Een vier jaar durend overheidsexperiment om in delen van Nederland wiet te verkopen en legaal te maken, is een ‘val van de Berlijnse Muur’-moment voor de Europese cannabisindustrie.
Ondanks de beroemde coffeeshops is het bezit, de verkoop en de teelt van cannabis in Nederland de afgelopen 45 jaar officieel illegaal. Maar de dingen veranderen.
Sinds 15 december kopen wietrokers hun eerste partijen legaal geteelde, legaal verkochte cannabis in 19 winkels in twee steden, Breda en Tilburg, in het zuiden van het land.
Het is het begin van een vier jaar durend experiment waarbij volgend jaar tien vergunde wietkwekerijen 80 van de 550 coffeeshops van het land zullen voorzien van cannabisbloemen, hasj en kant-en-gerolde joints in elf rechtsgebieden, waaronder een deel van Amsterdam.
“Het is de val van de Berlijnse Muur voor Europese cannabis,” vertelde Alastair Moore, een cannabisondernemer en oprichter van The Hanway Company, aan VICE News.
“Wat in de jaren tachtig moedig en vooruitstrevend was, moest worden bijgewerkt. De afhankelijkheid van het aanbod op de zwarte markt zorgde voor een juridische onduidelijkheid die ‘goede’ actoren bezoedelde en hun vermogen beperkte om transparant te opereren en met een gerust hart te leven.
“Van de ene op de andere dag, na jaren van lobbyen, het opstellen van wetgeving, openbare aanbestedingen, implementatie, vertragingen en tegenslagen natuurlijk, is het controlesysteem veranderd. De klok begint te tikken: over vijf jaar zal de wereld van de Europese cannabis er heel anders uitzien.”
Nederlandse consumenten zullen nog steeds cannabis kunnen kopen in coffeeshops, zij het nu onder gecontroleerde kwaliteit, verpakt met gezondheidswaarschuwingen en legaal geproduceerd”, zegt Steve Rolles, senior beleidsanalist bij de Transform Drug Policy Foundation.
“Maar het markeert een mijlpaal in de Europese hervorming van de drugssector. Ondanks alle hervormingen waarover op het hele continent wordt gedebatteerd en doorgevoerd, is dit feitelijk de eerste keer sinds het begin van het verbodstijdperk dat legaal geproduceerde niet-medicinale cannabis in de EU beschikbaar wordt gesteld.”
Sinds de jaren tachtig wordt de verkoop van wiet in coffeeshops slechts gedoogd, zolang drugsgebruikers en coffeeshops zich aan enkele basisregels houden. De autoriteiten hebben een oogje dichtknijpen voor de ongereguleerde kwekers die elk van de 550 wietwinkels van het land elk jaar van ongeveer een halve ton cannabis voorzien.
Zo’n groot grijs gebied in een lucratieve industrie van €1,1 miljard zou nooit eeuwig kunnen blijven bestaan, vooral omdat andere landen in Europa, zoals Duitsland , Malta en Zwitserland, het voorbeeld van Noord-Amerika volgen bij het reguleren in plaats van criminaliseren. de cannabishandel.
De tien gekozen cannabisteeltbedrijven, die aan strenge antecedentenonderzoeken zijn onderworpen, zijn teruggebracht van 200 naar 50 in 2020, voordat de laatste 10 willekeurig door middel van een loterij werden gekozen.
“Het was een behoorlijk surrealistische ervaring. Ik herinnerde me vooral de foto van de eerste klant in Colorado op 1 januari 2014. Die persoon wilde ik zijn”, zegt Mauro Picavet, hoofdredacteur van de Nederlandse wietwebsite cannabisindustrie.nl , de eerste klant in Nederland die iets kocht legaal geproduceerde cannabis, afgelopen vrijdag om 11.00 uur.
“Dus ik stapte over en bestelde de RS11 bij Aardachtig. De budtender dacht dat ik klaar was en dat ik alleen dat ene grammetje wilde kopen, maar ik zei dat hij moest wachten. Ik wilde meer. Ook kocht ik Pink Sandy en Limun Chullo van Aardachtig, Ice Cream Cake van Fyta en Wedding Cake van CanAdelaar. Iedereen klapte en ik ging naar de tabaksvrije rookruimte om te gaan zitten en een pure joint RS11 te draaien.
“Nu kan iedereen wiet tot in de perfectie laten kweken. En schoon. Er worden geen illegale pesticiden gebruikt, insecten of sprays met andere verontreinigende stoffen. Voor de consument is het een groot probleem.”
Coffeeshops zullen gedurende zes maanden de resterende voorraden van niet-gereguleerde leveranciers kunnen verkopen, daarna mogen ze alleen nog cannabis verkopen van erkende leveranciers. Tijdens de proef zullen de wiet die wordt verkocht en de coffeeshops die deze verkopen streng worden gecontroleerd, evenals de bedrijven die licenties hebben gekregen om cannabis te kweken.
Het is een groot moment, maar ook een moment vol onzekerheden. Zullen de Nederlanders leren van de fouten die zijn gemaakt tijdens de legalisatie aan de andere kant van de Atlantische Oceaan? Hoe zullen criminele bendes reageren als hun winsten worden weggenomen? En zal de nieuw gekozen extreemrechtse partij van het land proberen het experiment bij de geboorte te wurgen?
Moore zei dat het Nederlandse wietexperiment een voorzichtigere benadering van wietlegalisatie biedt vergeleken met Noord-Amerika, waar de autoriteiten met problemen werden geconfronteerd, zoals een enorm overaanbod in Canada. Nederland zal echter een dunne lijn moeten bewandelen tussen het beschermen van de volksgezondheid en het zorgen dat de overheid over een product beschikt dat kan concurreren met de zwarte markt.
“Wat we in Nederland zien is een heel Europese oplossing voor het cannabisvraagstuk. Hoewel dit van nature voorzichtig is, in strijd met de aanpak in het grootste deel van de VS, is het ook verstandig”, zegt Moore, de Europese cannabisondernemer.
En hoe zit het met de overwinning vorige maand bij de Nederlandse verkiezingen van de extreemrechtse, anti-islam- en anti-drugspoliticus Geert Wilders?
“Hij is op zijn zachtst gezegd geen fan van coffeeshops”, aldus Hollemans. “Hij is anti-coffeeshops, sterker nog, hij is tegen alles wat met de cannabiscultuur te maken heeft.” Hij zei dat als Wilders zou proberen het proces stop te zetten, de regering waarschijnlijk zou worden aangeklaagd door de erkende cannabisteeltbedrijven die al miljoenen euro’s hebben geïnvesteerd. Het risico ontstaat aan het einde van het experiment, wanneer een van Wilders’ ministers, ongeacht de uitkomst, zou kunnen besluiten dat het een mislukking is geweest.
Ook rijst de vraag hoe georganiseerde misdaadbendes met tentakels in de Nederlandse wietindustrie zullen reageren op marktregulering. Hoewel het onwaarschijnlijk is dat geharde criminelen coffeeshops runnen, zijn ze wel betrokken bij de cannabisproductie, aldus drugsrechtdeskundige Kaj Hollemans.
“Er staan geen geharde criminelen vermeld als coffeeshopeigenaren, omdat de winkels zwaar gereguleerd zijn. Maar aan de productiekant houden sommige telers zich bezig met allerlei illegale activiteiten.”
Omdat bij de proef echter slechts 15 procent van de coffeeshops betrokken is, zullen ongereguleerde telers slechts een klein deel van hun marktaandeel verliezen. “Ik denk niet dat iemand zich zorgen maakt dat criminelen hier slecht op zullen reageren”, aldus Hollemans.