De uitvaartplannen voor de Britse koningin Elizabeth zijn uitgelekt. Website Politico citeert uitgebreid uit het draaiboek, van de tekst waarmee ministers hun ambtenaren op de hoogte zullen brengen tot een ‘spontane’ kerkdienst die in de St. Paul-kathedraal gepland staat.
Onder de codenaam Operation London Bridge zijn de kleinste details uitgewerkt voor de tien dagen tussen het overlijden en de bijzetting in de huiskapel van Windsor Castle. “Van het alledaagse tot het absurde”, vat Politico de plannen samen. Er zijn plannen om de mogelijk honderdduizenden belangstellenden in goede banen te leiden, buitenlandse gasten op te vangen en de nieuwe koning Charles op een tour door het land te sturen.
Alles begint met een telefoontje van de persoonlijk secretaris van de koningin aan de premier. Die zet daarna een telefoonboom in gang naar belangrijke ministers en topambtenaren. Voor hen is alvast een opzet geschreven: in een mail die begint met “We zijn zojuist geïnformeerd over de dood van Hare Majesteit de Koningin” zal aan ambtenaren worden gevraagd discreet met het nieuws om te gaan.
‘Spontane’ kerkdienst
Het publiek wordt geïnformeerd door een bericht via persbureau PA. Downing Street zal direct daarna de vlag halfstok hangen. Politico schrijft dat dat voornemen tot onrust leidde binnen de ambtswoning van de premier, omdat er niet altijd iemand aanwezig is die bij de vlaggenmast kan komen. Het probleem schijnt inmiddels opgelost te zijn.
De website van het Koninklijk Huis zal op zwart gaan, met slechts een korte mededeling over het overlijden van de vorstin, zoals eerder dit jaar ook gebeurde bij de dood van haar man Philip. Ministeries wordt gevraagd niet-urgente mededelingen uit te stellen en hun Twitter-accounts te versoberen met alleen het departementswapen.
Om 18.00 uur op de dag van het overlijden zal de nieuwe koning het volk toespreken. Op hetzelfde moment moet in de St. Paul’s een herdenkingsdienst beginnen, bijgewoond door de premier en kernleden van het kabinet. “Die dienst is zo gepland dat het ‘spontaan’ lijkt”, schrijft Politico.
Charles op reis
Op de tweede dag na het overlijden moet de kist van Elizabeth terugkeren naar Buckingham Palace. Als ze op haar buitenverblijf Sandringham of Balmoral overlijdt, wordt de kist per trein naar de hoofdstad teruggebracht. De premier zal de rouwstoet dan op St. Pancras Station opvangen.
Een dag later vertrekt Charles als de nieuwe koning op een tour door het land, in het draaiboek Spring Tide genoemd. Hij begint in Schotland, doet de volgende dag Noord-Ierland aan en bezoekt op de zevende dag Wales.
Ondertussen wordt in Londen de koningin drie dagen lang opgebaard in Westminster Palace. Het is de bedoeling dat het publiek 23 uur per dag afscheid kan nemen.
De dag van de uitvaart wordt een dag van nationale rouw, met 2 minuten stilte rond het middaguur. De staatsbegrafenis wordt gehouden in Westminster Abbey, waarna de koningin wordt bijgezet in de kapel waar ook haar man Philip ligt.
Saillant
Buckingham Palace heeft nog niet gereageerd op het lek. Britse media denken dat het niet goed zal vallen binnen het paleis, al was het maar omdat de 95-jarige monarch dit jaar nog haar echtgenoot heeft begraven. Er zijn volgens Politico overigens geen aanwijzingen dat de vorstin kwakkelt met haar gezondheid.
Saillant is dat Politico een stuk in handen heeft gekregen dat niet veel mensen in zijn geheel in handen zullen hebben gehad: delen ervan zullen met relevante diensten zijn gedeeld, maar dat het hele draaiboek uitlekt, betekent dat Politico een hooggeplaatste bron had.
Ingewijden zeggen dat er al een onderzoek gestart is wie het topgeheime document naar buiten heeft gebracht.
Operation LONDON BRIDGE
LONDEN — Het plan van de Britse regering voor wat er zal gebeuren in de dagen na de dood van koningin Elizabeth II — met de codenaam Operation LONDON BRIDGE en lang in het geheim gehuld — kan nu worden onthuld.
