De resultaten van het dekolonisatieonderzoek kregen niet direct positieve reacties van een aantal rechtse politici in het Nederlandse parlement. Thierry Baudet is een van hen. Hij verheerlijkte zelfs het glorieuze tijdperk van de Nederlandse kolonialen.
Het dekolonisatieonderzoek zelf werd uitgevoerd door drie instellingen, het Koninklijk Instituut voor Taal, Land, en Volkunde (KITLV); Nederlands Instituut voor Oorlogsdocumentatie (NIOD); en het Nederlands Instituut voor Militaire Historie (NIMH) sinds 2017, met de titel “Onafhankelijkheid, Dekolonisatie, Geweld en Oorlog in Indonesië, 1945-1950”. Bijgestaan door tientallen Indonesische academici van Gadjah Mada University, publiceerde het door de Nederlandse overheid gesponsorde onderzoek ter waarde van 4,1 miljoen euro de resultaten van hun onderzoek in 14 boeken die op 14 februari 2022 zijn uitgebracht.
Een van de meest opvallende bevindingen in Nederland is dat het extreme geweld door het Nederlandse leger, of het nu gaat om het platbranden van dorpen, verkrachting, tot executies zonder proces, niet incidenteel of louter excessief is gebleken, maar structureel. Deze bevinding is in overeenstemming met onderzoek dat ook is onthuld door de Zwitsers-Nederlandse historicus Rémy Limpach in zijn boek De Brandende Kampongs van Generaal Spoor (vert. Kampongs Burned by Spoor , 2016).
Voors en tegens waren onvermijdelijk, want de Nederlandse Tweede Kamer hield woensdag (14/6/2023) een debatsessie die ook werd bijgewoond door premier (PM) Mark Rutte, minister van Buitenlandse Zaken Wopke Hoekstra en minister van Defensie Kajsa Ollorongren. Het debat begon intens te worden toen enkele vertegenwoordigers van rechts hun gevoelens over het onderzoek begonnen te uiten.
Een van hen, Wybren van Haga. Zoals vertaald door zijn collega Arjan Onderdenwijngaard via livestreaming op de website van het parlement , was Van Haga het heftig oneens met de resultaten van het onderzoek, terwijl hij parlementariërs één boek liet zien dat hij meer vertrouwde, namelijk het boek Het einde afscheid van de Indische Archipel: Trauma, Discussie, Eerherstel (2023). Het boek bevat verschillende getuigenissen van Nederlandse militaire veteranen.
“De resultaten van dit (dekolonisatie)onderzoek kloppen niet. Dit is gewoon linkse propaganda. Het Indonesische volk is blij met de Nederlandse militairen omdat ze vrede en rust creëren. Hier is een boek over het trieste verlaten van de kolonie’, zei Van Haga, terwijl hij het boek eerder liet zien.
Ook de oprichter van de liberaal-rechtse Groep van Haga hield vol dat de slager en oorlogsmisdadiger van kapitein Raymond Westerling een held was. Westerling, zoals Poncke Princen, die Van Haga als een verrader beschouwde.
“Deze geschiedenis is vervalst door dit onderzoek. Zoals Princen die niet langer zomaar een deserteur is, maar misdaden pleegt als verrader. Met een Nederlands (leger)uniform zette hij Nederlandse militairen in de val en na arrestatie werden de militairen gemarteld en vermoord door de TNI. Juist Westerling die gerehabiliteerd moet worden. Westerling is een held omdat hij veel mensen heeft beschermd met zijn acties op Sulawesi, waardoor het weer vreedzaam is geworden. Westerling deed wat hem werd opgedragen en nu wordt hij gepolitiseerd door de socialisten (linksen)”, voegde hij eraan toe.
Hetzelfde werd ook verwoord door Raymond de Roon. De PVV-functionaris vond dat alle Nederlandse veteranen helden waren en niet als oorlogsmisdadigers moesten worden bestempeld.
