Coronabonds een spook die ons zal blijven achtervolgen

De Tweede Kamer was er duidelijk over, Nederland moet niet met euro- of coronabonds deelgenoot worden van de schulden die de zuidelijke eurolanden nu opbouwen. Of zoals CDA-kamerlid Pieter Omtzigt het verwoordde, ik neem de hypotheek van mijn buurman niet over en Nederland ook de hypotheek niet van andere eurolanden.

Maar de eurozone zit wel in de ergste crisis ooit, veel erger dan de financiële crisis van 2008. Elke burger voelt deze aan den lijve, de economie is op slot en het eind is niet in zicht. En zelfs als het slot er over enkele maanden stapsgewijs af gaat, zullen burgers uiterst voorzichtig blijven opereren. Dit komt echt aan en het coronaspook zal ons nog jaren achtervolgen, ook als er een vaccin is gevonden.

Kortom, kommer en kwel, een kwakkeleconomie en er zullen vele jaren nodig zijn om de rekening weer op te hoesten. Pensioenfondsen in de problemen, ZZP’ers in de problemen en ga zo maar door.

Voor de tweede keer in zijn korte bestaan is de euro getroffen door een megacrisis, de eerste was nog een knock down op punten, deze kaakslag gaat om het overleven van het systeem. Zowel Noord als Zuid krijgen forse tikken. Zuid stelt dat dit echt overmacht is, hier kon niemand iets aan doen en dus is het tijd voor solidariteit, de noordelijke landen staan sterker en kunnen dus helpen door de zwakkere zuidelijke landen onder hun vleugels goedkoper te laten lenen.

Maar de kans dat het in het zuiden helemaal fout gaat is niet ondenkbaar en dan betalen de noordelijke landen mee aan de rekening terwijl ze het zelf ook niet makkelijk hebben. De andere consequentie is de zuidelijke landen te laten barsten, die gaan dan failliet en slepen de noordelijke mee. Ook geen aantrekkelijke optie.

Er moet dus iets gebeuren om de zwaar getroffen zuidelijke landen extra te helpen zonder dat het noorden voor een blanco cheque tekent. Want dat is duidelijk, zo lang de eurolanden de tent niet opbreken, zitten ze wel aan elkaar vast. Nu niets doen brengt dat opbreken wel gevaarlijk dicht bij. Dus moeten de Europese ministers van Financiën wel wat. Het giftenidee van minister Wopke Hoekstra, om met de pet rond te gaan, wordt door Italië en Spanje als vernederend ervaren.

Hun wens voor door allen gedragen coronabonds gaat het vermoedelijk ook niet worden, betaalmeester Duitsland heeft dezelfde bezwaren als ons land, Oostenrijk en Finland.

Blijft over de ECB die bereid is 1100 miljard in de eurozone te pompen en te financieren via het ESM, het Europese noodfonds dat net als de ECB gedragen wordt door allen en derhalve goedkoop kan lenen. Via die weg is ook nog 250 miljard op te hoesten om vooral de medische gevolgen en kosten van de coronacrisis te financieren. Het ECB-geld is er dan om via de banken de economie te stutten.

Zowel de ECB als het Europese Stabiliteits Mechanisme (ESM) zijn organen waarin alle eurolanden een aandeel hebben. Langs die weg hebben de noordelijke landen al genoeg ‘involvement’, terwijl ze al hun eigen problemen hebben.

Maar dit is wel de ultieme test, als de eurolanden er in slagen deze kaakslag gezamenlijk te boven te komen is de euro echt volwassen geworden. Het alternatief is chaos.