Indignatie redactie 
De corona-pandemie en beleidsmaatregelen om de pest in te dammen hebben de apologeten een nieuwe impuls gegeven voor de afschaffing van contant geld. Omdat sinds het begin van de crisis steeds meer consumenten elektronisch betalen. De belangrijkste reden voor deze ontwikkeling is de sterke toename van online bestellingen, die zowel het gevolg is van de blokkering als de angst dat veel mensen het virus oplopen tijdens het winkelen ter plaatse. Daarom is het beter om online te bestellen en de goederen bij u thuis te laten bezorgen. Echter, elektronische betaalmethoden zoals EC-kaarten, creditcards en mobiele app worden ook steeds vaker gebruikt in de stationaire detailhandel. Vaak worden klanten zelfs in de winkel gevraagd om contant te betalen bij het afrekenen om het risico op infectie te verminderen, om bankbiljetten en munten te vermijden. Corona heeft er de afgelopen weken aan bijgedragen dat contant geld minder populair is geworden bij consumenten.
Deze ontwikkeling speelt in de handen van de elites, die al jaren achter de schermen werken om geld uit het bedrijfsleven te bannen. De belangrijkste spelers in Europa zijn de commerciële banken, de Europese Centrale Bank (ECB) en de regeringen van de landen van de eurozone, zij het om verschillende redenen.
Commerciële banken hebben enorm te lijden van het expansieve monetaire beleid van de ECB en vooral van lage rentetarieven, die leiden tot dalende marges in de kredietverlening.
Tegelijkertijd moeten banken een negatief depositotarief van 0,4 procent betalen voor hun overtollige liquiditeit, die ze bij de centrale bank parkeren, waardoor de kostendruk toeneemt (deze maatregel is bedoeld om banken ertoe aan te zetten meer geld over te maken naar andere kredietinstellingen of consumenten en bedrijven in de vorm van leningen, die in de praktijk niet werkt vanwege de grote risicoaversie als gevolg van de crisis), dus elders moet worden bespaard.
Als er geen contant geld meer was, konden de banken afzien van dure geldautomaten, kassa’s en hedgingtransacties, waardoor hun kosten aanzienlijk werden verlaagd.
De volledige overstap op elektronische betalingen zou ook gunstig zijn voor de ECB. De centrale bank bereidt zich al lang voor op een verdere verlaging van de basisrente (rentevoet waartegen de ECB geld leent aan commerciële banken) om de recessie te bestrijden. Dit was al duidelijk vóór het begin van de Corona-crisis, maar werd verergerd door de wekenlange blokkering van de economie. Negatieve rente op cheques, belgeld en spaarrekeningen zou resulteren in een bankrun. Want om rentegerelateerde kapitaalverliezen te voorkomen, zouden klanten hun tegoeden ontbinden en het geld thuis storten. Als er geen geld meer zou zijn, zou deze vluchtroute worden geblokkeerd en zullen de negatieve rentetarieven een volledige impact hebben op het spaargeld van de burgers. Omdat het rekeningsaldo dan permanent waarde verliest,
Het bestaan van contant geld druist echter ook in tegen de belangen van regeringen en dus de politiek. De staten worden geconfronteerd met het probleem dat enerzijds de corona-lockdown een enorme daling van de belastinginkomsten veroorzaakt en anderzijds hoge uitgaven nodig zijn om een economische crisis te voorkomen. Om deze historische uitdaging aan te gaan, moeten de ministers van Financiën op grote schaal lenen, wat de voorheen gigantische overheidsschuld verder opdrijft. De resulterende rentelast voor de nationale begrotingen kan op lange termijn alleen worden volgehouden als de rente laag is. Om de hierboven genoemde redenen zijn negatieve rentetarieven alleen mogelijk zonder risico,
De druk op de liquide middelen zal de komende maanden waarschijnlijk toenemen omdat de economische gevolgen van de lockdown pas met vertraging volledig van kracht worden. Daarom zal de ware omvang van de crisis waarschijnlijk op zijn vroegst in de nazomer of de herfst blijken. Vervolgens zouden de verantwoordelijken hun toevlucht kunnen nemen tot een instrument dat al jaren wordt besproken als een “laatste redmiddel” om het economische en financiële systeem te redden: “helikoptergeld”, dat wil zeggen de betaling van geld rechtstreeks aan consumenten, dat de ECB vlak daarvoor werd gemaakt.