“Veteranen zijn helden. Wat is de betekenis van structureel geweld dat plaatsvond? Is duidelijk waar de structurele en incidentele grenzen liggen? Dit onderzoek lijkt maar van één kant te kijken, niet breed totdat het smaller wordt. Dat is gewoon de agenda van de linkervleugel, de antikoloniale activisten. De Nederlandse militairen beschermden de slachtoffers van de ‘Separation Period’ die hier en daar werden vermoord en verkracht’, aldus De Roon.
Toen Thierry Baudet aan het woord was, protesteerden ineens verschillende andere politici in koor. De leider van de conservatieve partij en de rechtervleugel van het FvD (Forum voor Democratische Partij) heeft een racistische uitspraak gedaan toen hij zinspeelde op de resultaten van het onderzoek en reageerde op de beschrijvingen van Tuhanan Kuzu (partij DENK) en Don Ceder (CU /Christian Unity Party) die eerder stelde dat de dekolonisatieperiode niet los kon worden gezien van de traumatische impact van het kolonialisme.
“Als het over Nederlands-Indië (nu Indonesië, red. ) ging, was het kolonialisme voor hen een zegen. Het onderontwikkelde Indonesië was gezegend met een superieure Europese beschaving. Wat Nederland al vierhonderd jaar doet, is een missionaire taak om de Indische bevolking deel te laten uitmaken van de Europese beschaving’, aldus Baudet.
Ongetwijfeld werden verschillende politici gedwongen om hun billen van hun stoel op te heffen. Ze protesteerden zo hard dat ze moesten worden gescheiden door de parlementsvoorzitter die het debat leidde, Vera Bergkamp, zodat het debat vlot kon doorgaan.
“Dat bedoelde ik niet, maar de naties van de wereld zijn inderdaad genetisch verschillend”, voegde hij er verdedigend aan toe.
Vervolgens bood Sjoerd Sjoerdsma (Partai Democraten 66) zich vrijwillig aan om namens enkele van zijn collega’s de verklaring van Baudet in twijfel te trekken. “Waar kun je het kolonialisme steunen? Hoe zit het met het extreme geweld van het Nederlandse leger? Vindt u dat Indonesië nog door de Nederlanders gekoloniseerd moet worden?”
Baudet reageerde opnieuw door het tijdperk van het kolonialisme opnieuw te aanbidden. De tijd waarin zijn overgrootmoeder, Ernestine van Heemskerck, in Nederlands-Indië werd geboren.
“Het kolonialisme is het mooiste wat er is en we mogen trots zijn. Vroeger maakte Indonesië deel uit van het Koninkrijk der Nederlanden. Wat Nederland wil, is een soort gemenebest creëren, waar we samen kunnen zijn in de stroom van de geschiedenis, zoals koningin Wilhelmina in haar toespraak van december 1942 had gezegd, evenals wat was verwoord in het Linggadjati-akkoord van 1947. zei opnieuw.
Baudet voegde toe: “Als Nederland harder optreedt, kunnen we de kolonie behouden en mensen in de (Indonesische) archipel aanmoedigen om betere dagen te hebben. Is het niet beter zo? Ik droom van die alternatieve geschiedenis.”
Wat betreft het extreme geweld dat plaatsvond, was Baudet het eens met enkele van zijn collega’s uit de rechtervleugel. De komst en acties van de Nederlandse militairen hadden in hun ogen het grote doel om orde te scheppen na de chaos van na de Tweede Wereldoorlog.
“Wat betreft het geweld, dat vond ook plaats tijdens de ‘Separation Period’ tegen Nederlanders, Hindoestanen en anderen buiten de autochtonen. Ik heb het gevoel dat alleen Nederlanders als slecht bestempeld worden. Vindt Sjoerdsma dat Nederland geen recht heeft om zijn kolonie te beschermen?” zei Baudet.