Gretha is terug. Het onderwerp klimaatverandering trekt weer de aandacht. Tot voor kort was het in pandemiepauze. Tot grote tevredenheid van de actievoerders: tijdens de lockdowns werd er minder gevlogen en minder geproduceerd; de uitstoot was lager – het had zo voor altijd kunnen doorgaan. Ze riepen daarom al snel op tot een klimaatlockdown. Alsof het verpletteren van levensplannen en levensonderhoud niets was om je zorgen over te maken. Nu is de corona-lockdown echter niet direct overgeheveld naar de klimaatlockdown: er moeten dus nog meer demonstraties komen.

Zelfs vóór de pandemie kwamen velen het radicalisme tegen van jongeren die uit betere huizen kwamen en legden uit hoe ecologisch bewustzijn werkt. Luisa Neubauer vloog de wereld rond en riep op tot bescherming van het klimaat. En sommige schoolkinderen strompelden Starbucks uit, rechtstreeks naar de demo op vrijdag toen er geen school was, om op hun bestemming door hun SUV-moeder naar huis te worden begeleid. Mensen die deze discrepantie tussen ambitie en werkelijkheid schetsen zoals ik, worden over het algemeen op een bizarre manier “klimaatontkenners” genoemd. Ik ontken niets. Niet het klimaat en niet de klimaatverandering.

Eerst het eten – dan het moreel?

Natuurlijk heb ik de laatste paar zinnen ook overdreven. Ik ben een polemist, dus ik zal nooit een fatsoenlijke kroniekschrijver worden. Maar in mijn overdrijving is er ook iets dat we voor de eenvoud zouden kunnen noemen: ecologisch bewustzijn – tegenwoordig ook vaak klimaatbescherming genoemd – moet men zich kunnen veroorloven. Sociale rechtvaardigheid is daarom de grondstof waaruit milieu- en klimaatbescherming wordt gestort.

Het is altijd goedkoop geweest, vooral onder de Groenen, om de inwoners van het land een nieuwe winkelcultuur voor te stellen. Je moet naar de natuurvoedingswinkel gaan, legden ze uit. Zij doen dat tenslotte ook. Dat groene kiezers het meest welvarend zijn, is iets waar je rekening mee moet houden bij het geven van dit soort adviezen. Jaren geleden las ik ergens een artikel waarin werd gezegd dat de klassieke Green de meeste airline miles verdiende – meer dan kiezers van de CDU of de FDP. Luisa Neubauer is waarschijnlijk op een van deze vluchten op de een of andere manier bij de Groenen gekomen. Die kom je daar natuurlijk niet zo zelden tegen.

De reformwinkel is niet betaalbaar voor de meerderheid van de mensen in dit land. Socioloog Oliver Nachtwey rekent momenteel af met de vertrekkende kanselier in de Spiegel : Ze liet de lagere klasse in de steek. Acht miljoen mensen die in de lagelonensector werken, zijn vergeten door de klimaatkanselier. Nachtwey noemt ze “de echte toppers” in onze samenleving. Ze worden zelden gevonden in natuurvoedingswinkels. Dat betekent dat ze al naar de natuurvoedingswinkel gaan: naar de schappen of om goederen te scannen aan de kassa. Misschien kun je goederen die op het punt staan ​​te vervallen milieubewust meenemen – wie weet?

Zonder deelname aan het openbare leven, zonder een gezond pensioenniveau, zonder eerlijke lonen en loonvervangende uitkeringen, en dat is precies dat, namelijk vervanging voor een eerlijk loon, zonder al deze facetten van sociale rechtvaardigheid, is klimaatbescherming gewoon niet haalbaar. Wat ik een beetje laks schets over de binnenlandse vraag moet dan naar een mondiaal niveau worden getild: zonder rechtvaardigheid in de wereldhandel zal een ecologische wereldethiek gewoon een luchtkasteel moeten blijven.

Koop een Tesla van uw basisverzekering!

Mensen die in hun leven verhongeren, van slechtbetaalde naar slechtbetaalde banen wisselen en daarom van hand tot mond moeten leven, hebben meestal geen besef van grote menselijke doelen. Hen adviseren om een ​​Tesla het klimaat een dienst te laten doen, wordt getroffen door fatale sociale blindheid. Degenen met een precair werk zijn blij als hun oude diesel nog begint om de 30 kilometer naar hun werk af te breken. Moet hij de bus of de trein nemen? Dat is veel te duur voor iemand die op het minimumloon werkt – en plaatselijk vervoer gaat overal heen, maar meestal niet naar waar voor weinig geld veel moet worden gedaan.

