In 1933 zat Sebastian Haffner als jonge advocaat-stagiair in een Berlijnse bibliotheek boven een dossier toen de deur openging en SA-mannen eisten dat alle niet-Ariërs de plaats moesten verlaten. Voordat hij het wist, stond er een bruin hemd voor hem en blafte de vraag: “Bent u Arisch?” Haffner, die het onderscheid tussen Ariërs en niet-Ariërs weigerde, antwoordde “ja” en werd met rust gelaten. Daarna noteerde hij de zin in zijn aantekeningen: “Mislukt in de eerste test.”

Ervaren we momenteel weer een Sebastian Haffner-moment?

Een leerstellige, totalitaire tijdgeest heerst onder sommige journalisten en politici die zich verdelen, belasteren en ageren in vriend en vijand. Het is met name gewelddadig tegen critici van het coronabeleid van de federale overheid, die als weirdos, covidiotes en extremisten onmogelijk zouden moeten worden gemaakt. De droom van het kanselier Markus Söder wil zelfs de geheime dienst aan de lateraal denkende beweging plannen . Differentiatie en discussie bestaan ​​al lang niet meer. Er is een informatieoorlog, een ineenstorting van de publieke debatruimte. De vrije ruimte voor debat als het hart van de democratie stopt zo nu en dan.

De censuurschroef is aangedraaid

Woensdag werden de meest ingrijpende inbreuken op de grondrechten in de geschiedenis van de basiswet in de vorm van de derde wet inzake civiele bescherming met spoed aangenomen; de wet is gisteren in werking getreden. Op basis hiervan kan de minister van Volksgezondheid nu allerlei maatregelen nemen, terwijl het parlement buiten beschouwing blijft. Dit omvat ook exitbeperkingen en demonstratieverboden. De minachting voor het parlement en het werk van de commissies moet ongekend zijn geweest.

Niets zien, niets zeggen, niets horen? Bron: miloszmatuschek.substack.com

De kritiek in de media op deze wet: aanwezig maar ingetogen. Heribert Prantl vond bijvoorbeeld duidelijke woorden , hij sprak ook over de meest omvangrijke inbreuken op de grondrechten in de geschiedenis en een zelfvernietiging van het parlement. De meeste commentatoren vonden de inhoud van de wet blijkbaar minder schandalig dan de kritiek erop. Het is bijzonder schandalig om de wet een “machtigingswet” te noemen.

Poster bij de demo op 18 november 2020 in Berlijn; Bron: miloszmatuschek.substack.com

Dit verhaal ging door zoveel commentaren heen dat je de indruk moest krijgen dat sommigen met elkaar praatten. Mogelijk hebt u afgeschreven bij Correctiv , die een bedrijfsjurist had ondervraagd zonder enige publicatie op het gebied van staatsrecht en een docent op een avondschool. Is het in ruil daarvoor niet alarmerend genoeg als de media en politici overal moeten benadrukken dat een wet niet tot dictatuur leidt? Is dat niet de aanklacht tegen armoede?

Het is interessant: de federale overheid noemt een wet van alle dingen de “Civil Protection Act” (ter vergelijking: de Enabling Act van 1933 was een “verordening voor de bescherming van de staat en het volk”), die een ongekend machtsniveau verankert voor de federale minister van Volksgezondheid, die regeert door middel van verordeningen can, snelt de wet vervolgens door drie constitutionele organen en is verbaasd dat iemand totalitaire neigingen daarin ziet!

Overigens ging “Maischberger” diezelfde avond over de klimaatcrisis.

In ieder geval zijn de meeste media minder geïnteresseerd in de toestand van de democratie in Duitsland dan in de bevolking. Ze kwamen vreedzaam bijeen om tegen de wet te protesteren. De ARD omschreef het gebruik van waterkanonnen tegen (alweer: vreedzame!) Demonstranten als ” sprenkelen “. Overigens, als het in Minsk gebeurt, wordt het een schandaal genoemd. Wie dat wil begrijpen: de staat is zo bezorgd over de gezondheid van zijn burgers dat de protesterende mensen midden in het griepseizoen nat moeten worden gespoten.

