Om dit totalitaire proces een halt toe te roepen en de individualiteit van de burgers en hun interpersoonlijke relaties niet te vernietigen, is de “strijd van het persoonlijke geweten tegen de massa’s” nodig. Een jaar na het begin van de Grote Oorlog beschreef Romain Rolland, de Franse Nobelprijswinnaar voor literatuur en oorlogstegenstander, in zijn roman ‘Clérambault. Geschiedenis van een vrij geweten in oorlog ”(3).

Op weg naar totalitarisme

De Amerikaanse schrijver CJ Hopkins hekelt in een recent artikel de totalitaire coronamaatregelen en ziet het Westen in totalitarisme op straat. In de originele Engelse versie van “The Road to Totalitarianism” koos Hopkins de bekende foto van de scheidslijn die naar het concentratiekamp Auschwitz-Birkenau leidde als mogelijk “eindpunt” van deze route (4). God verhoede! Het artikel begint met een verduidelijking:

“Mensen kunnen tegen zichzelf zeggen dat ze de afgelopen 17 maanden niet hebben gezien waar het naartoe gaat, maar ze hebben het wel gezien. Onderweg zag je alle borden. De borden waren allemaal in grote, vette letters, sommige in angstaanjagend uitziend Germaans schrift. Ze lazen… ‘Dit is de weg naar totalitarisme’” (5).

Hij sluit af met het verzoek:

“Kies een kant… nu… of er wordt een kant voor je gekozen.”

De opkomst van een totalitair proces bij uitstek

Ook de Franse psychotherapeut en hoogleraar klinische psychologie aan de Universiteit Gent, Mattias Desmet, vreest het ontstaan ​​van een totalitaire samenleving. In een interview getiteld “The Emerging Totalitarian Dystopia” zegt hij:

“Er is een onheilspellend verband tussen de opkomst van dit soort absolutistische wetenschap en het proces van het manipuleren en totaliseren van de samenleving. In haar boek ‘The Origins of Totalitarianism’ beschrijft de Duits-Amerikaanse politiek denker Hannah Arendt op briljante wijze hoe dit proces onder meer in nazi-Duitsland plaatsvond. Opkomende totalitaire regimes vallen dus typisch terug op een ‘wetenschappelijk’ discours. Ze tonen een grote voorliefde voor cijfers en statistieken, die al snel ontaarden in pure propaganda, gekenmerkt door een radicale ‘minachting voor de feiten’. (…) Hannah Arendt beschrijft hoe deze wetenschappers dubieuze wetenschappelijke referenties verkondigden en ze gebruikt het woord ‘charlatans’ om dit te onderstrepen” (6).

In het verdere verloop van het interview voegt hij eraan toe:

“Het totalitarisme is zo gericht op totale controle dat het automatisch wantrouwen creëert bij de bevolking en ertoe leidt dat mensen elkaar bespioneren en aan de kaak stellen. Mensen durven zich niet meer uit te spreken tegen de meerderheid en kunnen zich door de beperkingen niet meer zo goed organiseren. Het is niet moeilijk om dergelijke verschijnselen in de huidige situatie te zien, naast de vele andere kenmerken van het opkomende totalitarisme” (7).

Op de vraag van de interviewer of de ontdekking van een vaccin en de daaropvolgende vaccinatiecampagne de angst van de bevolking zal verlichten en een einde zal maken aan de totalitaire opflakkering, antwoordt professor Desmet:

“Een vaccin biedt geen uitweg uit de huidige impasse. Want in werkelijkheid is deze crisis geen gezondheidscrisis, maar een diepe sociale en zelfs culturele crisis. (…) En de blindheid die sociale conditionering en totalisatie met zich meebrengt, zal degenen de schuld geven die er niet in meegaan en/of weigeren zich te laten vaccineren. Ze zullen als zondebok worden gebruikt.

Er zal getracht worden hen het zwijgen op te leggen. En als dat lukt, komt het gevreesde keerpunt in het totalisatieproces: pas als hij de oppositie volledig heeft uitgeschakeld, toont de totalitaire staat zijn meest agressieve vorm. Hij wordt dan – om Hannah Arendt te parafraseren – een monster dat zijn eigen kinderen opeet. Met andere woorden, het ergste kan nog in het verschiet liggen” (8).

Toenemende terreur doet de ruimte voor handelingsvrijheid verdwijnen.

Wanneer in Duitsland vreedzame demonstranten worden neergeslagen zoals op 1 augustus in Berlijn, wanneer in Australië het leger wordt ingezet om de illegale coronamaatregelen strikt na te leven, wanneer in Frankrijk vaccinatiecritici worden opgesloten en de samenleving wordt verdeeld in gevaccineerd en niet-gevaccineerd in Engeland, Italië en Griekenland en als er al overwogen wordt om risicovolle personen naar interneringskampen, de zogenaamde “Groene Zone”-concentratiekampen, te vervoeren, waar ze voor lange tijd gescheiden moeten worden gehouden, dan grenst dit aan staatsterreur.

Voor de Duits-Amerikaanse totalitarisme-onderzoeker Hannah Arendt (1906 tot 1975) is de rol van terreur het beslissende kenmerk van een totalitair systeem. Uw studie “Elements and Origins of Total Domination” verscheen in 1951 in het Engels onder de titel “The Origins of Totalitarianism”. Het volgende citaat is een waarschuwing:

“De essentie van totalitaire heerschappij is dus niet dat het bepaalde vrijheden beknot of elimineert, noch dat het de liefde voor vrijheid uit het menselijk hart uitroeit; maar alleen in het feit dat het mensen zoals ze zijn met zo’n kracht sluit in de ijzeren band van terreur dat de ruimte voor actie, en dat alleen de realiteit van vrijheid is, verdwijnt’ (9).

