In tegenstelling tot de aarzeling over vaccins onder religieuze gemeenschappen, zijn alt-medicinegroepen erin geslaagd geld te verdienen met hun verzet tegen COVID-19-vaccinaties.

Religieuze groeperingen en voorstanders van alternatieve geneeswijzen zijn altijd resistent geweest tegen vaccins. Maar in de huidige COVID-19-antivaccinatiebeweging zijn ze gemuteerd in varianten van extreemrechts in een gewelddadige brij van anti-establishment samenzweringen, blanke suprematie en antisemitisme.

Religie heeft altijd een rol gespeeld bij lage vaccinatiegraad. Een literatuuronderzoek uit 2015 over religieuze barrières voor vaccinatie tegen mazelen, waarbij grote religieuze groepen over de hele wereld werden onderzocht – jodendom, hindoeïsme, christendom, rooms-katholicisme, protestants christendom, amish, Jehovah’s Getuigen en de islam – ontdekte dat, hoewel er altijd sociale determinanten zijn die religieuze bezwaren waren er ook specifieke kwesties zoals het mogelijke gebruik van geaborteerd menselijk foetusweefsel bij het maken van het vaccin (christen, rooms-katholiek) of het gebruik van gelatine op basis van dieren (varkensvlees en koe voor de islam, het jodendom en het hindoeïsme).

Een andere analyse van Europa’s ondergevaccineerde groepen identificeerde vijf groepen die een hoger risico lopen: orthodox-protestantse gemeenschappen, antroposofen (Steiner-scholen), Roma, Ierse reizigers en orthodox-joodse gemeenschappen. In India hadden moslimgezinnen vóór de pandemie aanzienlijk lagere vaccinatieresultaten in vergelijking met andere religieuze groepen.

De Alt-Medicine Crowd

De menigte van alternatieve geneeswijzen/wellness werd een andere voorspeller van lage vaccinatie toen Andrew Wakefield’s artikel uit 1998 in The Lancet een internationale golf van aarzeling veroorzaakte in een tijd waarin vaccinatiecampagnes de uitroeiing van verschillende dodelijke ziekten over de hele wereld hadden bereikt. Wakefields wetenschappelijke bedrog wordt vakkundig samengevat in Brian Deer’s ” The Doctor Who Fooled the World “, waar belangenverstrengeling (Wakefield had zijn eigen patent voor een enkelvoudig mazelenvaccin ingediend voordat dit onderzoek werd gepubliceerd) en meldingen van misbruik (invasieve en onnodige tests op autistische en neurodivergente kinderen) zijn gedocumenteerd.

De nu in diskrediet geraakte publicatie van Wakefield, die het BMR-vaccin (mazelen, bof, rubella) in verband bracht met darmontsteking en het ten onrechte correleerde met een diagnose van autisme, lanceerde effectief de moderne reïncarnatie van de antivaccinatiebeweging.

In tegenstelling tot de terughoudendheid bij het vaccineren onder religieuze gemeenschappen, zijn alternatieve geneeswijzen erin geslaagd geld te verdienen met hun verzet tegen vaccinatie. Een rapport van het Center for Countering Digital Hate (CCDH) schat dat het anti-vax mediacomplex big business is , met een geschatte jaarlijkse winst van ongeveer $ 36 miljoen, gebaseerd op openbaar beschikbare gegevens.

Sommige van de leidende figuren in het bedrijf verdienen een salaris van zes cijfers (Robert F. Kennedy Jr. verdient $ 255.000 per jaar als voorzitter van Children’s Health Defense). Anti-Vax-groepen hebben ook een aanvraag ingediend en ontvingen meer dan $ 1,5 miljoen aan leningen van het federale Paycheck Protection Program in de VS om hen te helpen een pandemie te overleven die ze ter discussie stelden.