In ieder geval zijn elektrische voertuigen waarschijnlijk geen oplossing die geschikt is voor de massa. Ze zullen de vraag naar elektriciteit onuitsprekelijk opdrijven. En de fabricage van batterijen gaat gepaard met massale overexploitatie van zeldzame aardmetalen. Het is niet onze bedoeling deze discussie hier te openen.

Maar persoonlijk geloof ik oprecht dat klimaatverandering niet te stoppen is.

Deze trein lijkt al lang vertrokken te zijn. De welgestelde jongeren van de westerse wereld die het nu over verandering hebben, zullen daar waarschijnlijk niets aan kunnen veranderen.

Ik zeg overigens niet dat je onverschillig achterover kunt leunen want alles is goed verlopen. Maar we moeten ook omgaan met het perspectief om de dystopie zo voor te bereiden dat het voor ons mensen redelijk draaglijk blijft. Want als we niet fundamenteel afstand willen doen van de kwaliteit van leven die we kennen in het rijke deel van de wereld en als deze kwaliteit van leven ooit ook bereikt die op de planeet die het vandaag nog niet kan claimen, wordt een verandering meer Duurzaamheid en compatibiliteit kan nauwelijks worden bereikt.

Maar hoe leven we op een gekarstificeerde planeet die steeds heter wordt? Dit wordt eigenlijk nooit genoemd omdat er maar één optie lijkt te zijn: we redden het ding! Maar wat als niet? Hoe eten we, hoe leven we? Waar wonen we? Hoe om te gaan met de hitte? Airconditioning en dus nog meer stroombehoefte? Dus toch een lockdown, jarenlang opsluiten en afsluiten, om de enige kans op redding te initiëren? Arbeidsongeschiktheid als laatste redmiddel? Het is hetzelfde als bij sociale rechtvaardigheid: ecologisch bewustzijn en levensstandaard zijn onderling afhankelijk. En ook grondrechten zijn een voorwaarde om bewust te worden van ecologie.

Alleen volwassenheid kan bewustzijn creëren

De wilsonbekwame, die rechten ontbeert die hij door zijn mens-zijn had moeten verinnerlijken, is niet iemand die op lange termijn leeft in een speciaal besef dat hij dingen zelf kan aanpakken. Als een sterke staat de zaken zo voor hem regelt dat hij alleen als ontvanger van orders kan functioneren, deactiveert men ook zijn drang om verantwoordelijkheid te nemen voor zijn omgeving. Je leert hem dat hij gewoon moet wachten, dan vertel je hem hoe hij wat moet doen. En velen zullen het dan met tegenzin doen – of saboteren.

Als het gaat om klimaatbescherming, is het uiteindelijk zo dat alleen een persoon met natuurlijke rechten zichzelf als een product in de natuur kan zien.

Wie grondrechten blijvend ontneemt, vervreemdt ook mensen van hun natuur – en dus ook van de natuur. Het wordt een radertje in de toestandsmachine: een onnatuurlijke toestand waarin je geleidelijk het contact met de omgeving verliest. Bovendien moet men betwijfelen of onvrije mensen klimaatverandering als hun grootste zorg kunnen hebben.

Natuurlijk zullen velen nu tegenwerpen dat we vóór de pandemie onze grondrechten genoten in een ongereguleerde vrijheid. Maar dat betekende niet dat er een groot milieubewustzijn was. Eerder het tegenovergestelde. Wat zou je erover kunnen zeggen? Dat is absoluut waar. Maar als ecologisch bewustzijn maar de minste kans wil, dan alleen daar waar volwassen wezens aan het werk zijn, en niet waar opdrachten worden gegeven aan onbekwaam wezens. In het laatste geval heb je gefaald voordat je zelfs maar begonnen bent. Iedereen die een minimale kans wil hebben om de situatie op deze planeet in ieder geval een beetje te verbeteren, heeft vrije burgers nodig die kunnen doen wat ze willen, maar ook kunnen doen wat ze willen.

Is er helemaal geen hoop voor ons? Maar die zijn er natuurlijk wel: mensen leven in eeuwig ijs en in woestijnen, ze leven met minder zuurstof ver boven zeeniveau en in een vochtig jungleklimaat. De mens past zich dus aan alle omstandigheden aan. Zo zal het ook zijn met klimaatverandering. Op de een of andere manier gaat het door. Ik betwijfel of dit bijzonder aantrekkelijke vooruitzichten zijn. Maar we sterven niet uit. We maken ons zo huiselijk mogelijk op deze planeet. Dat kost moeite en zal de exploitatie van de aarde in stand houden. En wie weet vinden we toch nog een andere planeet, die we dan kunnen kannibaliseren.