‘Sigrid Kaag Ze verlaat de Nederlandse politiek zoals ze binnen kwam: bedacht, gescript en geregisseerd’
‘De grootste kers op de vertrektaart is Sigrid Kaag’. Zoooo, de kurk die Mark Rutte heet is eindelijk uit de kaasstolp en prompt borrelt al het schimmelende residu achter hem aan naar buiten. Na Rutte wisten Wopke Hoekstra en Pieter Heerma (wie?) al heel snel dat ze de pleiterik moesten maken, Hugo de Jonge zal ons verblijden met zijn vertrek, Gert-Jan Segers ging al voor het koortje de kerk uit en de grootste kers op de vertrektaart is natuurlijk Sigrid Kaag.
Nog één keer mocht ze met alle égards in de krant, in een “interview”, uitgeschreven met daarin 74 keer het woord ‘ik’, door een vrouw die eerder al een boek vol fanproza over Sieg afleverde. Ze verlaat de Nederlandse politiek zoals ze binnen kwam: bedacht, gescript en geregisseerd.
De polariserende postergirl van het consultancypopulisme bestempelt in haar vertrekgesprek nog één keer alle kritiek als ‘vrouwenhaat’ (iets wat je een Caroline van der Plas, Dilan Yesilgöz of Annabel Nanninga nog nooit hebt horen doen) en trekt de allerlaatste troef uit haar ineengezegen retorische kaartenhuis: Ze wil het ‘haar gezin niet nog eens aan doen’, al die negativiteit die ze moet incasseren.
(Ik mijd hier het woord ‘bedreigingen’, D66 heeft té veel lopen koketteren met die term om nog enige relatieve meetbaarheid te kunnen toetsen. Stomme tweets zijn niet de echte wereld en Max de Geesteszieke Fakkeldrager zit wekelijks bij debatten op de publieke tribune – hoe laag ligt de lat voor ‘bedreigingen’ tegenwoordig? Of misschien moeten we dat gewoon aan Geert Wilders vragen, niet aan de vrouw die keer op keer Jan Publiek schoffeerde door zijn zorgen over EU, migratie en energierekening tot ruis op háár politieke lijn te reduceren.)
Sigrid Kaag weg uit de politiek vanwege bedreigingen? Geert Wilders reageert
Rutte leefde als premier de volwassen versie van zijn manische jeugdfantasie. Hij vermorzelde toeslagenouders en negeerde de gasgroningers om zijn eigen gave baan te kunnen leven, als bedrijfsleider van de BV Nederland. Vicepremier Kaag was het geforceerde construct van een consultancyfarm waar de consument maar geen koophonger van wilde krijgen. Nu hun beider vertrek aanstaande is, kan de grote najaarsschoonmaak beginnen. Eindelijk de ramen open, laat die frisse lucht maar binnen stromen.
Kranten en commentaren beklagen zich over de Haagse leegloop in het kielzog van Rutte en Kaag, over wat het zou zeggen over “het klimaat” waarin politici werken, of over hoe de democratie risico loopt nu de politieke top er de brui aan geeft, maar ik juich: uitstekende opruiming, eindelijk en wat duurde dit lang. Rutte IV had er nooit mogen komen, na Rutte III was de koek op en ongeacht of het de zorgvuldig gegroomde Dilan Yesilgöz, de geacteerd onbevangen Caroline van der Plas of toch strakke schoolmeester Pieter Omtzigt wordt: niks is zo verfrissend voor een democratie als tijdige leiderschapswissels. Deze opschudding was vér over tijd.
Sigrid Kaag (61) maakte in 2017 haar intrede in de Nederlandse politiek. Voordien had ze er al een internationale carrière opzitten als diplomate bij de Verenigde Naties, vooral in het Midden-Oosten. Ze kreeg onder meer een opdracht van de Veiligheidsraad om de missie voor de vernietiging van chemische wapens in Syrië te leiden. Bij haar terugkeer naar Nederland werd ze minister van Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking in de regering-Rutte III.
Maar Sigrid Kaag had ambities en stak die niet onder stoelen of banken. Ze sprak openlijk over haar wens om minister-president van Nederland (premier, red) te worden. Bij de verkiezingen in 2021 was ze partijleider van D66 en dus kandidaat-minister-president.
D66 boekte een spectaculaire winst en werd de tweede partij van het land, na de VVD van premier Mark Rutte. Kaag werd vicepremier en minister van Financiën in de regering-Rutte IV.
“Hun zorgen zijn reëel”
Kaag had een uitgesproken mening en dat werd haar niet in dank afgenomen. Ze hekelde al snel het politieke klimaat in Nederland en keerde zich tegen populisme en islamofobie. Ze werd een populair doelwit voor populisten en complotdenkers. Vorig jaar daagde een man met een brandende fakkel op aan haar privé-adres. Eerder dit jaar werd ze tijdens een campagnebezoek opgewacht door een groep boeren en complotdenkers met fakkels.
n mei van dit jaar was Kaag te gast in het tv-programma “College tour”. Ze kreeg een filmpje te zien van twee van haar dochters, die zich grote zorgen maken.