Nog verontrustender is dat het CCDH-rapport schat dat antivaccinatiegerelateerd verkeer buitengewoon waardevol is voor Big Tech, met een geschatte waarde van ongeveer $ 1,1 miljard. Een analyse van vaccingerelateerde Facebook-advertenties toonde aan dat het merendeel van de antivax-advertenties wordt gefinancierd door twee campagnevoerders, Robert F. Kennedy Jr. en Larry Cook.

Deppen in extremistische haat

Vóór de pandemie waren antivax-groepen een probleem voor de volksgezondheid in termen van verschillende uitbraken van mazelen die sinds het begin van de jaren 2000 frequenter werden. Toen de anti-maskerprotesten van 2020 echter evolueerden naar de antivaccinatieprotesten van 2021, is extreemrechts erin geslaagd om met succes traditionele anti-vaxgemeenschappen te verzorgen , waardoor een bezorgdheid over de volksgezondheid is veranderd in een politiek probleem van extreemrechts extremisme .

Deze anti-vax, anti-regerings, extreemrechtse nationalistische protestmening is overal zichtbaar, van Canada tot Australië, waar COVID-19 anti-lockdown-protesten zijn veranderd in geweld en door samenzwering gedreven antisemitisme . In Frankrijk en Nederland (FVD van Thierry Baudet) werden de alomtegenwoordige gele sterren die door demonstranten werden gebruikt om de niet-gevaccineerde status aan te duiden, een grimmige herinnering aan hoe de pijn van Holocaust-overlevenden gemakkelijk kan worden toegeëigend.

Evenzo heeft de beweging Freedom Sweden het verzet tegen de relatief milde COVID-19-beperkingen in het land gebruikt als een vehikel voor antisemitisch en radicaal-rechts extremisme. In zowel Griekenland als Cyprus, waar een SafePass – bewijs van vaccinatie of een negatieve test – vereist is om een ​​commerciële of openbare ruimte te betreden, werden grote anti-vaxprotesten gewelddadig, in het geval van Cyprus dat probeerde een tv-station in brand te steken .

Er zijn aanwijzingen voor astroturfing achter deze protesten: een Duitse groep, de Free Citizens of Kassel, lijkt achter de “World Wide Rally’s for Freedom” te zitten die sinds maart 2021 in alle uithoeken van de wereld worden georganiseerd, zelfs in kleine landen zoals Cyprus en Luxemburg , met de hashtag #WewillALLbethere.

Een andere Duitse beweging die anti-vax samenzweringstheorieën promoot, heet Querdenken, wat zich vertaalt als ‘lateraal denken’. Het is nu verboden door Facebook en het is gelinkt aan de extreemrechtse Alternative for Germany-partij. Volgens sommige rapporten is Querdenken erin geslaagd de socialemediakanalen van tieners te infiltreren en met succes desinformatie en complottheorieën over COVID-19 te verspreiden.

Satanische flesjes

Religieuze symbolen bij deze anti-vax-bijeenkomsten onthullen echter dat hun boodschap niet alleen over religie gaat. Achter de bizarre verspreiding van de kaart “ Gevaccineerd door de Heer ” zit het feit dat christelijke symboliek gewoon de metafoor is, niet de substantie, om te demonstreren tegen een “satanisch” vaccin of een onderdrukkende regering die tot de “apocalyps” zal leiden. De geschiedenis van het christelijk denken en de wetenschappelijke consensus is veel gecompliceerder dan een simpele weigering. In feite hebben christelijke religieuze leiders in de VS vaccinaties publiekelijk gesteund, ondanks debatten over het gebruik van foetale cellen voor onderzoek.

In de VS gaan anti-vax-protesten echter minder over religieuze overtuigingen en meer over het ontwaken van christelijk nationalisme dat pro-Trump en QAnon-positief is. De America First- groep heeft vakkundig christelijk nationalisme omarmd en religieuze overtuigingen overspoeld met een ideologische mix van anti-masker, anti-vax, MAGA blank nationalisme.

