Thierry Baudet: ‘Ik schuw ophef niet. We moeten taboes één voor één doorbreken’

In een essay op de website van Forum voor Democratie legt partijleider Thierry Baudet uit waarom hij met enige regelmaat bewust voor controverses zorgt. Het is, legt hij uit, namelijk nódig. Alleen door keihard door de opgelegde grenzen heen te schaatsen kan je het debat fundamenteel veranderen. Dat er daardoor mediastormen gecreëerd worden is hem om het even. Het is, schrijft hij, “essentieel om de frames één voor één te blijven ontzenuwen en de taboes stuk voor stuk te doorbreken.” 

Het is iedereen natuurlijk opgevallen dat er onlangs weer een controverse was over Forum voor Democratie. Dit vanwege de 5 mei-poster waarmee FVD terecht wilde aangeven dat de vrijheid vorig jaar voor een groot deel is afgeschaft. Dat klopt, en het is goed dat we daar stil bij staan. Maar het leverde de partij dus heel wat negatieve media-aandacht op. Alweer.

In reactie daarop zijn er veel mensen geweest die FVD en Baudet vertellen dat ze dit soort controverses moeten “voorkomen.” Dat het allemaal niet nodig is; dat je vooraf kunt weten dat zoiets een controverse wordt, enzovoort.

Nou, Baudet heeft daar een antwoord over geschreven – in de vorm van een essay op de website van FVD.

“In de loop van de jaren zijn er velen geweest die mij en de partij op allerlei standpunten steunden – maar die moeite hadden met die ‘ophef.’ Zij meenden dan dat dit ging om ‘bijzaken’ en dat het ons afhield van ons ‘politieke werk’,” aldus Baudet. “Dat we ons, kortom, moesten focussen op de breed geaccepteerde, centrumrechtse stokpaardjes en verder binnen de bandbreedte van het maatschappelijk betamelijke moesten blijven. Zo zouden we het effectiefst kunnen opereren. Salonfähig worden. Een breed publiek kunnen aanspreken.”

Daar is hij het niet mee eens, zegt hij: “Daarom schuw ik het niet om ‘ophef’ te veroorzaken. Daarom trotseer ik steeds weer zo’n mediastorm en ben ik zelfs bereid geweest om afsplitsingen te laten ontstaan,” gaat hij verder.

Maar tot nu toe heeft hij nooit uitgelegd waarom dat zo is. Nu wel.

“De sleutel ligt in het effect dat beoogd wordt met de schandalen – die, welbeschouwd, worden gecreëerd en enorm worden opgeklopt door de gevestigde macht,” schrijft de FVD’er. Nou wordt niet alles dat hij doet een schandaal, “maar áls het gebeurt is dat altijd met een reden, met een doel: het buiten de orde verklaren van een standpunt of opvatting. Het afgrenzen van de acceptabele discussieruimte. Om daarmee, uiteindelijk, en dat is de kern, de randvoorwaarden van het debat zó af te bakenen dat zij altijd winnen.”

Vervolgens kijkt hij naar een aantal onderwerpen waarover FVD hoegenaamd “controversieel” is geweest.  Steeds weer zie je dat de heersende macht op dit onderwerpen probeert te bepalen wat je wel en niet mag vinden. Van nationalisme tot klimaat en van corona tot “het Ruslandtaboe.” Steeds weer verklaart het establishment dat je maar één bepaalde mening en interpretatie mag hebben. Ga je daar niet in mee, dan ben je automatisch niet salonfähig.

“Elk frame dat ophef veroorzaakt, beschermt een taboe dat op zijn beurt weer een belangrijk ideologisch programmapunt van de gevestigde macht ondersteunt,” legt Baudet volkomen terecht uit.

“Zolang we bang blijven voor die frames blijven de onderliggende taboes onaangetast en vechten we met één arm op de rug,” concludeert hij dan ook. “Strijden we altijd op eigen helft – zijn we altijd in de verdediging. En winnen we dus nooit.”

Juist daarom is het van het grootste belang dat er mediastormen ontstaan. Dat is geen “ongewenst neveneffect,” het is beoogd. “Daarom is het absoluut essentieel om de frames één voor één te blijven ontzenuwen en de taboes stuk voor stuk te doorbreken,” legt Baudet uit.

En ja, “daarom is het onvermijdelijk dat FVD in de ogen van het establishment ‘controversieel’ blijft – en dus niét ‘salonfähig’ hoeft te worden. Die controverse rekt vervolgens het debat op. Het verschaft ademruimte.” Die ruimte wordt gecreëerd voor FVD zelf en ook voor alle anderen die last hebben van benauwdheid door de bedrukkende, steeds kleiner wordende discussiekaders van het establishment.