“Mijn moeder kan de straat niet meer op. Het land verdient haar niet en we hopen dat ze een andere baan zoekt. Wij zijn bezorgd dat mijn moeder net zo eindigt als Els Borst. Het hoeft maar één keer mis te gaan”, klonk het onder meer. Borst was een oud-minister die in 2014 vermoord werd door een psychiatrisch patiënt die boos was over haar euthanasiebeleid.
Kaag kon haar tranen niet bedwingen. “Ze maken zich zorgen en ik denk dat hun zorgen reëel zijn.”
“Te zware wissel op mijn gezin”
In de krant Trouw maakt Kaag nu bekend dat ze stopt als partijleider bij D66 en geen lijsttrekker meer zal zijn bij de volgende verkiezingen. Die zullen allicht in november gehouden worden, na de val van de regering vorige week. De reden voor haar vertrek is niet te zoeken in haar functie zelf, zegt Kaag. “Ik vind het werk nog steeds spannend en uitdagend om te mogen doen. Het zijn bijzondere en mooie ervaringen geweest sinds mijn terugkeer naar Nederland.”
“Het is geen geheim waar mijn dilemma ligt: dat is bij mijn gezin”, zegt Kaag in het interview. “Mijn werk trekt een te zware wissel op mijn kinderen en mijn man. Als ik terugkijk… in 2017 kwam ik naar Nederland omdat ik echt dacht: hier kan ik iets betekenen en het goede proberen te doen. Maar het heeft te veel van hen gevraagd. Ik vind dat ik dit niet nog een keer mag vragen van mijn gezin.”
Het heeft te veel van hen gevraagd. Ik vind dat ik dit niet nog een keer mag vragen van mijn gezin.
“Voor mij ging de afgelopen periode naast liefde en waardering ook gepaard met haat, intimidatie en bedreiging. (…) Voor mij was het soms moeilijk, maar te dragen. Voor mijn gezin is dat anders, te meer een nieuwe periode van verantwoordelijkheid nemen nog vele jaren zou duren”, voegt Kaag daaraan toe in een mededeling op de website van D66.
In Trouw zegt ze nog: “Ik ben ook naar Nederland gekomen om mijn kinderen een basis te geven. Maar ze hebben zo’n vertekend en naar beeld van hun eigen land gekregen. Dat gun ik ze niet. Ik zou graag zien dat het voor hen weer rustig wordt. Dat ze eigen ervaringen kunnen opdoen die losstaan van wat je moeder of je vader doet of van wat mensen allemaal wel niet van hen vinden.”
“Nog veel misogynie”
Dat ze bij sommige mensen zoveel weerstand oproept, zegt volgens de politica iets over het maatschappelijk klimaat in Nederland. “Er bestaat misogynie (afkeer van vrouwen, red) helaas. Zeker als vrouwen hun nek durven uitsteken en ook nog een geprononceerde mening hebben”, aldus Kaag.
Kaag zegt ook dat haar vertrek haar eigen keuze is, en dat ze had mogen aanblijven van het partijbestuur van D66. Wat ze nu gaat doen, weet ze nog niet. Ze blijft wel nog aan als ontslagnemend vicepremier en minister tot de volgende regering de eed aflegt.
Maandag kondigde ontslagnemend minister-president Mark Rutte al aan dat hij stopt als partijleider bij de VVD en niet meer zal deelnemen aan de verkiezingen. Diezelfde dag liet ook Wopke Hoekstra, partijleider van het CDA, weten dat hij ermee ophoudt. Daarmee zitten drie van de vier regeringspartijen zonder leider. De ChristenUnie heeft met Mirjam Bikker sinds januari een nieuwe partijleider.
“Onacceptabel hoge prijs”
Nederlandse politici begrijpen de beslissing van Kaag, maar spreken ook hun afschuw uit over de reden waarom. “Privé heeft ze een onacceptabel hoge prijs moeten betalen”, schrijft ontslagnemend premier Mark Rutte op Twitter. “Ik bewonder haar moed en dank haar voor onze goede samenwerking in de afgelopen jaren en voor haar tomeloze inzet voor ons land.”
Aftredend CDA-leider Wopke Hoekstra noemt het verhaal van Kaag over de impact op haar gezin “helaas herkenbaar, al waren de bedreigingen bij weinigen zo extreem als bij jou. En dat is veel meer dan jouw probleem. Het is het probleem van ons allemaal.”
“Fundamenteel politiek op bijna alles oneens met Sigrid Kaag, maar ik heb alsls persoon ook een andere kant van haar leren kennen”, schrijft Caroline van der Plas van BBB. “Ik wens haar veel geluk in haar verdere leven en carrière. En kan haar besluit om te kiezen voor haar familie heel goed voorstellen.”
PVV-leider Geert Wilders, die Kaag regelmatig uitschold voor heks, schrijft dan weer dat het helemaal niet nodig is om op te stappen als je bedreigd wordt. “Ik woon al bijna 20 jaar in een safehouse, kan niet alleen over straat en toch ga ik altijd maar dan ook altijd door.