Onder christelijke groeperingen in de VS vertegenwoordigen blanke evangelicals het grootste blok in de anti-vaccinatie-ideologie. Hoewel ze de Bijbel misschien gebruiken als een bron van aarzeling over vaccins, nemen ze vaker hun toevlucht tot een retoriek van veroordeling jegens de “ wereldelites ” die lijkt op de anti-establishmenttaal van rechts-extremisme.

In Griekenland zwaaiden landelijke anti-vaccinatiedemonstranten met Griekse vlaggen, grote Grieks-orthodoxe kruisen en gezangen van het volkslied en “Christus is opgestaan”. Tegelijkertijd marcheerden priesters en monniken naast Golden Dawn-aanhangers die hun neonazistische argumenten naar de anti-vaxdemonstratie brachten. Tijdens een van deze protesten voegde Elias Kassidiaris, een voormalig parlementslid van Gouden Dageraad, zich telefonisch bij de demonstranten vanuit de gevangenis. Al deze verschijnselen roepen de vraag op in hoeverre de schijnbaar religieus geïnspireerde anti-vaxbeweging een andere uitdrukking is van het christendom .

Conspiritualiteit en vaccinweigering

De term ‘ conspiritualiteit ‘ werd in 2011 bedacht door Charlotte Ward en David Voas om een ​​productieve samensmelting aan te duiden van de grotendeels door mannen gedomineerde wereld van samenzweringstheorieën met de vrouwelijke New Age spirituele golf. De term is sindsdien aangenomen en heeft een nieuw leven ingeblazen tijdens de huidige pandemie. De Conspirituality-podcast, gelanceerd in mei 2020, is een briljante wekelijkse kijk op de “convergerende rechtse samenzweringstheorieën en faux-progressief wellness-utopisme.”

Het fenomeen is direct relevant voor de alt-medicine-menigte die altijd het idee heeft benadrukt van iemands soevereine, meditatieve lichaam dat controle uitoefent over zijn immuunsysteem en ongevoelig is voor de replicatie van het virus.

De belangrijkste boodschap tijdens de pandemie was om het wetenschappelijke bestaan ​​van COVID-19 in twijfel te trekken – bijvoorbeeld de Questioning Covid-website van Kelly Brogan – maar ook om de pandemie te interpreteren door middel van het concept van “de grote reset”, die Brogans partner Sayer Ji, legt uit als “tirannie. Technocratie. Experimentele Jabs.” Het is een vorm van neoliberale spiritualiteit die de nadruk legt op individuele verantwoordelijkheid en afwijkt van de rol van volksgezondheidsonderzoek.

Maar de synergieën tussen degenen die ‘medische vrijheid’ verspreiden en de extreemrechtse menigte mogen niet worden onderschat. Een van de leidende ondernemers van de antivaccinatiebeweging, Del Bigtree, sprak op 6 januari op de “MAGA Freedom Rally DC”, op slechts een steenworp afstand van het Amerikaanse Capitool. De maker van de Facebook-groep “Stop Mandatory Vaccination” Larry Cook lanceerde ook het YouTube-kanaal “Medical Freedom Patriots”, en beschreef het als pro-God, pro-Trump, anti-vaccin en QAnon-vriendelijk.

De Bollingers, een anti-vax koppel met een grote aanhang op sociale media en nog grotere inkomsten, richtten de United Medical Freedom Super PAC op die campagne voerde tegen vaccinatie tijdens de verkiezingen van 2020. Sherri Tenpenny, een getrainde arts die pleit tegen vaccinatie, is een adviseur van Mike Lindell en een promotor van het zogenaamde “verkiezingsfraude”-debat in de VS.

In veel opzichten heeft COVID-19 een terugval mogelijk gemaakt van de alt-medicine naar de alt-right: je yogaleraar, biologische voedselgoeroe en meditatiepartner die je adviseerde hoe je je immuunsysteem sterk kunt houden om vaccins te vermijden is Ik heb het nu over het plan van de regering om u te chippen om de handel in jonge kinderen te vergemakkelijken.

