Indignatie redactie 
Al kan de poepbacterie zes uur lang overleven op bankbiljetten, het afschaffen van contant geld vindt een overgrote meerderheid geen goed idee. Dat blijkt uit onze dagelijkse enquête ‘Wat vindt Nederland?’
Van de 1417 mensen die aan het onderzoek meededen zegt 83 procent dat contant geld niet moet worden afgeschaft. Cash wordt vooral nog gebruikt op de markt en voor zakgeld.
Ook al vindt een meerderheid dat munten en biljetten niet moeten verdwijnen, slechts 26 procent gebruikt het nog om mee te betalen. Tweederde rekent af met een bankpas of creditcard. Ideal of een betaal-app worden sporadisch gebruikt om mee te betalen.
Muntgeld en papiergeld worden overbodig: al meer dan de helft van de betalingen wordt gepind. Door minder gebruik van cash en ramkraken is het aantal pinautomaten teruggebracht.
Als we cash geld afschaffen, wordt contant geld praktisch waardeloos waardoor de zwarte economie, misdaad en geweld drastisch zullen afnemen. Dat is echter niet geheel zonder risico’s: volgens nota bene De Nederlandse Bank maakt cashloos een samenleving kwetsbaar.
Indignatie commentaar: “Overheid wil contant geld afschaffen voor totale controle”
Er komt een dag dat je geen kopje koffie meer kunt kopen zonder getraceerd te worden. Om meer controle te krijgen over mensen zullen overheden in toenemende mate transacties met contant geld aan banden leggen, zo voegde hij eraan toe.
“Overheden zorgen altijd in eerste plaats voor zichzelf, dat is al honderden jaren zo. India was daar onlangs nog een goed voorbeeld van. Ze haalden 86% van alle bankbiljetten uit circulatie en verbieden nu cash transacties boven een grens van ongeveer $4.000. In Frankrijk ligt die grens op €1.000.
Veel landen doen dit al. In sommige Amerikaanse staten kun je boven een bepaald bedrag al niet meer met contant geld betalen. Overheden zijn er dol op, want ze kunnen je controleren. Als je een kopje koffie wilt drinken, dan weten ze hoeveel je drinkt, waar je dat koopt enzovoort. Dit kunnen ze allemaal in een elektronisch bestand zetten en dat zullen ze ook doen. De wereld wordt volledig gedigitaliseerd.”
Meer controle
Overheden zullen blijven zeggen dat ze dit niet voor hunzelf doen, maar in het publieke belang. Maar ondertussen verliezen we volgens hem een steeds groter deel van onze vrijheid en privacy. Eerder deze maand maakte de Europese Commissie haar plannen bekend om het gebruik van contant geld aan banden te leggen. Onder het mom van terrorisme en belastingontduiking willen verschillende Europese landen meer restricties op het gebruik van cash.
Verschillende landen hanteren al beperkingen op het gebruik van contanten, maar als het aan de Europese Commissie ligt moeten deze beperkingen in de hele Eurozone gelden om ontwijkgedrag te voorkomen. Vooral grote bankbiljetten liggen onder wereldwijd vuur. Deze worden zelden gebruikt in het dagelijkse betalingsverkeer, maar vertegenwoordigen wel een aanzienlijk deel van de totale waarde van alle biljetten die in omloop zijn.
‘Contant geld moet worden afgeschaft’
In de hele Europese Unie.
ARGUMENTEN VOOR
1. Minder misdaad en corruptie
Doordat digitale betaalsporen makkelijker te traceren zijn, wordt het vrijwel onmogelijk om grote bedragen geld te verduisteren. Als een ambtenaar steekpenningen overgemaakt zou krijgen, wordt dat makkelijk gedetecteerd. Misdaden zoals corruptie, fraude, criminele (mensen)handel, afpersing, illegale drugs en terrorisme – problemen die vandaag een enorm negatief effect hebben op ons leven – worden zo veel moeilijker.
‘Uit onderzoeken van centrale banken blijkt dat slechts een klein percentage van de biljetten in grote coupures wordt vastgehouden en gebruikt door gewone mensen en bedrijven’ Via (FD.nl). Contant geld verbieden verhelpt misdaad niet volledig, maar dwingt deze ondergrondse economie riskantere en minder liquide betaalmiddelen te gebruiken. Hierdoor loont misdaad minder en wordt tegengegaan.
Omdat misdaad wordt tegengegaan: [geldt voor argument 2, 3, 4]
2. Minder geweld
Als mensen minder fysiek geld bezitten, en in het bijzonder zwart geld, is dat goed, omdat dit minder risico’s voor betrokkenen met zich meeneemt: Grote hoeveelheden fysiek geld vormen een aantrekkelijk doelwit voor criminelen. Een juwelier, bloemist, drugsdealer, buschauffeur, betaalautomaat; allemaal worden deze veel minder interessante doelwitten voor (gewelddadige) overvallen.