De parallel met de huidige sociale ontwikkeling is buitengewoon alarmerend; maar veel medeburgers willen de boodschap aan de muur (nog) niet toegeven.

Ook toen sprak Hannah Arendt haar zorg uit dat er in de toekomst weer totalitaire samenlevingsvormen worden verwacht.

De noodzakelijke strijd van het persoonlijke geweten tegen de menigte

De mens heeft niet alleen een gemeenschappelijke geest, hij is ook autonoom.

Autonomie is de staat en de levenshouding van zelfbeschikking, onafhankelijkheid en zelfbestuur. Vanuit filosofisch oogpunt is het het vermogen om zichzelf te zien als de essentie van vrijheid en vanuit deze vrijheid te handelen.

Het is dan ook de kracht om niet mee te doen (Adorno). Uitgerust met deze speciale vaardigheden, geeft een persoon niet de macht aan iemand anders om te beslissen over zijn leven en zijn toekomst.

De verlichter Immanuel Kant (1724 tot 1804) classificeerde gezond verstand in het dagelijks leven als nuttiger dan wetenschappelijke kennis. Hij stelt drie stelregels voor het succesvolle gebruik van gezond verstand:

1. “Zelf nadenken”,
2. “Denk in plaats van iedereen”,
3. “Denk altijd in harmonie met jezelf” (10).

De Franse schrijver, Nobelprijswinnaar voor literatuur en pacifist Romain Rolland (1866 tot 1944) ziet het ook zo. In zijn anti-oorlogsroman ‘Clérambault. History of a Free Conscience in War ”, die hij al in augustus 1915 in Zwitserland opvatte, richtte hij eerst een paar woorden tot de lezer. Wakkere tijdgenoten zullen zich zeker in hen kunnen inleven. Daarin drukt hij zijn emotionele toestand uit in de moeilijke tijd van de toch al woedende oorlog.

“Dit werk is geen roman, maar de bekentenis van een vrije ziel te midden van doodsangst, het verhaal van haar fouten, angsten en worstelingen. (…) In dit werk wilde ik het innerlijke labyrint verbeelden dat langzaam dwaalt door een zwakke, besluiteloze, prikkelbare en verleidelijke, maar oprechte natuur, gepassioneerd in zijn wil tot waarheid ” (11).

Rolland schreef in maart 1917 de inleiding van zijn boek:

“Het onderwerp van het boek is niet oorlog, hoewel het het overschaduwt. Zijn echte thema is het wegzinken van de individuele ziel in de afgrond van de massaziel. Een fenomeen dat veel meer bepalend is voor de toekomst van de mensheid dan de tijdelijke suprematie van de ene of de andere natie.

Vrije zielen, sterke karakters – dat is wat de wereld vandaag het meest nodig heeft! Op de meest uiteenlopende manieren – (…) – keren we terug naar de vorm van het kuddeleven. De mens heeft zich maar langzaam uitgewrongen uit de hete klei van de aarde. Nu lijkt het alsof zijn duizendjarige inspanning uitgeput is, en laat hij zich terugzakken in het zachte. De massaziel slokt het op, de zenuwslopende adem van de diepte veegt het mee … Kom op! Trek jezelf bij elkaar, jullie die geloven dat de cyclus nog niet is voltooid! Durf jezelf te onderscheiden van de kudde die je wegtrekt.

Ieder mens, als hij een echt mens is, moet leren binnen iedereen alleen te staan, voor iedereen alleen te denken – desnoods tegen iedereen! Oprecht denken is voor iedereen denken, ook al denkt men tegen iedereen. De mensheid heeft degenen die het aanbieden nodig om uit liefde te controleren en ertegen in opstand te komen wanneer het nodig is! U dient de mensheid niet door uw geweten en gedachten te vervalsen ter wille van de mensheid, maar door haar onschendbaarheid te verdedigen tegen maatschappelijk misbruik; (…) “ (12).

Bronnen en opmerkingen:

(1) https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/global-covid-19/shielding-approach-humanitarian.html
(2) Arendt, Hannah. Elementen en oorsprong van totale overheersing. Antisemitisme, imperialisme, totalitarisme. München 1995, 4e druk.
(3) Rolland, Rome. Clérambault. Geschiedenis van een vrij geweten in oorlog. Reinbek bij Hamburg 1988.
(4) https://cjhopkins.substack.com/p/the-road-to-totalitarianism
(5) https://www.freiewelt.net/nachricht/cj-hopkins-der-westen- is-op-de-straat-in-totalitarisme-10085880 /
(6) https://blog.bastian-barucker.de/die-entsteh-totalitaere-dystopie-interview-mit-professor-mattias-desmet/
(7) Op de aangegeven locatie.
(8) Op de aangegeven locatie.
(9)https://de.wikipedia.org/wiki/Totalitarismus
(10) de.wikipedia.org, trefwoord “gezond verstand”.
(11) Rolland, Rome. Clérambault. Geschiedenis van een vrij geweten in oorlog. Reinbek bei Hamburg 1988, pagina 9.
(12) Op de aangegeven locatie, pagina 11 en volgende.