Ongeveer net zo goed als Nederland was voorbereid op de eerste, de tweede, de derde, de vierde en waarschijnlijk ook de vijfde en zesde golf, zo kon ik van tevoren het eclatante succes van het Handboek voor Ontkenners voorzien. Meer dan 150.000 lezers (and counting), een paar honderd nieuwe volgers en abonnees (welkom!), talloze hartverwarmende reacties en minstens zo veel fascinerende inkijkjes in het ontkennersbrein – maar een donatieknop natuurlijk in geen velden of wegen te bekennen.
Voordat ik nu weer terugval op wat ik hier gewoonlijk doe – incidenteel in wollig proza mijn verbazing uitdrukken over randzaken voor een nichepubliek – moet ik eerst even wat post afhandelen.
Allereerst Jarno. Jongen, wat liet jij me werkelijk schuddebuikend van het lachen achter door “een overheidsinstantie of een foundation” achter dit zieltogende eenmansblog te bevroeden. Dank voor dit fantastische compliment. Ik heb in tijden niet zo gelachen.
Dank ook aan de mensen die mij wezen op enkele ernstige omissies in de eerste druk. Hoe kon ik in godsnaam het covid-ic-schip, alias de Spookboot, van charlatan Roland Brautigam vergeten? Hoe kon ik de zogenaamde hausse aan vaccingerelateerde miskramen over het hoofd zien, van vrouwen die om te beginnen al onvruchtbaar waren door hun prikje? Hoe kon “Maar Israël” ontbreken tussen het gemekker over andere landen? Tja, dat krijg je dus als je je werk niet laat peer-reviewen – ontkenners weten er alles van.
Opbeurend is dat het Handboek ook door de doelgroep zelf is opgepikt, zij het uiteraard op geheel eigen wijze. Tom bijvoorbeeld vergeleek het het feit dat het vaccin uitstekend beschermt tegen een ernstig ziekteverloop, maar minder tegen besmettingen, met zijn regenjas: “Ik heb een zeer goed tegen weersomstandigheden beschermende regenjas, zij het helaas onvoldoende tegen regen, tegen nat worden, maar fantastisch tegen een mogelijke verdrinkingsdood.” Onduidelijk blijft of Tom bedoelt dat hij zelf altijd een vaccin neemt om zich koste wat kost te beschermen tegen een besmetting, waarbij hij een eventuele dood voor lief neemt, of dat hij alleen regenjassen koopt om zich te beschermen tegen de verdrinkingsdood maar niet tegen een regenbui – dat laatste lijkt nogal een paardenmiddel.
Over ivermectine gesproken: het eveneens ontbrekende “Maar Japan” was deze week trending onder aanvoering van ene J.G. uit R. Een knullig grafiekje moest aantonen dat sinds het gebruik van ivermectine in dat land de besmettingen dramatisch afnamen. Nu is het uiteraard helemaal niet waar dat Japan het ontwormingsspul heeft goedgekeurd als covidbehandeling – het helpt namelijk niet – maar volg ook even de redeneertrant: ivermectine zou zo’n wondermiddel zijn dat zieken die het toegediend krijgen met terugwerkende kracht überhaupt niet eens een besmetting hadden! Wie weet, als we echt nog eens ons best gaan doen met die klimaatdoelen blijkt misschien alsnog dat er afgelopen zomer helemaal geen waterschade was in Limburg.
Maar er was ook serieuze kritiek, en die betrof vooral de toon. Als je inhoudelijk niks meer in te brengen hebt, kun je het immers altijd daar nog over hebben. Meneer of mevrouw Anoniem klom herhaaldelijk in de pen om zijn/haar/hun onvrede hierover te uiten, maar niemand verwoordde het zo treffend als Sjoerd: “De schrijver voelt zich (moreel) superieur t.o.v. andersdenkenden en laat dat “grappig” merken door ze te kleineren en als dom weg te zetten.”
Deze uitmuntende samenvatting, ik had het zelf niet beter kunnen verwoorden, kan zo op de achterflap van de tweede druk. Niettemin vonden velen de neerbuigende, sarcastische, denigrerende, respectloze of arrogante toon van het Handboek onnodig en contraproductief. Mensen die corona na anderhalf jaar nog steeds als griepje afdoen, hadden wel met iets meer egards behandeld mogen worden, teneinde een constructieve dialoog op te zetten.