In de loop der jaren zijn er fragmenten naar buiten gesijpeld, van suggesties dat de premier wordt gewaarschuwd door een telefoontje van een ambtenaar die hem of haar vertelt: “London Bridge is down”, tot berichten dat het overlijden zal worden aangekondigd via een nieuwsflits op de Press Association draad.
Nu kan de volledige omvang van de voorbereidingen die zijn getroffen door de koninklijke familie en het BRIDGES-secretariaat van het Cabinet Office voor het eerst worden onthuld nadat POLITICO een reeks documenten heeft verkregen waarin gedetailleerd wordt uiteengezet hoe Groot-Brittannië zal reageren als de dag komt.
De koningin, die 95 jaar oud is, verkeert in alle opzichten in goede gezondheid en er is geen suggestie dat deze plannen met enige urgentie zijn herzien. Het zijn echter de nieuwste plannen die zijn opgesteld door het Cabinet Office voor Operatie LONDON BRIDGE, en omvatten een bespreking van de coronaviruspandemie.
De documenten tonen het buitengewone niveau van actie dat vereist is door alle takken van de Britse staat, inclusief een enorme veiligheidsoperatie om ongekende menigten en reischaos te beheren die, in de woorden van een officiële memo, Londen voor de eerste keer “vol” zou kunnen zien worden ooit.
Ze onthullen plannen voor de premier en zijn kabinet om de kist van de koningin te ontmoeten op het station van St. Pancras, en voor de nieuwe koning Charles om in de dagen voor de begrafenis een rondreis door het VK te maken.
De details van het schema voor de 10 dagen tussen de dood van de koningin en haar begrafenis variëren van banaal tot belachelijk. In één document uit Downing Street zijn bezorgdheid dat het een golf van publieke woede zou krijgen als het zijn vlaggen niet binnen 10 minuten na activering halfstok kan laten hangen en mogelijk moet vertrouwen op een externe aannemer. In een andere is besloten dat retweets worden verboden in alle afdelingen van Whitehall, tenzij de communicatiechef van de regering toestemming geeft.
Dit zijn de volledige details van Operatie LONDON BRIDGE en Operatie SPRING TIDE – het plan voor Charles’ toetreding tot de troon.
D-Day
In de uren na de dood van de koningin zal er een “oproepcascade” plaatsvinden die de premier, de kabinetssecretaris (de hoogste ambtenaar van Groot-Brittannië) en een aantal van de hoogste ministers en functionarissen informeert. De premier zal worden geïnformeerd door de privésecretaris van de koningin, die ook het Privy Council Office zal informeren, dat namens de vorst het regeringswerk coördineert.
Intern zal de dag “D-Day” worden genoemd. Elke volgende dag voorafgaand aan de begrafenis zal worden aangeduid als “D+1”, “D+2” enzovoort.
Het koninklijk huis zal een “officiële kennisgeving” uitbrengen om het nieuws aan het publiek te bezorgen.
Een oproepscript voor departementale permanente secretarissen waarin wordt geschetst hoe ze het nieuws aan hun ministers kunnen brengen, gezien door POLITICO, instrueert hen om te zeggen: “We zijn zojuist op de hoogte gebracht van het overlijden van Hare Majesteit de Koningin.” Ministers zullen te horen krijgen dat “discretie vereist is”.
Ministers en hoge ambtenaren zullen ook een e-mail ontvangen van de kabinetssecretaris, waarvan een concept luidt: “Beste collega’s, met droefheid schrijf ik u kennis te geven van het overlijden van Hare Majesteit de Koningin.”
Na ontvangst van deze e-mail zullen de vlaggen in Whitehall halfstok hangen. Het streven is dat dit binnen 10 minuten kan.
In een oefening die enkele jaren geleden werd ondernomen, uitte Downing Street zijn bezorgdheid dat dit onmogelijk zou zijn omdat er geen vlagofficier in dienst is en het niet zeker was dat er altijd iemand aanwezig zou zijn die de vlag kan laten zakken. Een nummer 10 functionaris waarschuwde dat het team van de premier de publieke woede riskeert als een externe aannemer moet worden ingeschakeld en de vlag niet snel kan worden gestreken. Volgens een regeringsfunctionaris is het probleem nu opgelost.