De extra koopkracht is bedoeld om de economie te stimuleren en de duik in destructieve deflatie te voorkomen. Maar zelfs dit instrument kan alleen werken als consumenten het cadeaugeld daadwerkelijk uitgeven en niet oppotten. Omdat het echter niet mogelijk is om bijna ’s nachts biljetten en munten uit de circulatie te nemen zonder bijkomende schade te veroorzaken of aanzienlijke weerstand te veroorzaken bij de bevolking, zou het helikoptergeld voor een specifiek doel in elektronische vorm beschikbaar moeten worden gesteld. Passende concepten liggen al lang in de la. Zo werkt de Bank voor Internationale Betalingen (BIB) aan een ‘digitale portemonnee’, een speciale rekening die voor elke burger wordt aangemaakt. Op dit account, dat alleen kon worden gebruikt voor consumentenuitgaven, geld van de overheidshelikopter zou kunnen stromen, mogelijk met een “vervaldatum”, zodat het krediet snel wordt gebruikt om aan de vraag te voldoen en niet door de ontvanger wordt “opgeborgen”. Een eerste proefvaart van dit concept vindt plaats in Soedan. Daar kondigde de regering een gezinsondersteuningsprogramma aan: elk gezinslid zou vijf dollar per maand moeten ontvangen, waarbij het geld elektronisch wordt overgemaakt naar de mobiele telefoon van de begunstigde.
Achter deze en andere projecten om contant geld af te schaffen, staat de “Better Than Cash Alliance” (Duits: “Better-than-cash alliance”), een wereldwijde vereniging die de overgang naar digitale betaling wil versnellen. Het is opgericht in 2012. Het bestaat momenteel uit 30 landen, verschillende groepen (waaronder Coca-Cola en Unilever) en verschillende internationale organisaties. Donoren zijn onder meer de Bill and Melinda Gates Foundation, het Omidyar Network en de betalingsdienstaanbieders Mastercard en Visa. Duitsland steunde de Better Than Cash Alliance tussen 2016 en 2018 met in totaal 500.000 euro, hoewel het zelf geen lid was.
De alliantie dient volgens critici vooral de economische belangen van grote bedrijven uit de financiële en IT-sector. Hun strategie is erop gericht om eerst digitale betaalmethoden te ontwikkelen in ontwikkelingslanden en opkomende landen in Afrika, Zuid-Amerika en Azië om daar ervaring op te doen. Hierop voortbouwend zullen de nieuwe betaalmethoden later ook in de rijke geïndustrialiseerde landen worden ingevoerd, waar ze geld zullen verdringen.
Er wordt een evolutionair proces overwogen dat meerdere jaren, zo niet decennia kan beslaan. Maar wat gebeurt er als de verslechterde recessie een acute crash op de financiële markten dreigt en politici snel moeten handelen om economische ineenstorting te voorkomen? – Dan zou de afschaffing van contant geld veel sneller kunnen worden doorgevoerd zonder een verbod. Een bijbehorend plan is al ontwikkeld door het Internationaal Monetair Fonds (IMF) en in 2019 openbaar gemaakt. Het is van plan parallel met contant geld een digitale valuta te introduceren, waarbij het virtuele geld voortdurend wordt geüpgraded. Dat zou een belasting op contant geld betekenen en het voor burgers onaantrekkelijk maken om contant geld aan te houden.
Ze zouden daarom hun financiële middelen inwisselen voor de digitale valuta, waardoor de centrale banken de bankbiljetten en munten tijdig uit de circulatie konden halen. In een verergerende crisis kan deze aanpak worden verkocht als een onvermijdelijke noodmaatregel om te voorkomen dat het systeem instort.
“Geld is vrijheid vormgegeven”, schreef de Russische schrijver Fyodor Dostoevsky in de 19e eeuw. Daarmee bedoelde hij contant geld, want er waren geen moderne betaalmiddelen zoals we die nu kennen. Het principe van Dostojevski, ontwikkeld tijdens zijn gevangenschap in een Siberisch gevangenkamp, is meer dan ooit van toepassing in de 21e eeuw. Omdat in de digitale wereld alleen contant geld burgers kan beschermen tegen vervolging door de staat en toezicht door machtige bedrijven. Met de afschaffing zouden mensen hun financiële zelfbeschikking verliezen en een speeltje worden voor politiek en economische belangen.
Daarom is contant geld niet alleen geld, het is vrijheid die moet worden verdedigd!