“Ah, dus u bent van mening dat Covid-19 net zo gevaarlijk is als de griep? Wat een interessante zienswijze! Zeer plausibel ook. Laten we er eens respectvol over van gedachten wisselen. Want ik vang ook geluiden op, maar wie ben ik, dat Covid-19 een factor 6 dodelijker is, en dat zou natuurlijk best kunnen verklaren waarom je zoveel hoort over overvolle ziekenhuizen en mortuaria de laatste anderhalf jaar, wereldwijd. Maar hee, wetenschap is ook maar een mening, hè. De waarheid zal wel ergens in het midden liggen.”
Nee! Nee, nee, nee!!! Wat belachelijk is, moet vooral belachelijk blijven.
Het probleem was natuurlijk het rücksichtslos wegzetten van ontkenners als dom. Daarbij heb ik zelf een specifieke groep mensen voor ogen. Zij waren nooit het scherpste potloodje uit de doos, maar hebben gaandeweg hun leven een jaloersmakend doch volstrekt misplaatst grenzeloos zelfvertrouwen opgedaan als zouden zij plotseling in staat zijn om een waardevolle inbreng in het wetenschappelijk discours te kunnen leveren. De plaats die zij al anderhalf jaar voor zichzelf opeisen in het “debat”, of dat nu is op het Museumplein, op Twitter of in gevecht met de ME, is ergerniswekkend, grotesk en getuigt van een finaal gebrek aan zelfinzicht. Enige bescheidenheid zou deze mensen sieren, maar iedere vorm van twijfel is hun vreemd.
En nee, een neerbuigende toon zal hen inderdaad niet tot inzicht doen komen. Maar een vriendelijke toon dus ook niet. Begrip ook niet. Een goed gesprek ook niet. Een toenaderingspoging ook niet. Negeren ook niet. Een onbetwiste autoriteit ook niet. De enige taal die hen nog kan overtuigen, is die van een zware infectie. En dan nog. Ridiculiseren is alles wat ons rest, dan hebben we er tenminste zelf nog wat plezier aan.
Maar: hoewel het zeer goed mogelijk is om aan één of twee zinnen af te lezen dat iemand geen mondkapje draagt in de supermarkt, is het natuurlijk veel te kort door de bocht om corona-ontkenning direct te koppelen aan gebrekkige spelling. Om te beginnen zijn er ook een heleboel lageropgeleiden, een overgrote meerderheid van hen zelfs, die zich wél gewoon aan de maatregelen houden. Deze mensen zijn zo verstandig om af te gaan op de adviezen van degenen die ervoor hebben doorgeleerd. En de overgrote meerderheid van alle dyslecten is ook gewoon gevaccineerd: zij zijn als de immuungecompromitteerden die het vaccin wel willen, maar niet kunnen nemen.
De echte tekortkoming is dat ik het bonte gezelschap van biodanza-boomknuffelaars, extreemrechtse stadsrenoveerders, quasi-intellectuele angstverspreiders en andere inwoners van Thierrië over één kam heb geschoren. Dit zijn heus niet allemaal dommeriken. Onbedoeld heb ik de hoogopgeleide vaccinweigeraars volledig buiten beschouwing gelaten, terwijl die arme stakkers zich toch al zo buitengesloten voelen de laatste tijd. Mijn welgemeende excuses; ik wil dit hierbij graag rechtzetten.
Dus, als jullie meelezen: jullie, vuile leugenaars, zijn wel de allergrootste egoïstische, nietsontziende klootzakken van allemaal, omdat jullie dondersgoed weten dat jullie in desinformatie handelen, maar het omarmd hebben als een verdienmodel in dat complotkartel van jullie. We worden niet gegijzeld door 15% van de mensen die het vaccin weigeren, maar door maar een paar procent, de yucky few die een ijzeren greep probeert te houden op een kwetsbare groep van weerloze onbenullen – een groep die vermoedelijk met de tijd zal slinken, is het niet door voortschrijdend inzicht dan wel door natuurlijk verloop, in welk geval zuurstoftekort aan jullie handen zal kleven.