In feite heeft extreemrechts de linkse kant van de anti-vaxbeweging gekaapt door een gedeeld anti-establishment standpunt. Zoals Andreas Önnerfors heeft opgemerkt, vertegenwoordigen deze protesten tegen vaccinatie een giftige herschikking van links (groen/progressief/liberaal) met sociaal conservatief rechts.

Vaccin aarzeling versus anti-vaccinatie

De Strategic Advisory Group of Experts on Immunization definieert aarzeling tegen vaccins als “vertraging bij de acceptatie of weigering van vaccins ondanks de beschikbaarheid van vaccindiensten.” Het merkt op dat het een complex maatschappelijk en cultureel fenomeen is dat verband houdt met drie factoren: zelfgenoegzaamheid, gemak en vertrouwen. Deze grotendeels psychologische benadering mist echter de politieke dimensie van de anti-vaxideologie.

Momenteel is de uitdaging om te begrijpen hoe redelijke angsten en geldige vragen rond vaccinatie muteren in een radicale en extremistische antidemocratische ideologie. Een deel van de verklaring is hoe verhalen over desinformatie tegen vaccins erin zijn geslaagd zich anti-establishment sentimenten toe te eigenen. Een recent onderzoek door PERIL analyseerde verhalende stijlfiguren en retorische strategieën in anti-vaxplatforms en ontdekte dat het verhaal van “corrupte elites” en de strategie om een ​​beroep te doen op de kwetsbaarheid van kinderen het vaakst werden gebruikt.

Zoals Mark Davis stelt, zelfs voordat de huidige pandemie, anti-vaccinatie websites gebruikt oppositionele en antagonistische strategieën om een anti-publieke discours die vooral lijkt blanke suprematie, alt-rechts en samenzwering forums te produceren.

De COVID-19-pandemie heeft onthuld dat aarzeling over vaccins niet alleen over het vaccin gaat. Het toont de algoritmische tractie van het antagonistische discours op sociale media dat ruzies dempt met bezorgdheid voor de “gewone” mensen of “weerloze” kinderen. Uiteindelijk gaat het om wantrouwen jegens autoriteit, het spook van corrupte elites en een misplaatst verlangen naar vrijheid en keuze.

Tegen ziekmakende vergelijkingen

Vooraanstaande Joodse organisaties, waaronder het NIW, riepen deze week op te stoppen met vergelijkingen tussen de coronamaatregelen en de Jodenvervolging. Daarop vloog Forum voor Democratie-voorman Thierry Baudet op Twitter volledig uit de bocht.

Dat deze vergelijkingen op straat worden gemaakt, is nog tot daaraan toe. Je zou kunnen zeggen dat deze mensen geen historische kennis hebben, of gewoon hysterisch hun grieven kracht bij willen zetten. Maar als ook in het parlement walgelijke vergelijkingen worden getrokken, is het tijd daar een eendrachtig geluid tegen te laten horen.

En dat gebeurde. Toen Tweede Kamerlid namens het Forum voor Democratie Gideon van Meijeren parallellen trok tussen de situatie toen en nu, vond een aantal Joodse organisaties het van groot belang een krachtig tegengeluid te laten horen. Eendrachtig werd in mum van tijd een gemeenschappelijke brief opgesteld die naar Tweede Kamer ging. Hieronder de integrale tekst:

 

Aan alle fracties van de Tweede Kamer

Vandaag, zondag 19 september, wordt in aanwezigheid van koning Willem-Alexander in Amsterdam het Nationaal Holocaust Namenmonument onthuld, waarmee de 102.000 in Nederland tijdens de Tweede Wereldoorlog vermoorde Joden en honderden vermoorde Sinti en Roma worden herdacht.

Dit meest dramatische hoofdstuk in de Nederlandse geschiedenis en het onnoemelijke leed dat dit heeft veroorzaakt, worden steeds vaker vergeleken met huidige maatschappelijke vraagstukken, zoals bij de discussies over het al dan niet vaccineren tegen covid-19. Dat zien we niet alleen op straat en sociale media – met het dragen van gele Jodensterren en parallellen die worden getrokken met de uitsluiting van toen – ook volksvertegenwoordigers in de Tweede Kamer maken zich daaraan schuldig.