Het Britse parlement en de gedelegeerde wetgevende machten in Schotland, Wales en Noord-Ierland worden geschorst. Als het parlement niet zit, wordt het teruggeroepen.
In een teken des tijds hebben veel van de onmiddellijke plannen betrekking op sociale media. De website van de koninklijke familie verandert in een zwarte bewaarpagina met een korte verklaring waarin de dood van de koningin wordt bevestigd. Op de website van de Britse overheid — GOV.UK — wordt bovenaan een zwarte banner weergegeven. Alle sociale media-pagina’s van de overheidsdepartementen zullen ook een zwarte banner tonen en hun profielfoto’s veranderen in hun departementale kuif. Niet-dringende inhoud mag niet worden gepubliceerd. Retweets zijn expliciet verboden, tenzij het hoofd communicatie van de centrale overheid toestemming geeft.
De koninklijke familie maakt plannen bekend voor de begrafenis van de koningin, die naar verwachting 10 dagen na haar dood zal plaatsvinden.
De premier zal het eerste lid van de regering zijn dat een verklaring aflegt. Alle andere leden van de regering krijgen de instructie om pas commentaar te geven nadat de premier heeft gesproken.
Het Ministerie van Defensie zal ervoor zorgen dat er op alle saluutstations kan worden geschoten. Er zal een landelijke minuut stilte worden afgekondigd.
De premier zal dan een audiëntie houden bij de nieuwe koning en om 18.00 uur zal koning Karel een uitzending aan de natie geven.
Tegelijkertijd zal er een herdenkingsdienst zijn in St. Paul’s Cathedral in hartje Londen. De premier en een klein aantal hoge ministers zullen aanwezig zijn. Het is de bedoeling dat de dienst “spontaan” lijkt, volgens officiële documenten die POLITICO heeft gezien.
D-Day+1
Op de dag na de dood van de koningin om 10.00 uur komt de Toetredingsraad – waarin ook vooraanstaande regeringsleiders zitting hebben – bijeen in het St. James’ Palace om koning Karel uit te roepen tot nieuwe soeverein.
Honderden ingewijde raadgevers, waaronder de premier en hoge ministers, zullen worden gevraagd om aanwezig te zijn, en de heren zullen naar verwachting ochtendkleding of loungepakken met zwarte of donkere stropdassen aantrekken. Er mogen geen versieringen worden gedragen.
De proclamatie zal dan worden voorgelezen in het St. James’ Palace en de Royal Exchange in de City of London, waarmee Charles als koning wordt bevestigd.
Het parlement zal bijeenkomen om overeenstemming te bereiken over een condoleancebericht. Alle andere parlementaire werkzaamheden worden voor 10 dagen opgeschort. Kamerleden zullen hulde brengen in het Lagerhuis.
Om 15.30 uur houden de minister-president en het kabinet een audiëntie bij de nieuwe koning. Ministers zullen worden verteld hun echtgenoten niet mee te nemen.
D-Day+2
De kist van de koningin zal terugkeren naar Buckingham Palace.
Als de koningin sterft in Sandringham, haar verblijfplaats in Norfolk, Oost-Engeland, zal haar lichaam per koninklijke trein naar het St. Pancras-station in Londen worden vervoerd, waar haar kist zal worden opgewacht door de premier en de ministers.
Als ze sterft in Balmoral in Schotland, wordt Operatie UNICORN geactiveerd, wat betekent dat haar lichaam indien mogelijk per koninklijke trein naar Londen zal worden vervoerd. Zo niet, dan wordt Operatie OVERSTUDY geactiveerd, wat betekent dat de kist per vliegtuig wordt overgebracht. De premier en de ministers zullen een receptie bijwonen om de kist te verwelkomen.
Proclamaties zullen worden voorgelezen in de gedecentraliseerde administraties. Eerbetoon zal waarschijnlijk doorgaan in het parlement.
D-Day+ 3
Morgenochtend zal King Charles de motie van medeleven ontvangen in Westminster Hall.
’s Middags begint hij aan een rondreis door het Verenigd Koninkrijk, te beginnen met een bezoek aan het Schotse parlement en een dienst in de St. Giles Cathedral in Edinburgh.
