Behalve dat ik redelijk wat alternatieve nieuwssites, discussieplatforms en sociale media bezoek, volg ik ook de berichtgeving in de dagelijkse mainstream media. Het is wel handig om te weten hoe de samenleving wordt geïnformeerd via de gecontroleerde nieuwskanalen. Niet dat ik wil zeggen door de overheid gecontroleerd, maar de grote mediamagnaten hebben redactieteams die de persberichten van erkende persbureaus Reuters, ANP, Bloomberg, enzovoort, beoordelen op geschiktheid. De diversiteit in onze dagbladen is best wel groot maar vaak gestuurd door politieke en levensbeschouwelijke idealen. Het is in deze tijd waarin we beschikken over zoveel informatiekanalen, kranten, TV, Internet, Facebook, Twitter, Whatsapp, enzovoort, best wel een klus de informatie vanuit de bron op waarde en identiteit te beoordelen. Wat is nieuws en wat is nepnieuws.
Financiële ellende door toeslagen
De berichten die ik onder elkaar in de Telegraaf tegen kwam hoef ik niet op een bron te controleren. Dit soort nieuws komt maar al te vaak voorbij de laatste jaren. Het verschil in inkomens wordt met het jaar groter. Een nuttige instelling als het Nibud wordt ook steeds vaker geraadpleegd door consumenten die niet begrijpen waardoor ze steeds minder overhouden. Ik kan dit instituut van harte aanbevelen en heb dat beroepshalve ook veel gedaan als ik weer een gesprek voerde met een belastingschuldige die was vastgelopen met zijn financiën. Ga eerst eens proberen zelf orde op zaken te stellen voordat je hulp zoekt bij de schuldhulpverlening was vaak mijn advies. Tegelijk heb ik ze maar geholpen om een betalingsregeling op poten te zetten. Maar al te vaak worden mensen met een modaal inkomen geconfronteerd met terugvorderingen van teveel ontvangen toeslagen. Dat is een gigantisch probleem bij veel toeslaggerechtigden. Toeslagen worden namelijk maandelijks uitbetaald en afgeleid van het inkomen van 2 jaar geleden. Vaak is er een wijziging in het inkomen van één van de beide toeslagpartners wat niet tijdig wordt ontdekt en doorgegeven. Het definitief afrekenen van de voorschotuitbetalingen gebeurt pas als het betreffende kalenderjaar inmiddels een half jaar achter de rug is. Het inkomen via de ingediende aangifte inkomstenbelasting moet natuurlijk eerst bekend zijn alvorens de uitgekeerde voorschotten van huurtoeslag, zorgtoeslag etc. definitief kunnen worden afgerekend. Terugvorderingen van toeslagen loopt in de miljarden. Gelukkig bestaan er ook nabetalingen voor de voorzichtige en oplettende toeslaggerechtigden.
Voedselbank
Hoeveel ellende er dan tevoorschijn komt heb ik vooral het eerste halfjaar 2019 ontdekt. Ik had mij als vrijwillige screener aangemeld bij onze regionale voedselbank. Onder het motto van: 48 jaar lang werken bij een innende instantie(Belastingdienst), daar mag ik wel wat tegenover stellen. Uitdelen via de voedselbank leek mij een goeie tegenhanger. Omdat ik een redelijk inzicht had van de samenstelling van de inkomens van belastingplichtigen leek mij de taak om een voedselhulpverzoek te screenen wel wat. Helaas heb ik deze klus al weer snel beëindigd. Het werd mij teveel om zomaar er even bij te doen. Ik heb nog wat andere taken en had mij sterk vergist in de hoeveelheid werk maar ook in de aantallen aanvragen die werden ingediend. Het ontwrichtte al snel mijn sociale leven en te vaak moest ik nee zeggen binnen mijn eigen sociale kring. Met pijn heb ik de screenersgroep verlaten in de wetenschap dat deze vrijwilligers allemachtig veel werk verzetten onder vaak moeilijke omstandigheden. Hulde voor deze vrijwilligers. De indruk die ik heb opgedaan komt mij van pas bij mijn schrijfsels over de misstanden in onze samenleving. In onze welvaartsstaat met zoveel sociale regelgeving, toeslagen, subsidies, tegemoetkomingen via Gemeentelijke Sociale Diensten is behoorlijk wat mis zonder dat we ons dat goed beseffen. Hoe kan het bestaan dat ons land, wat hoog staat in de ranking van sociale verzorgingsstaat, zo allemachtig druk is om de onderkant van de samenleving te voorzien van de nodige bestaansmiddelen.
