Indignatie redactie 
Politici die proberen van asiel het belangrijkste item te maken zijn onze aandacht niet waard en onze stem al helemaal niet.
Voor onze ogen transformeren fractieleiders aan de opinietafels in campagnetijgers. Dat is afgelopen weekeinde al begonnen. Politieke journalisten en backbenchers zien vakantieplannen in het water vallen. Politieke partijen vliegen elkaar in de armen, andere sluiten elkaar uit.
Natuurlijk is het zowel aanmatigend als naïef om commentaar te leveren terwijl de val van het kabinet in volle gang is. Maar het laten kan ik ook niet.
Scoren
Want van alle crises die de achtereenvolgende kabinetten Rutte de afgelopen jaren voor zich uit schoof, is die van asiel en migratie noch de grootste, noch de urgentste. Het is echter de enige waar de VVD van Rutte bij verkiezingen eventueel nog op zou kunnen ‘scoren’. Dit gaat voorbij aan wat we inmiddels gewend zijn aan politiek cynisme.
Ik hoef de lijst met problemen hier niet te herhalen, die treft u vaak genoeg elders in deze krant aan of ’s avonds op tv. Daar zitten problemen bij die al decennia geleden zijn aangekondigd en voortvarender aangepakt hadden kunnen worden, zoals de klimaatcrisis en de daaraan gekoppelde energiecrisis. Gemiste kansen die ons duur komen te staan.
Het toeslagenschandaal, het Verraad van Groningen en de stikstofpuinhoop zijn echter van eigen maak. Dat maakt eens te meer helder dat de coalitie die Nederland het ravijn in heeft gereden niet de gedroomde redders zijn. Het puinruimen zal tijd kosten en daar is een verse ploeg voor nodig. En, belangrijker nog, een nieuwe visie.
Breuk
Dit is het moment om een breuk te maken met het verleden. Die gedachte vond eerder vorige week weerklank toen een zestal Friese CDA-prominenten – met goed gevoel voor timing – een brief liet rondgaan waarin klip en klaar werd afgerekend met het huidige beleid. Deze krant citeerde: ‘Neoliberale en neoconservatieve antwoorden op de huidige ontwikkelingen zijn geen oplossing.’ Ik zou zeggen: geen seconde te vroeg, en voor het CDA wellicht alsnog te laat. Dat neoliberale juk moet er af.
Na de verkiezingen moeten we ons vertegenwoordigd weten door nieuwe politici die begrijpen dat gemeenschapszin, leefbaarheid en duurzaamheid in elkaars verlengde liggen en perspectief bieden aan vastgelopen sectoren. En misschien zijn ze er nog, ervaren bestuurders die nog een actieve herinnering hebben aan tijden dat landsbelang iets anders was dan Shell aan een miljoenensubsidie helpen. We hebben ze nodig.
Samenhang
Deze verkiezingen lopen niet meer langs de lijnen van rechts of links. De opgaven die nu opgestapeld liggen zijn te groot voor één partij om op te lossen, met een zak geld weg te masseren of door een boekhoudtrucje weg te toveren. Beleid dat nu de waslijst met problemen moet aanpakken, kan dat alleen in samenhang doen, breed gedeeld, met een andere visie op economie, onze leefomgeving en de verdeling van lusten en lasten.
Politici die proberen van asiel het belangrijkste item te maken van de komende verkiezing zijn onze aandacht niet waard en onze stem al helemaal niet. Sterker nog, elke partij die met één issue de verkiezingen ingaat is het landsbestuur onwaardig. Laten we dat gewoon afspreken.