D-Day+ 4
King Charles zal aankomen in Noord-Ierland, waar hij opnieuw een condoleance zal ontvangen in Hillsborough Castle en een dienst zal bijwonen in de St. Anne’s Cathedral in Belfast.
Er zal een repetitie plaatsvinden voor Operatie LION, de processie van de kist van Buckingham Palace naar het Palace of Westminster.
D-Day+ 5
De processie van Buckingham Palace naar het Palace of Westminster vindt plaats langs een ceremoniële route door Londen. Na aankomst van de kist is er een dienst in Westminster Hall.
D-Day+ 6 tot D-Day+ 9 — en zorgen over Whitehall
De koningin zal drie dagen opgebaard blijven in het Palace of Westminster, in een operatie met de codenaam FEATHER. Haar kist zal op een verhoogde kist liggen die bekend staat als een catafalque in het midden van Westminster Hall, die 23 uur per dag open zal zijn voor het publiek. Tickets worden uitgegeven voor VIP’s, zodat ze een tijdslot kunnen hebben.
Op D-Day+6 vindt een repetitie plaats voor de staatsbegrafenisstoet.
Op D-Day+7 reist King Charles naar Wales om een nieuwe condoleance-resolutie in ontvangst te nemen bij het parlement van Wales en om een dienst bij te wonen in de Liandaff-kathedraal in Cardiff.
In deze periode zullen overheidsdiensten in beslag worden genomen door een enorme hoeveelheid voorbereiding op de begrafenis. Documenten die door POLITICO zijn ingezien, laten zien dat, hoewel de regering over het algemeen van mening is dat ze in staat is om de begrafenis met succes af te leveren, het vereiste werk enorm zal zijn en er specifieke zorgen zijn geuit over mogelijke uitdagingen.
De departementen met de grootste problemen zijn het ministerie van Buitenlandse Zaken, het ministerie van Binnenlandse Zaken en het ministerie van Transport.
Het ministerie van Buitenlandse Zaken is belast met het regelen van de aankomst van staatshoofden en vips uit het buitenland, en er zijn ook zorgen geuit over hoe de toegang voor aanzienlijke aantallen toeristen tot het land kan worden geregeld als de koningin zou overlijden tijdens de pandemie van het coronavirus.
Het ministerie van Binnenlandse Zaken is verantwoordelijk voor veiligheidsregelingen en het nationale veiligheidssecretariaat en de inlichtingendiensten van de regering zullen alert zijn op elke verhoogde terreurdreiging.
Het Department for Transport heeft zijn bezorgdheid geuit over het feit dat het aantal mensen dat naar Londen wil reizen grote problemen zou kunnen veroorzaken voor het transportnetwerk en zou kunnen leiden tot overbevolking in de hoofdstad.
In een opvallende beoordeling van de scènes die zich zouden kunnen ontvouwen, waarschuwt een memo voor een worstcasescenario waarin Londen letterlijk voor de eerste keer ooit “vol” raakt, terwijl mogelijk honderdduizenden mensen hun weg ernaartoe proberen te vinden – met accommodatie, wegen, openbaar vervoer, voedsel, politie, gezondheidszorg en basisvoorzieningen tot een breekpunt. Er zijn ook zorgen geuit over een tekort aan stewards voor crowd control-doeleinden.
De premier en de koningin zijn overeengekomen dat de dag van de staatsbegrafenis een “dag van nationale rouw” zal zijn. Dit heeft ook geleid tot planningsproblemen. De dag zal in feite een feestdag zijn, hoewel het niet als zodanig zal worden genoemd. Als de uitvaart in het weekend of op een bestaande feestdag valt, wordt er geen extra feestdag toegekend. Als de begrafenis op een doordeweekse dag valt, is de regering niet van plan om werkgevers te verplichten werknemers een vrije dag te geven – de documenten zeggen dat dit een zaak is tussen werknemers en hun personeel.
D-dag+10
De staatsbegrafenis zelf zal worden gehouden in Westminster Abbey.
Om 12.00 uur zal er in het hele land twee minuten stilte zijn.
Processies zullen plaatsvinden in Londen en Windsor.
Er zal een dienst zijn in de St. George’s Chapel in Windsor Castle, en de koningin zal worden begraven in de King George VI Memorial Chapel in het kasteel.