Armetierig polderlandje voorop in energietransitie
Waar ben je dan mee bezig als natie die graag voorop wil lopen binnen grote organisaties als de EU en VN en de mondiale afspraken in een Klimaatakkoord? Als je wordt geplaatst in het rijtje van rijke landen, hoe kan het dan bestaan dan elk jaar meer mensen afvallen en afhankelijk worden van ondersteuning? Ik vind dat hier duidelijk sprake is van een natie in verval. Je klopt jezelf op de borst als je met de rijke landen mee wil doen en een voorbeeld wilt geven door vanuit het Klimaatakkoord al snel te beginnen met een miljardentransitie van vuil naar schoon. Ik krijg steeds meer begrip voor de weerstand tegen het akkoord vanwege de enorme lasten die daarmee worden afgevuurd op de samenleving. Het lijdt geen twijfel dat alle kosten, aan wie dan ook opgelegd, MKB, multinationals, grootverbruikers etc, etc, uiteindelijk altijd terecht komen bij de grote massa. De consumenten die aan het eind van de keten uiteindelijk opdraaien voor hogere heffingen en belastingen en hogere prijzen van producenten die heffingen doorberekenen. Doen bedrijven niet altijd, maar gaat dan ten laste van een lagere winst, dus lagere belastingafdracht. Lagere inkomsten in de schatkist moeten gecompenseerd worden en als lezer zult u begrijpen dat wij consumenten aan het einde van de keten de pisang zijn.
Inkomensverhouding zwaar uit evenwicht
Met de titel van deze column wil ik zeggen dat er verschil mag zijn in inkomen. Dat hoort zo omdat er een prikkel moet zijn om met studie en arbeidsinzet een hoger inkomen te ambiëren. Een mens erkent zijn meerdere. Is het niet met intellect of sportieve prestaties, hoe dan ook, we hebben grote waardering voor mensen die met kop en schouder uitsteken boven de massa. Dat mag gewaardeerd worden met een betere beloning. Zo hoort een gezonde samenleving in elkaar te zitten. Respect en waardering. Normen en waarden, en solidariteit. De grondbeginselen voor een gezonde maatschappij. Het feit dat de hoogste inkomens vele tientallen malen hoger gewaardeerd worden dan de lagere inkomens geeft m.i. aan dat er iets uit balans is. Een manager/directeur/CEO steunt op zijn medewerkers en leidt de vergadering waarin hij gratis adviezen krijgt van mede verantwoordelijke bestuurders. Deze doet het dus niet alleen. Een hardwerkende ondernemer met een werkweek van 60 tot 80 uren en groot ondernemersrisico doet veel alleen en zal in principe meer moeten verdienen dan de manager van de multinational in loondienst. In slechte tijden zal hij zijn opgebouwde buffer moeten aanspreken. Op deze manier mag er best verschil in inkomen bestaan.
We staan er bij en kijken er naar
Echter wanneer het verschil in inkomens erg ver doorschiet dan betekent dat dat er teveel kapitaal wordt onttrokken uit de samenleving en rondzingt onder een relatieve kleine bovenlaag, de elite. De superrijke elite bezit mondiaal 90 procent aan kapitaal, terwijl de rest het moet doen met de resterende 10 procent. Dit is het grote inkomensplaatje wat de laatste tijd totaal uit zijn verband is gegroeid door o.a. de globalisering van de westerse economieën. De elite bezit veel teveel kapitaal en geld maakt macht. Met de toenemende persberichten over de grote verschillen in inkomens en toenemende armoede aan de onderkant van de samenleving zal zeker de onrust toenemen. De grote vraag is, hoe herstellen we dat. Zoiets gaat niet vanzelf De kapitalist laat zich niet zomaar zijn kapitaal afnemen. De geschiedenis leert ons dat uiteindelijk de massa het komt halen. Solidariteit ebt weg uit een samenleving met te grote verschillen. Het is een proces wat zich langzaam voltrekt. We staan er bij en kijken er naar. Waar wachten we op?
It’s not just a material world