Vijf vooraanstaande Nederlands-Joodse organisaties vinden dit niet alleen buitengewoon kwetsend, ook worden de lessen die uit die zwartste periode van de twintigste eeuw moeten worden getrokken, hierdoor inflatoir. Wij benadrukken bijvoorbeeld het feit dat mensen die in alle vrijheid een keuze maken zich niet te laten vaccineren, worden vergeleken met bevolkingsgroepen die destijds helemaal geen keuze hadden, mensen die enkel en alleen werden vermoord om wie ze waren. Dit soort vergelijkingen gaan op alle mogelijke manieren mank. Ze vergroten bovendien het risico dat echte genocides nu en in de toekomst niet meer zullen worden herkend.

Wij mengen ons niet in de discussie over het al dan niet vaccineren, maar roepen u allen op zich te keren tegen elke misplaatste vergelijking tussen de situatie van toen en die van nu. Uit respect voor de miljoenen slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog en terwille van een veilige en vreedzame samenleving voor ons en onze kinderen.

Als volksvertegenwoordiger heeft u een voorbeeldfunctie. Wij verzoeken u met klem uw verantwoordelijkheid te nemen.

Hoogachtend,
Jacques Grishaver, voorzitter Nederlands Auschwitz Comité

Hanna Luden, directeur Centrum Informatie en Documentatie Israël

Ronny Naftaniel, voorzitter Centraal Joods Overleg

Emile Schrijver, algemeen directeur Nationaal Holocaustmuseum

Esther Voet, hoofdredacteur Nieuw Israëlietisch Weekblad

De tekst werd door de betrokken organisaties op zondag 10 uur online gezet en er ging een begeleidend persbericht uit dat meteen door WNL op zondag en het Radio 1-journaal werd opgepikt.

‘Tirannen’
Directe aanleiding was de monoloog van Gideon Van Meijeren (FvD) in het coronadebat in de Tweede Kamer, waarin hij verkondigde: “Het doet mij oprecht pijn dat ik moet constateren dat de regering zich op dit moment opstelt als vijand van de bevolking. Voor het eerst sinds de Tweede Wereldoorlog hebben we weer een regering die wetten voorbereidt op grond waarvan een staat van apartheid wordt gecreëerd, een staat waarin mensen worden buitengesloten van het maatschappelijk leven. Het is noodzakelijk om niet te zwichten voor tirannen. En wij zullen niet zwichten voor tirannen. Als er regelgeving tot stand komt op grond waarvan hele bevolkingsgroepen worden gediscrimineerd, dan roep ik op daar niet aan te gehoorzamen, want dan is gehoorzaamheid een grotere misdaad dan ongehoorzaamheid. De verschrikkingen die in de Tweede Wereldoorlog de Joden zijn aangedaan, die zijn gepleegd door mensen die gehoorzaam waren, niet door mensen die ongehoorzaam waren.”

Op dat moment greep Kamervoorzitter Vera Bergkamp in. Zij zei dat Van Meijeren grote woorden gebruikte en opnieuw een vergelijking met de Tweede Wereldoorlog maakte. In april deed Pepijn van Houwelingen, ook FvD, hetzelfde. Die zei toen over de quarantaine voor mensen die terugkeerden van een reis uit een risicogebied: “Zo ver hoeven we niet in de geschiedenis terug om het gevoel van een bepaalde bevolkingsgroep terug te halen van ‘je hoeft toch niet op een bankje in het park te zitten’.”

