VN-baas António Guterres duwt zijn “paniekknop” in: wat houdt Artikel 99 precies in?
Indignatie redactie
5 min. lezen
VN-baas António Guterres duwt door situatie in Gaza voor het eerst zijn “paniekknop” in: wat houdt Artikel 99 precies in?.
In de hoop een humanitaire catastrofe in Gaza alsnog af te wenden, heeft VN-secretaris-generaal António Guterres voor het eerst een beroep gedaan op Artikel 99. Maar wat houdt die “paniekknop” precies in? En hoe reageert Israël?
“De secretaris-generaal kan elke zaak, die naar zijn mening de handhaving van internationale vrede en veiligheid kan bedreigen, onder de aandacht brengen van de Veiligheidsraad.” Ofwel: als de secretaris-generaal denkt dat er iets aan de hand is dat de wereldvrede in gevaar kan brengen, heeft hij het recht om dat aan de Veiligheidsraad te melden.
Artikel 99 uit het Handvest van de Verenigde Naties is maar één zin lang, maar toch is het volgens de woordvoerder van Guterres “het krachtigste instrument” dat de topman van de VN ter zijner beschikking heeft. De “paniekknop” wordt dan ook maar zelden ingeduwd: voor Guterres – die al bijna zeven jaar aan het roer van de VN staat en toch al wat internationale crisissen zag passeren – was het een primeur.
(lees verder onder de tweet)
I've just invoked Art.99 of the UN Charter – for the 1st time in my tenure as Secretary-General.
Facing a severe risk of collapse of the humanitarian system in Gaza, I urge the Council to help avert a humanitarian catastrophe & appeal for a humanitarian ceasefire to be declared. pic.twitter.com/pA0eRXZnFJ
— António Guterres (@antonioguterres) December 6, 2023
“Humanitaire wapenstilstand”
Normaal gezien beslissen de lidstaten van de Veiligheidsraad zelf welke zaken ze als een bedreiging voor de wereldvrede beschouwen. Tot dusver kon het machtigste orgaan van de Verenigde Naties echter maar één resolutie stemmen over de oorlog in de Gazastrook. (zie onderaan) Door Artikel 99 in te roepen spoort Guterres de lidstaten nu aan om “dringend” actie te ondernemen en een “humanitaire catastrofe in de Gazastrook af te wenden”.
Bij de Verenigde Naties klinkt het dat Guterres gebruikmaakt van Artikel 99 omwille van het grote verlies aan mensenlevens in een korte tijd. “Ik herhaal mijn oproep dat een humanitaire wapenstilstand moet worden uitgeroepen. Dat is dringend noodzakelijk. De civiele bevolking moet een groter leed bespaard blijven”, klinkt het in een brief van de VN-topman.
Meer dan de kwestie “onder de aandacht brengen” van de Veiligheidsraad kan Guterres echter niet. Artikel 99 heeft geen directe gevolgen, al geeft hij zijn oproep hier wel symbolisch een zeer groot gewicht mee.
“Zelf bedreiging wereldvrede”
De beslissing is in Israël allesbehalve in goede aarde gevallen. Israëlisch minister van Buitenlandse Zaken Eli Cohen noemde het mandaat van Guterres zelfs “een gevaar voor de wereldvrede”. “Door Artikel 99 in te roepen geeft de VN-baas steun aan terreurgroep Hamas en keurt hij de moord op ouderen, de ontvoering van baby’s en de verkrachting van vrouwen goed”, luidt het op X (het vroegere Twitter). “Iedereen die de wereldvrede steunt, moet de bevrijding van Gaza uit de handen van Hamas steunen.”
(lees verder onder de tweet)
Guterres’ tenure is a danger to world peace.
His request to activate Article 99 and the call for a cease fire in Gaza constitutes support of the Hamas terrorist organization and an endorsement of the murder of the elderly, the abduction of babies and the rape of women.
Anyone who…— אלי כהן | Eli Cohen (@elicoh1) December 6, 2023
Nog maar één resolutie
Sinds de terreuraanslagen van 7 oktober door Hamas-militanten in Zuid-Israël (waarbij 1.200 mensen om het leven kwamen en 240 mensen werden ontvoerd) en de daarop volgende militaire reactie van Israël in de Gazastrook heeft de Veiligheidsraad nog maar één resolutie aangenomen. Na vier mislukte pogingen werd midden november een consensus bereikt waarin werd opgeroepen tot “dringende en verlengde humanitaire pauzes”.
Sindsdien waren er al enkele momenten waarop humanitaire hulpgoederen Gaza binnengebracht mochten worden en kwam het zelfs al tot een staakt-het-vuren van ongeveer een week, maar intussen is de strijd opnieuw losgebarsten.
Israëlische minister noemt VN-chef Guterres “bedreiging voor de wereldvrede”
De Israëlische minister van Buitenlandse Zaken, Eli Cohen, heeft het mandaat van de secretaris-generaal van de Verenigde Naties, António Guterres, “een gevaar voor de wereldvrede” genoemd.
Cohen deed de uitspraak woensdag op X, nadat Guterres de VN-Veiligheidsraad eerder op de dag had aangespoord om actie te ondernemen en een humanitaire catastrofe in de Gazastrook af te wenden.
Guterres had voor zijn waarschuwing voor het eerst gebruikgemaakt van artikel 99 uit het Handvest van de VN. Daarin staat dat de secretaris-generaal iedere kwestie die de internationale veiligheid bedreigt onder de aandacht mag brengen. Guterres waarschuwde voor “de volledige ontregeling in Gaza” en “het instorten van het humanitaire systeem in het gebied”.
Hiermee geeft de VN-baas volgens Cohen blijk van “steun aan de terreurgroep Hamas” en keurt hij dus “de moord op ouderen, de ontvoering van baby’s en de verkrachting van vrouwen” goed.
Guterres’ tenure is a danger to world peace.
His request to activate Article 99 and the call for a cease fire in Gaza constitutes support of the Hamas terrorist organization and an endorsement of the murder of the elderly, the abduction of babies and the rape of women.
Anyone who…— אלי כהן | Eli Cohen (@elicoh1) December 6, 2023
Josep Borrell steunt Guterres
De EU-vertegenwoordiger voor Buitenlands Beleid, Josep Borrell, uitte na de uithaal van Cohen zijn steun voor VN-chef António Guterres op X.
“Ik vraag de EU-leden van de VN-Veiligheidsraad en gelijkgezinde partners om de oproep van VN-secretaris-generaal António Guterres te steunen. De VN-Veiligheidsraad moet onmiddellijk handelen om een volledige ineenstorting van de humanitaire situatie in Gaza te voorkomen”, aldus Borrell.
I ask the EU members of the UN Security Council and like-minded partners to support @UN Secretary General @AntonioGuterres’s call.
The #UNSC must act immediately to prevent a full collapse of the humanitarian situation in Gaza.
— Josep Borrell Fontelles (@JosepBorrellF) December 7, 2023
EU-staten Frankrijk en Malta zijn bij de 15 leden van de VN-Veiligheidsraad.
Borrell riep Israël ook op om alle VN-agentschappen toe te laten dringende steun te bieden aan burgers in Gaza.
