Indignatie redactie 
Op de website Sargasso schreef een zekere Okto over mijn stukje: “Het valt op dat er in het hele artikel geen getal genoemd wordt. Lekker fact-free en getallenloos angsten voeden.” (Het stuk van Okto zelf op Sargasso kan ik niet meer vinden, dit stuk lijkt er wat op). Okto wilde cijfers. Nu bleek dat een paar weken eerder op Sargasso een stuk van Bas Thijs was gepubliceerd, dat wel cijfers bevatte en dat al onze angsten (kennelijk) moest wegnemen (en ook dit artikel kan ik niet meer vinden op Sargasso). Asielzoekers kosten helemaal niets, zo was de suggestie. Als je officiële statistieken gebruikt vallen de kosten van vluchtelingen helemaal weg.
Niet-westerse migranten kosten meer dan Nederlanders
Ik maakte toen zelf een suggestieve berekening. Ik keek naar de kosten van de bijstand aan niet westerse allochtonen (Turken, Marokkanen, Irakezen, Somaliërs, enz.). Die allochtonen zijn natuurlijk niet noodzakelijk allemaal vluchtelingen, maar ze waren eens immigranten, zoals de huidige vluchtelingen ook immigranten zijn en zullen blijven. Dus, door aan die groep te spiegelen kun je een idee krijgen van de toekomstige kosten van de huidige en toekomstige vluchtelingen. De vluchtelingen die ons land binnen komen hebben namelijk vrijwel allemaal een niet-westerse achtergrond (Afrika en Azië).
Wat die berekening opleverde was dat niet-westerse immigranten de Nederlandse overheid heel wat meer geld kosten dan de autochtone Nederlanders. Ik had vooral de kosten van de bijstand meegenomen. Het aantal Nederlanders dat bijstand ontvangt, is te verwaarlozen, maar dat geldt niet voor niet-westerse immigranten. Ik heb die berekening van zes jaar geleden nog eens overgedaan en nu ook werkloosheid en arbeidsongeschiktheid erbij betrokken.
Als niet-westerse migranten westers waren geweest
De vraag is de volgende. Stel dat de niet-westerse immigranten die de afgelopen tien jaar tot Nederland zijn toegelaten nu eens geen niet-westerse immigranten maar westerse migranten waren geweest. Welke besparing per jaar had dat voor de overheid opgeleverd? Aan het eind van dit blog vind je de berekening die tot het antwoord leidt. De besparing zou ongeveer een miljard euro per jaar zijn. Dit is een voorzichtige schatting, want de overheid geeft ook meer toeslagen en subsidies aan niet-westerse migranten. Bovendien hebben niet-westerse migranten hogere zorgkosten (zie hier). Als we ook met deze extra collectieve uitgaven rekening zouden houden, komen de besparingen hoger uit, misschien wel minstens twee miljard euro.
Mijn berekening was van het bierviltjes-type. Je kunt er hoogstwaarschijnlijk veel vraagtekens bij zetten. Eén conclusie echter lijkt tamelijk onweerlegbaar. Dat is namelijk dat niet-westerse immigranten kostbaarder voor de overheid zijn dan westerse migranten. Sterker nog, het lijkt erop dat de gemiddelde niet-westerse immigrant een kostenpost is voor de overheid. Zij kosten geld, maar geven per saldo geen bijdrage aan de overheidskas.
Het CPB (2003): de niet-westerse migrant is kostenpost
Dat heb ik verder niet berekend, maar het CPB wel. Al in 2003 publiceerde het CPB het rapport Immigration and the Dutch economy. In de samenvatting van dit rapport lezen we “Bij alle leeftijden van binnenkomst blijken immigranten (…) een belastende factor voor de overheidsfinanciën te zijn als hun sociaal-economische karakteristieken overeenkomen met het gemiddelde van die van de huidige ingezetenen met een niet-westerse achtergrond.”
Het citaat zegt dus in feite twee dingen. Ten eerste dat de al aanwezige burgers met een niet-westerse achtergrond een belasting voor de overheidskas vormen. Ten tweede dat immigranten die lijken op ‘onze’ burgers met een niet-westerse achtergrond ook een lastenpost zullen gaan vormen. Wie lijken er op onze niet-westerse burgers. Dat moeten wel niet-westerse immigranten zijn.
Joop Hartog c.s. bevestigt CPB (2003) …
We zijn nu 18 jaar verder. Is de conclusie uit bovenstaand citaat veranderd? Heeft het beleid nota van deze conclusie genomen en, bijvoorbeeld, het immigratiebeleid selectiever gemaakt? Niet dat ik weet. Ook niet dat Joop Hartog, emeritus hoogleraar arbeidseconomie aan mijn geliefde Universiteit van Amsterdam, weet. Hij heeft samen met drie andere onderzoekers de berekeningen van het CPB uit 2003 nog eens overgedaan en dat in een dik verslag de wereld ingestuurd onder de titel Grenzeloze verzorgingsstaat.
Een paar citaten uit Grenzeloze verzorgingsstaat: “Immigratie uit de meeste westerse regio’s is positief voor de schatkist. Vooral immigranten uit Japan, Noord-Amerika, Oceanië, de Britse eilanden, Scandinavië en Zwitserland leveren een forse positieve bijdrage van rond twee ton per immigrant. (…) Immigratie uit niet-westerse regio’s is meestal negatief voor de schatkist. Dat geldt vooral voor de herkomstregio’s Caraïben, Pakistan, Turkije en Noord-, Centraal- en West-Afrika met nettokosten van twee à vier ton, Marokko (vijfenhalf ton) en de Hoorn van Afrika en Soedan (zes ton) [per immigrant].” Immigratie van niet-westerse migranten moet dus wel tot een lege schatkist leiden.