Glijdende schaal
Hilde Palland van het CDA reageerde furieus op de woorden van Van Meijeren. Mede namens een aantal andere fracties beet zij hem toe: “Wat u hier allemaal te berde brengt is volstrekt ontoelaatbaar, wij nemen hier als Kamer volledig afstand van. En u heeft geen idee wat een dictatuur of een tirannie is.” Maar Van Meijeren ging onverdroten door: “Feit is dat het voor het eerst sinds de Tweede Wereldoorlog zo is, dat mensen weer een pasje krijgen aan de hand waarvan ze moeten bewijzen of ze wel of niet toegang krijgen tot het sociaal-maatschappelijk leven. Ik zou willen dat er mensen in de jaren dertig waren opgestaan die hier keihard tegenin gingen. En voordat u allemaal verontwaardigd naar de interruptiemicrofoon loopt, in het jaar 1933 was er een gekozen volksvertegenwoordiger en die noemde Adolf Hitler een boef, en hem werd het woord ontnomen, met twintig stemmen tegen zes. Dus als een meerderheid vindt dat er geen sprake is van tirannie, dan betekent dat niet dat er daarmee geen sprake is van tirannie. En wij zullen ons altijd met hand en tand blijven verzetten tegen beleid dat erop gericht is bevolkingsgroepen te discrimineren.”

Opnieuw onderbrak Bergkamp Van Meijeren. Het was andermaal tegen dovemans oren gezegd. Hij vervolgde: “Om misverstanden te voorkomen, FvD bepleit op geen enkele manier dat de verschrikkingen van de Tweede Wereldoorlog in de buurt komen van wat op dit moment ongevaccineerden wordt aangedaan. Natuurlijk niet, het is een glijdende schaal. Eerst werden de Joden uitgesloten om naar de bioscoop te gaan. Toen mochten ze niet meer naar de restaurants.”

Daarop schorste Bergkamp de vergadering. Het is niet de eerste keer dat politici de Tweede Wereldoorlog vergelijken met een maatschappelijke discussie, maar zelden werden de parallellen in de Kamer zo ver doorgetrokken. Vandaar de collectieve stellingname van de Joodse organisaties.

Holocaustontkenning
De meest verontrustende reactie op de oproep van de Joodse organisaties kwam van Thierry Baudet. Niet geheel ten onrechte voelde de Forum voor Democratieleider zich aangesproken. Bij de grote demonstratie op 5 september had Baudets beveiligingsteam in T-shirts met gele sterren gelopen. Zijn tweet van afgelopen zondag verbijsterde politieke commentatoren, maar was geen verrassing voor degenen die zijn steeds rabiatere uitspraken van het afgelopen jaar heeft gevolgd. Forum was al uit elkaar gevallen als gevolg van Baudets steeds openlijk antisemitischere houding. Voorbeelden te over, zoals sympathie voor de QAnon-complotbeweging en zijn kritiek op de berechting van nazikopstukken in het Neurenbergtribunaal.

Op Twitter trok Thierry Baudet van leer tegen de oproep geen gele sterren meer te gebruiken voor politieke doeleinden. Wij hebben als illustratie zijn integrale reactie afgedrukt. Daarin valt een aantal aspecten op. “De Oorlog [sic] is niet van jullie maar van ons allemaal” werd door velen geïnterpreteerd als de in extreemrechtse kringen (maar opvallend genoeg ook onder linkse en pro-Palestijnse antisemieten) vaak gehoorde opvatting dat Joden niet zo moeten ‘zeuren’ over de Holocaust en niet ‘al het leed in de oorlog mogen claimen’. Ook het gebruik van het woord ‘jullie’ schoot velen in het verkeerde keelgat.

Maar waar massaal en geschokt op gereageerd werd, was Baudets gebruik van aanhalingstekens om het woord Holocaust. Omdat hier geen sprake is van een citaat, kunnen deze alleen geïnterpreteerd worden als bagatellisering of zelfs een regelrechte ontkenning van de Shoa. Dit is minder verwonderlijk dan het lijkt, want na de scheuring in het Forum in december vorig jaar, bleef vrijwel uitsluitend het extreemrechtse element binnen de partij over. De aanhang van FvD is in het afgelopen jaar verrijkt met hele drommen complotdenkers uit de antivax- en new-agehoek, die de gedachte aanhangen dat de Shoa een hoax zou zijn. Ook valt op dat de historicus en naar eigen zeggen ‘belangrijkste intellectueel van Nederland’ het woord oorlog met een hoofdletter, maar Holocaust met een kleine letter schrijft.