3. Minder belastingontduiking levert veel geld op
Doordat cash geld deels onbruikbaar wordt, wordt het aantrekkelijker om winsten op een traceerbare manier uit te keren in plaats van te verduisteren. Er zal meer belasting worden betaald, omdat de hoeveelheid wit geld toeneemt.
4. Minder illegale immigratie
Via FD.nl: ‘Bovendien zijn cash-betalingen van werkgevers aan personeel zonder officiële papieren een belangrijke factor achter de illegale immigratie. Het terugschalen van het gebruik van contant geld is een veel humanere manier om de immigratie te beperken dan het bouwen van prikkeldraadversperringen.’
5. Minder kosten geld door digitalisatie
Er zijn kosten voor het printen, beveiligen, controleren en verdelen van fysiek geld. Als deze kosten er niet meer zijn, hoeven bankservices in theorie minder te kosten en profiteren ondernemingen en consumenten. Ook zullen er geen vervalste biljetten meer zijn.
ARGUMENTEN TEGEN
1. Cash geld is het enige betrouwbare betaalmiddel
Het Nibud: ’De noodzaak om altijd contant geld achter de hand te hebben is overduidelijk’. Er zitten risico’s aan ons elektronische betalingsverkeer, waardoor de kans altijd aanwezig is dat we (tijdelijk) niet bij ons geld zouden kunnen. Denk aan de volgende gevallen:
- Een bank gaat failliet; het depositogarantiestelsel treedt in werking, maar het kan even duren voordat we weer bij ons geld kunnen
- Een cyberaanval of elektronische storing zorgt ervoor dat het betalingssysteem platligt (pin- en/of internetbankieren)
- Door een noodsituatie in Nederland (bijvoorbeeld een stroomstoring) kan ons betalingssysteem platliggen
- Door skimming, phishing of een kapot pasje kunt u tijdelijk niet bij uw geld.
2. We hebben de privacy van anoniem geld nodig
Alle digitale betalingen worden geregistreerd. Niemand kan meer ‘ongezien’ producten en diensten kopen, terwijl mensen een recht op vrijheid hebben om zich anoniem te mogen bewegen in een land. Het gaat de overheid niets aan wat haar burgers exact doen. Door de grip op digitale transacties kunnen bijvoorbeeld voorbereidingen voor protesten snel worden geïdentificeerd en mogelijk de kop in worden gedrukt.
3. Volledige afhankelijkheid van banken en overheid
Het is zonder fysiek geld onmogelijk om geld buiten de grip van banken en overheden te houden.
Als een bank of overheid een extra belasting invoert op digitale transacties kan men hier niet onderuit komen, omdat er kortweg geen alternatief is voor digitaal geld. Het is geen ondenkbaar scenario dat de negatieve rente – geld betalen om geld onder te brengen bij banken – ook zal gelden voor mensen met minder dan 100.000 euro.
Alternatieven voor geld in de vorm van cryptocurrencies zoals Bitcoin zijn er nog niet; deze zijn niet volledig anoniem, onafhankelijk en te volatiel. Waardevolle producten zoals diamanten en goud zijn erg lastig; deze moeten vervolgens weer worden omgezet om er mee te betalen.
4. Armere mensen kunnen zich moeilijker omhoog werken
Doordat mensen zich via een legale – (te) gereguleerde – manier omhoog moeten werken, wordt het een stuk moeilijker om te ontsnappen aan een armoede positie. Soms kan het veel helpen om 20 uur extra in een keuken afwas te doen, zodat er voldoende geld over blijft voor eigen initiatieven.
Hiernaast zijn er bijna 100 miljoen Europeanen zonder bankrekening. Een gedeelte hiervan heeft schulden of is dakloos en komt niet in aanmerking voor een rekening. Zonder bankrekening wordt zo het leven nog lastiger.
5. Mensen met betaalproblemen geven makkelijker digitaal geld uit
Een ander argument om voorzichtig te zijn met het terugdringen van contanten komt uit de economische psychologie. Uit veel onderzoek blijkt dat mensen hun budget minder onder controle houden als ze digitaal betalen dan wanneer ze hun geld contant uitgeven. Zo is er veel geciteerd Amerikaans onderzoek waaruit blijkt dat in bedrijfskantines waar digitaal wordt afgerekend bezoekers meer uitgeven dan wanneer ze briefjes en munten moeten geven. (via NRC, 2016)
6. Digitaal geld is zeer lastig voor ouderen en gehandicapten
Er zijn nog steeds ouderen en gehandicapten die problemen hebben met digitale betalingen. Deze mensen maak je het nog lastiger met alleen digitaal geld.
7. Zwart geld helpt de economie
Doordat fysiek geld toegestaan is, kan er zwart geld worden verdiend. Doordat dit geld vrijwel niet kan worden gespaard, wordt het grotendeels uitgegeven. Dit heeft een enorm positief effect op de horeca en detailhandel zoals kledingwinkels. Zo is Miami zelfs deels gebouwd op drugsgeld!
8. Hogere kosten voor (kleine) ondernemers
De kosten per transactie in cash worden lager ingeschat dan via digitale betalingen (ECB).