FVD is wat Baudet betreft dan ook veel meer dan “een politieke partij.” Het is “een vrijheidsbeweging. Wij werpen elke keer weer het juk af van de gevestigde macht.” Natuurlijk vindt Baudet zichzelf niet “controversieel.” Dat is de partij ook niet; FVD is alleen maar zogenaamd “controversieel” omdat de zittende macht besloten heeft dat je controversieel bent als je je niet in alle opzichten aan de grenzen houdt die door diezelfde macht vastgesteld zijn.

Natuurlijk betekent dit dat het werk van FVD zwaar is. Heel zwaar. Het vergt mensen met moed – “heldenmoed” zelfs, zoals Baudet het stelt. Maar alleen op deze manier kan er een permanente verandering teweeg worden gebracht in Nederland.

Want vergis je niet: de problemen van ons land zijn niet puur ‘politiek inhoudelijk.’ Die splinterpartijen en zogenaamde “vernieuwende rechtse partijen” laten zich uiteindelijk toch weer inkapselen juist omdat ze de controverse uit de weg gaan, en juist omdat ze niet inzien dat het echte probleem veel dieper zit dan onenigheid over welk beleid het beste is.

Het hele ophef-frame – en daarmee dus de kaders waar binnen gedebatteerd mag worden – moet worden vernietigd. Baudet begrijpt dat zo ongeveer als enige politicus, en is ook de enige die er iets aan wil doen.

En vergis je niet. Voor Baudet en al die mensen om hem heen is dat écht niet gemakkelijk. Je moet je zelf eens voorstellen dat het zo vaak over jou gaat in de media – of over je gezinslied, over je familielid, over een goede vriend van je. Dat die persoon wordt weggezet als racist, fascist, vrouwenhater, homohater. Dat de media helemaal losgaan op die persoon.

Hoeveel mensen hebben de kracht om de rug dan recht te houden? Niet zo heel veel. Sterker nog, ik denk heel, heel, heel weinig.

Maar het is wel noodzakelijk dat het gebeurt. Politiek inhoudelijk kunnen we altijd praten over de details van debat. Maar de ziekte waar Nederland onder lijdt gaat veel dieper dan wat beleidsverschilletjes. Het is een cultureel probleem dat ons opgelegd is door de machtspartijen.

En nee, FVD is geen “typische” partij. De leider van de partij is bezig met een missie, en die gaat veel verder dan “hopen de politiek inhoudelijk wat naar rechts op te schuiven.” FVD staat voor een radicale vernieuwing van het hele systeem en een heropleving van de cultuur, meer democratie, en ga zo maar door.

Geen wonder dus dat Baudet afsluit met de woorden: “Daarom ga ik steeds weer de ophef aan. Daarom is er ‘altijd wat’ rond FVD. Daarom is het vaak niet leuk,’ niet ‘prettig’: precies dát is ons werk. Onze baan. Alleen dán doen we iets dat betekenis heeft. Dus FVD zal ophef zijn – of zal niet zijn. Enjoy the ride.”

Mensen die daar moeite mee hebben zitten bij FVD niet op de juiste plek. Als je denkt dat Nederland in heel grote lijnen ‘een tof land’ is, dat er fundamenteel niets mis is met het systeem én de cultuur zit je bij deze partij fout. FVD is een ‘radicale’ partij in de zin van het woord dat het slaat op “tot de wortel” toe. Dus radicaal als in: heel diepgravend de zaken willen veranderen, en niet slechts aan de oppervlakte, wat is wat ándere partijen willen – en wat natuurlijk precies is waarom ze uiteindelijk niets voor elkaar krijgen.

Het probleem in Nederland moet bij de wortel aangepakt worden. Maar ja, als je dat doet veroorzaak je ongetwijfeld heel wat opschudding en krijg je heel vaak heel boze reacties – met name van mensen die niet begrijpen waar je mee bezig bent.

Natuurlijk is er wel een uitzondering op die groep; de leiders van de zittende macht begrijpen maar al te goed wat FVD wil – dat FVD het “grondig” wil aanpakken, tot aan “de wortel” – en juist daarom vallen ze die partij zo vaak aan… terwijl ze opzichtig flirten met zogenaamde “afsplitsingen” die alleen maar wat aan de oppervlakte wat onkruid willen verwijderen.