Regeren is vooruitzien, dat is algemeen bekend. Des te vreemder is het dan ook dat uitgerekend onze meest ervaren regeringsleider ooit in zijn zoveelste kabinetsperiode vooruit wil kijken naar de toekomst, en om wil zien naar elkaar.
Omzien naar elkaar en vooruitkijken naar de toekomst: dat is het motto van Rutte IV waar we het in ieder geval de komende maanden mee moeten gaan doen. We mogen nog van geluk spreken dat ze vooruit willen kijken naar de toekomst, en niet naar het verleden, of, pak hem beet, de eerstvolgende aflevering van Temptation Island op Videoland – maar toch, hier is iets vreemds aan de hand.
Sowieso spat het gepassioneerde nieuwe elan er nog niet direct vanaf bij de woorden ‘vooruitkijken naar de toekomst’. Ik bedoel: is dat niet wat wij stervelingen al een paar miljoen jaar doen? Een beetje angstvallig de verte in turen, vrezen voor wat komen gaat en er dan maar het beste van hopen?
Maar onze leiders toch zeker niet? Van hen verwachten we dat ze de toekomst kunnen lezen! Dat ze visie hebben! Daadkracht! Besluiten! Niet vooruitkijken derhalve, maar vooruitzien.
Ongetwijfeld was van de onderhandelaars Gert-Jan Segers, altijd in voor een stichtelijk woord, degene die belast was met het motto; wat de partijen inhoudelijk bekokstoofden interesseerde hem verder toch geen moer. Nadat hij eerder het gortdroge Saamhorigheid en vertrouwen in de trein had laten liggen, kwam dat bijbelse ‘omzien naar elkaar’ natuurlijk ook uit zijn koker. Prima, maar dat had net zo goed ‘omkijken naar elkaar’ kunnen zijn, en dan had je nog steeds de tegenstelling ‘omkijken’ versus ‘vooruitzien’ gehad – alleen dan beter. Heel verdacht allemaal.
Laten we wel wezen: onder normale omstandigheden had iedere weldenkende coalitie gekozen voor Vooruitzien en naar elkaar omkijken. Taalkundig vele malen sterker zo zonder contaminatie, en bovendien straalt het in plaats van hulpeloosheid plotseling niet alleen kracht, visie, lef en zelfvertrouwen uit (‘gaat u maar rustig slapen, wij zien vooruit’), maar ook de compassie die we heden ten dage zo nodig hebben. Er moet dus meer achter de gekozen krakkemikkige formulering zitten; het is ook niet alsof ze er de tijd niet voor hebben genomen.
En dan valt ineens alles op zijn plek. ‘Omzien’ is natuurlijk overduidelijk een verwijzing naar de aanstaande Neurenberg-processen. De tribunalen komen eraan; Rutte en Kaag gaan het OM zien. En dan ‘vooruitkijken naar de toekomst’: hoe letterlijk had u Agenda 2030 in het kabinetsmotto gewild? Om nog te zwijgen van de hele slogan Omzien naar elkaar en vooruitkijken naar de toekomst, die als geheel onmiskenbaar op de Tweede Wereldoorlog slaat. Althans, het lijkt me toch niet dat het toeval is dat dit precies uit 45 tekens bestaat.
Hoe dan ook is deze formatie een voorbode van een gruwelijke periode, als je bedenkt dat aan de onderhandelingstafel steeds twee mensen zaten met 2 G’s in hun naam: Gert-Jan Segers en Sigrid Kaag – de rest had er dan “toevallig” geen. Twee informateurs plus vier fractieleiders is 6 personen. Dat keer 11 is 66. De vier partijen hebben bij elkaar 77 zetels. Dat min 11 is ook 66. Toeval? Mwoah. Hoeveel jaar was Rutte ook alweer premier? Juist, 11. Dat is dus drie keer 11 en we weten allemaal wat er in ’33 gebeurde. En uitgerekend nu is het dan tijd voor Rutte IV. U kunt wel raden hoe de nieuwe generatie vaccins zal worden toegediend: IV, dus intraveneus. We worden compleet maar dan ook compleet verslaafd gemaakt aan de prikjes.
En zo kan ik nog wel even doorgaan, want wat heeft de woningmarkt te verwachten van de informateurs Wouter Koolmees en Johan Remkes, als hun namen een anagram vormen van ‘roekeloos met uw arme honkjes’?
Nee mensen, het belooft allemaal niet veel goeds. Als men echt had willen breken met de bestuurscultuur, dan had men er wel iets van humor in gestopt, want als er iets is wat ons land node ontbeert, dan is het wel dat. Op naar de QR-maatschappij had me persoonlijk wel geestig geleken. Warmtepompen en massasurveillance, dat werk. EU-charistie, om ook de ChristenUnie nog een beetje tegemoet te komen. Minder CO2, meer Marokkanen, als ook GroenLinks had meegedaan. Of, als we dan toch erkennen dat het een puinhoop is en het anders moet: noem het gewoon Build Back Better, eenvoudig doch doeltreffend.
Leuk feitje: het motto van Rutte-III was Vertrouwen in de toekomst, dus we weten wat zo’n motto waard is. Gelukkig hoef je niet ver vooruit te kijken in de toekomst om te zien dat dit kabinet het in een ommezien bekeken heeft. Laten we erop toezien dat we een beetje naar elkaar omkijken.