… maar is Grenzeloze Verzorgingsstaat te checken?
Twee opmerkingen hierbij. Ten eerste is er de bevestiging dat niet-westerse immigranten het slechter doen dan westerse immigranten. Dat wekt geen verbazing. Als je een eenvoudige berekening maakt met CBS-cijfers, zoals ik dat zelf gedaan heb (zie onderaan dit blog) kom je ook tot die conclusie. Ten tweede is, volgens de berekeningen van Joop Hartog c.s., een gemiddelde niet-westerse immigrant een kostenpost voor de overheid. Dat wil zeggen dat deze gemiddeld de overheid meer kost (uitkeringen, onderwijs, toeslagen, zorg, e.d.) dan oplevert (belastingen).
Die laatste conclusie laat ik voor rekening van Joop Hartog c.s. Ik zie geen mogelijkheid om die te verifiëren. Het verslag doet ook weinig moeite om de lezer te overtuigen van de juistheid ervan. Wat mij enigszins doet huiveren is dat zij een “dynamische” methode toepassen die ook het CPB toepast in de vergrijzingsstudies. Dit soort berekeningen hangen echter van willekeurige aannames aan elkaar, zoals ik meer dan eens heb laten zien. Dat geldt, lijkt mij, ook voor deze studie. Ik ben dus geneigd de richting van de bevindingen (“niet-westerse immigranten zijn kostbaarder dan westerse immigranten”) te omarmen, maar de daarbij genoemde bedragen met een flinke korrel zout te nemen.
Waarom heeft Joop Hartog c.s. zich door FvD laten betalen?
Misschien dat de matige onderbouwing van de genoemde bedragen ertoe heeft geleid dat het rapport de Grenzeloze verzorgingsstaat een matige ontvangst in de Nederlandse politiek ontving.
Mijn krant vroeg woordvoerders voor asiel- en integratievraagstukken om commentaar op het rapport. Alleen de VVD en Groen Links reageerden. Zij wisten dit al, was de reactie. De VVD vond dat het nog eens benadrukte dat de vluchtelingenstroom moet worden ingeperkt. Groen Links liet weten dat het migratievraagstuk niet vanuit economisch perspectief bekeken moet worden.
Het ontbreken van politieke opwinding over de Grenzeloze verzorgingsstaat kan ook het gevolg zijn geweest van struisvogelgedrag, zoals het schutblad van het rapport suggereert. Het grootste struikelblok lijkt echter te zijn dat het onderzoek ‘deels’ werd gefinancierd door Forum voor Democratie (FvD). Dit lijkt mij een onvergeeflijke blunder. Het was op het moment dat het rapport uitkwam al maanden duidelijk dat er binnen het FvD antisemitische en rechts-radicale sympathieën leven. Waarom wil je je laten subsidiëren door zo’n club? Ook al beweer je nog zo hard dat “het eindrapport (…) – zoals het hoort – in volkomen onafhankelijkheid tot stand is gekomen”. Je kunt weten dat er genoeg mensen zijn die de financiering door het FvD als stok zullen gebruiken om het rapport mee stuk te slaan.
Leo Lucassen gaat weer helemaal los
Leo Lucassen, bijvoorbeeld, zag zijn kans schoon. Hij schreef: “Hoewel het rapport het stempel draagt van de Universiteit van Amsterdam, is het geschreven in opdracht van het Renaissance Instituut van Forum voor Democratie. Niet verwonderlijk dus dat de Universiteit de auteurs inmiddels heeft gevraagd om het logo van en verwijzingen naar de UvA te verwijderen.”
Deze insinuatie is typisch voor Lucassen: “De pessimistische conclusies van het rapport lijken dan ook vooral bedoeld ter legitimatie van de xenofobe opvattingen van Baudet en de zijnen: dat we moeten ophouden met de opvang van vluchtelingen uit Afrika en het Midden-Oosten, om zo Europa ‘dominant blank’ te houden, te voorkomen dat we worden ‘vervangen’ en ‘onze cultuur’ wordt vernietigd.”
Misleiding door Lucassen
De hoge kosten voor vluchtelingen worden immers, aldus Lucassen, veroorzaakt door een slecht integratiebeleid, niet door de kenmerken van niet-westerse migranten. Hier lijkt Lucassen de plank mis te slaan. De berekeningen over niet-westerse migranten zijn namelijk grotendeels gebaseerd op gegevens van mensen die hier al decennia wonen. En natuurlijk is er discriminatie en etnische profilering. Maar ligt de schuld van het slechte presteren van deze bevolkingsgroep helemaal buiten die groep zelf? Ligt het misschien toch ook niet aan de weigering om zich aan de westerse tolerante cultuur aan te passen? Lees Lala Gül.
Tenslotte Lucassen: “de politieke aap komt aan het einde triomfantelijk uit de mouw, wanneer op de laatste bladzijde opeens wordt gesproken over ‘misbruik op grote schaal’ van het asielrecht (zonder dat aan te tonen) …” Dit kan alleen maar een boosaardige misleiding door Lucassen zijn. Het misbruik van het asielrecht wordt namelijk niet door Joop Hartog c.s. geconstateerd. De auteurs citeren dit op blz. 216 van hun rapport uit een brief van de regering aan de Tweede Kamer.
Epiloog
Mensen als Leo Lucassen verhinderen een discussie over migratiebeleid dat gebaseerd is op feiten. Lucassen bedient zich van insinuaties en misleiding om een debat in de kiem te smoren. Joop Hartog c.s. valt te verwijten dat zij zich door het FvD hebben laten betalen. Joop Hartog is geen arme sloeber. Hij had dat beetje geld ook uit eigen zak kunnen betalen. Dan was de helft van de kritiek van Leo Lucassen buiten gebruik gesteld.
