Na de explosieve reconstructie van RTL Nieuws, rees al snel de vraag op welke bewindspersonen bij de omstreden ministerraden aanwezig waren. Zo wist Sigrid Kaag zich ‘niet meer te herinneren’ of ze tijdens de ministerraad van 15 november 2019 überhaupt in Nederland aanwezig was of in Niger zat. Volgens de agenda van de demissionaire minister bleek dat Kaag op dat moment niet in Niger aanwezig was.
Deze week legde RTL Nieuws een gigantische bom onder het formatieproces. Uit een reconstructie bleek dat het inmiddels demissionaire kabinet doelbewust informatie omtrent de toeslagenaffaire achterhield voor de Tweede Kamer. Het journalistieke platform baseerde zich op ministerraadnotulen en diverse bronnen. Volgens de notulen klaagden diverse ministers steen en been over kritische Kamerleden, waaronder Pieter Omtzigt. Zelfs CDA-leider Wopke Hoekstra schijnt binnenskamers iets over zijn eigen partijgenoot gezegd te hebben. “We hebben geprobeerd de heer Omtzigt te sensibiliseren, maar dat is niet gelukt”, zo tekende een bron op uit de mond van Hoekstra.
De reconstructie sloeg in als een bom. DENK-leider Farid Azarkan vroeg direct een spoeddebat aan en SP-fractievoorzitter Lilian Marijnissen eiste dat de desbetreffende ministerraadnotulen openbaar gemaakt moesten worden.
Deze gehele kwestie kon niet op een slechter moment aan het licht komen. Na het gesodemieter omtrent Omtzigtgate, leek het stilaan rustiger te worden in politiek Den Haag. Na het formatiedebat werd Herman Tjeenk Willink aangesteld als nieuwe informateur. De PvdA-coryfee moet het beschadigde vertrouwen zien te herstellen. Dat is ook broodnodig, aangezien er zo snel mogelijk een nieuw kabinet gevormd moet worden. De RTL Nieuws-reconstructie dreigt echter roet in het eten te gooien.
Reden te meer om diverse bewindspersonen stevig aan de tand te voelen. CDA-leider Wopke Hoekstra besloot zijn kaken echter stijf op elkaar te houden. “Ik ga daar nu niet over speculeren”, sprak de demissionaire minister van Financiën de verzamelde pers toe.
Ook demissionair minister-president Mark Rutte liet nauwelijks iets los. De VVD-leider verklaarde wél dat er niets ‘vreemds’ was gebeurd tijdens de ministerraad van 15 november 2019. “Ik kan wel zeggen dat er bij het opstellen van het feitenrelaas in het kabinet niks vreemds of onoorbaars is gebeurd”, zei Rutte na afloop van zijn tweede gesprek bij informateur Herman Tjeenk Willink.
Ook Sigrid Kaag wist niet te ontsnappen aan het journaille. Als demissionair minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking, werd ook zij bevraagd over de bevindingen van RTL Nieuws. De D66-leider besloot zichzelf te ‘verdedigen’ door mede te delen zich ‘niet meer te kunnen herinneren’ of ze tijdens de omstreden ministerraad überhaupt in Nederland aanwezig was. “Er wordt gezegd dat ik bij die ministerraad heb gezeten. Ik weet bijvoorbeeld niet of ik op dat moment fysiek in Nederland aanwezig was of in Niger zat, maar daar gaat het niet om. Het gaat er nu om dat er een brief komt met alle informatie en dat er daarna een debat plaatsvindt”, zei ze na haar gesprek met de informateur.
De Telegraaf plaatste echter vraagtekens bij de uitspraken van Sigrid Kaag. De krant besloot op onderzoek uit te gaan en te controleren waar de D66-leider was tijdens diverse ministerraden. Ze besloten in de agenda van de demissionaire minister te duiken. Daaruit bleek dat Kaag voor het grootste deel van de omstreden ministerraden, gewoon in Nederland aanwezig was. Sterker nog, volgens de krant van wakker Nederland vond haar bezoek aan Niger maar liefst negen maanden vóór de gewraakte ministerraad van 15 november 2019 plaats, namelijk in februari 2019.
De verkapte verklaring van Sigrid Kaag zat dus vol gaten. Deze werd dan ook ogenblikkelijk door de Telegraaf onderuit gehaald. Het is uiterst teleurstellend dat de leider van D66 niet zelf met deze informatie op de proppen kwam, maar dat daar een landelijke krant voor nodig bleek te zijn. Gelukkig wordt de druk op openbaarmaking van de desbetreffende ministerraadnotulen stevig opgevoerd. Als deze documenten openbaar worden gemaakt, komen we er vanzelf wel achter welke bewindspersonen ‘fysiek aanwezig’ waren en wie wat gezegd heeft.