faillissementen.

Incentives beloonden kortetermijnprestaties en leidinggevenden reageerden door grotere risico’s te nemen voor onmiddellijke winst . Bij de Wall Street-investeringsbanken Bear Stearns en Lehman Brothers stegen de winsten toen de bedrijven steeds riskantere leningen bundelden in door hypotheek gedekte effecten om te verkopen, kopen en aan te houden.

Naarmate faillissementen zich verspreidden, kelderde de waarde van deze effecten en stortte Bear Stearns begin 2008 in, wat de vonk van de financiële crisis vormde. Lehman faalde in september van dat jaar, legde het wereldwijde financiële systeem lam en stortte de Amerikaanse economie in de ergste recessie sinds de Grote Depressie .

Leidinggevenden bij de banken hadden echter al verzilverd en niemand werd ter verantwoording geroepen . Onderzoekers van Harvard University schatten dat de topteams van Bear Stearns en Lehman tussen 2000 en 2008 in totaal 2,4 miljard dollar aan contante bonussen en aandelenverkopen hebben verdiend.

Een bekende ring

Dat brengt ons terug bij Silicon Valley Bank.

Leidinggevenden legden de activa van de bank vast in langlopende staatsobligaties en door hypotheken gedekte effecten, en slaagden er niet in bescherming te bieden tegen stijgende rentetarieven die de waarde van deze activa zouden ondermijnen . Het renterisico was bijzonder acuut voor de SVB, aangezien een groot deel van de spaarders startups waren , wier financiën afhankelijk zijn van de toegang van investeerders tot goedkoop geld.

Toen de Fed vorig jaar begon met het verhogen van de rente , was SVB dubbel blootgesteld. Naarmate de fondsenwerving van startups vertraagde, namen ze geld op, waardoor de SVB langetermijnposities met verlies moest verkopen om de opnames te dekken. Toen de omvang van de verliezen van SVB bekend werd, verloren spaarders het vertrouwen, wat leidde tot een run die eindigde met de ineenstorting van SVB.

Voor leidinggevenden was er echter weinig nadeel aan het verdisconteren of zelfs negeren van het risico van stijgende rentetarieven. De contante bonus van SVB-CEO Greg Becker is meer dan verdubbeld van $ 1,4 miljoen in 2017 tot $ 3 miljoen in 2021, waardoor zijn totale inkomsten zijn gestegen tot $ 10 miljoen, een stijging van 60% ten opzichte van vier jaar eerder. Becker heeft de afgelopen twee jaar ook bijna $ 30 miljoen aan aandelen verkocht , waarvan ongeveer $ 3,6 miljoen in de dagen voorafgaand aan het faillissement van zijn bank.

De impact van de storing bleef niet beperkt tot de SVB. De aandelenkoersen van veel middelgrote banken kelderden . Een andere Amerikaanse bank, Signature, stortte dagen nadat SVB dat deed .

First Republic overleefde de aanvankelijke paniek in maart nadat het werd gered door een consortium van grote banken onder leiding van JPMorgan Chase, maar het kwaad was al geschied. First Republic meldde onlangs dat spaarders meer dan $ 100 miljard hebben opgenomen in de zes weken na de ineenstorting van SVB, en op 1 mei greep de FDIC de controle over de bank en regelde een verkoop aan JPMorgan Chase.

De crisis is nog niet voorbij. Banken hadden eind 2022 meer dan $ 620 miljard aan niet-gerealiseerde verliezen, grotendeels als gevolg van snel stijgende rentetarieven.

De grote afbeelding

Dus, wat te doen?

Wij geloven dat het tweeledige wetsvoorstel dat onlangs in het Congres is ingediend, de Failed Bank Executives Clawback, een goed begin zou zijn. In het geval van een bankfaillissement zou de wet regelgevers de bevoegdheid geven om vergoedingen terug te vorderen die door bankbestuurders zijn ontvangen in de periode van vijf jaar voorafgaand aan het faillissement.

Clawbacks treden echter pas achteraf in werking. Om risicovol gedrag te voorkomen, zouden toezichthouders vergoedingen van bestuurders kunnen eisen om langetermijnprestaties boven kortetermijnwinsten te stellen. En nieuwe regels zouden het vermogen van bankbestuurders kunnen beperken om het geld aan te nemen en te vluchten, inclusief het verplichten van leidinggevenden om aanzienlijke delen van hun aandelen en opties aan te houden totdat ze met pensioen gaan.

Het nieuwe rapport van de Fed over de oorzaken van de mislukking van de SVB wijst in die richting. Het 102 pagina’s tellende rapport beveelt nieuwe limieten aan voor de beloning van bestuurders, waarbij wordt gezegd dat leiders “niet werden gecompenseerd om het risico van de bank te beheren”, evenals strengere stresstests en hogere liquiditeitsvereisten.

Wij zijn van mening dat dit ook goede stappen zijn, maar waarschijnlijk niet genoeg.

Het komt hierop neer: financiële crises zijn minder waarschijnlijk als banken en bankbestuurders rekening houden met het belang van het hele banksysteem, niet alleen met zichzelf, hun instellingen en aandeelhouders.

Dit artikel is op 1 mei 2023 bijgewerkt met details over de inbeslagname door de FDIC van First Republic Bank en de verkoop ervan aan JPMorgan Chase.