Strafbaar
Dat Baudet zijn aanhalingstekens bewust plaatste, bewijst zijn tweet van een dag later: ‘Whatever you do, don’t take the “vacine” [sic]’. Ook hier aanhalingstekens om aan te geven dat in zijn ogen het vaccin helemaal geen vaccin is. Dat de rechts-extremist zich nu ook tot Holocaustontkenner ontpopt, lag in de lijn der verwachtingen, maar choqueerde toch tal van socialmediagebruikers. Dilan Yeşilgöz-Zegerius, als VVD-Kamerlid jarenlang verantwoordelijk voor het antisemitismedossier en tegenwoordig demissionair staatssecretaris van Economische Zaken en Milieu, liet op Facebook kort maar krachtig haar afeer blijken: ‘“Holocaust”. Je moet maar durven.’ Zij was niet de enige die viel over de timing van Baudets tweet: de dag van de onthulling van het Namenmonument.

Wij brengen graag in herinnering dat Holocaustontkenning strafbaar is in Nederland sinds het Verbeke-arrest van de Hoge Raad uit 1997. En hoewel voor de rechter meer bewijzen voor Baudets radicalisering aangevoerd zullen moeten worden dan de aanhalingstekens in een tweet, lijkt het wenselijk dat het Openbaar Ministerie voortaan een oogje houdt op de socialmediauitingen van de Forumleider. Ook mag niet vergeten worden dat de rechter in 1998 de extreemrechtse CP’86 verbood, onder andere vanwege discriminatie. Er is niet veel fantasie nodig om de uitlatingen van Baudet, Van Houwelingen en Van Meijeren – en eerder al van Freek Jansen – onder die noemer te scharen. De vraag mag gesteld worden of Forum zo langzamerhand begint te voldoen aan dezelfde criteria als de CP’86 in de jaren negentig.

Massale bijval
De tweet van Baudet is in het licht van zijn snel voortschrijdende radicalisering weliswaar niet verrassend, de massale bijval van zijn aanhangers op Twitter is dat wel degelijk. Tot voor kort werden vergelijkbare berichten slechts toegejuicht door een handvol anonieme islamieten of neonazi’s. Baudets bewuste tweet daarentegen werd zo’n duizendmaal door zijn aanhangers gedeeld en ontving meer dan drieduizend likes (‘vind-ik-leuks’). Zelfs als hier de nodige nep accounts tussen zitten, is dit een bijzonder hoog aantal.

Wat dit betekent? Dat van een taboe op Holocaustontkenning geen sprake meer is. Opgehitst door Baudet en andere extreemrechtse influencers werpen steeds meer socialmediagebruikers hun schroom af en delen openlijk en onder hun echte naam hun sympathie voor antisemitische complottheorieën – waarvan Holocaustbagatellisering of -ontkenning het klassieke voorbeeld is. Een vluchtige analyse van de twitteraars die Baudet ondersteunden, leert dat het vooral gaat om leden van en stemmers op het Forum voor Democratie, maar ook om antivaxers, conservatieve christenen en new-agecomplotdenkers, waarbij het grote aantal paragnosten, astrologen en handelaars in cryptomunten opvalt. Ziehier de coalitie die Thierry Baudet heeft gesmeed.

Maar laten we dit gitzwarte bericht afsluiten met wat onverwachte humor. De aanhalingstekens die Baudet gebruikte, werden al gauw geëchood door zijn critici. Twitteraars noemden de FvD-leider al snel een “nazi”, mét aanhalingstekens. Anderen schreven over het Forum voor “Democratie”. De satirische website De Speld kopte ‘“Thierry Baudet” boos’ en komiek Arjen Lubach reageerde op Twitter met een bericht van slechts één woord: “Volksvertegenwoordiger”.