Protesten tegen de derde wet op de civiele bescherming, foto: Thomas Zieringer; Bron: miloszmatuschek.substack.com

Berlijn, 18 november 2020, foto: Thomas Zieringer; Bron: miloszmatuschek.substack.com

Zelfs in de mislukte staat Berlijn valt te betwijfelen of het deel uitmaakt van de proportionele “aanpak van bedreigingen” door de politie om een ​​persoon op de grond te gooien met de handen in de zakken om de nek (bron: Twitter ). Zulke zaken als hier moeten onmiddellijk voor de rechtbank worden onderzocht.

De gezondheidsdeskundige van de SPD, Karl Lauterbach, voelde zich ondanks de protesten in een feeststemming.

De mensen protesteerden, de nomenklatura-toast. Is er een betere manier om minachting voor democratie te tonen? Dit is precies het explosieve mengsel waaruit revoluties voortkomen.

En juist in deze gevoelige fase van het wetgevingsproces werd de censuurschroef de afgelopen weken weer merkbaar aangescherpt. Blijkbaar is kritiek alleen mogelijk met een hoog risico. Journalistiek slaagt niet voor de eerste test.

Alleen al in de afgelopen weken zijn de hoog bereikbare gratis kanalen van Rubikon en Samuel Eckert van YouTube verdwenen. Gisteren is het kanaal KenFM zonder enige waarschuwing van YouTube verwijderd . Meer dan 500.000 volgers en honderdduizenden reacties: weg. Waarschijnlijk het meest verreikende gratis Duitstalige politieke kanaal is de geschiedenis op YouTube. Echo in de normale media: nul.

Een video van Gunnar Kaiser over mijn tekst van zondag ” Vol gas in de ordonnantie dictatuur “: ook verwijderd na minder dan 24 uur, inclusief een verbod van een week. De ietwat ingekorte, haastig opgestelde tweede publicatie van de tekst op Welt Online was het meest gedeelde journalistieke commentaar op sociale media in Duitstalige landen – misschien vanwege het ontbreken van andere, beslist kritische alternatieven?

Dit alles laat zien: als je met kritiek weg wilt komen, moet je inventief zijn. De e-mails op deze blog zijn ook al ruim twee weken niet door iedereen binnengekomen, daarom nemen sommige abonnees contact met mij op. Het is geblokkeerd, gedempt, gewaarschuwd en verwijderd. De Cancel Culture is van de universiteit en het cultuurgebied uitgegleden naar het Corona-onderwerp en doet daar nu zijn lelijke werk.

De simpele vraag die je jezelf nu als onpartijdige toeschouwer en als waakzame burger kunt stellen, moet ook zijn: als alles met de juiste dingen verloopt, zo uitstekend wetenschappelijk verantwoord, constitutioneel en moreel onberispelijk: waar ben je zo bang voor?

Door het gezichtsveld te verkleinen ontstaat er consensus

In onze late democratie of in toenemende mate “totalitaire democratie” (Sheldon Wolin, Jacob Talmon), moeten doctrines worden gevolgd. De debatzaal is niet vrij, maar gedeeltelijk geprivatiseerd; verdeeld over verschillende poortwachters. Het is omkaderd, gesponnen, gewogen, gefragmenteerd, mening en feit door elkaar gehaald, kortom: de lezer krijgt een product dat in veel opzichten verfijnd is.

Voordat de informatie de lezer bereikt, moet het zich een weg banen door talloze filters. Uiteindelijk is de realiteit wat we via de media waarnemen, zei socioloog Niklas Luhmann. Als iedereen steeds weer hetzelfde ziet en hoort, kan consensus worden bereikt, zoals Noam Chomsky en Edward S. Herman meer dan 30 jaar geleden wisten.

Wat je waarneemt triggert het psychologische effect van “WYSIATI” (wat je ziet is alles wat er is), een soort vernauwing van je waarneming. Dit creëert de illusie van geldigheid. Hoe smaller de ruimte voor debat, hoe vaker vergelijkbare boodschappen en verhalen worden gehoord, hoe gemakkelijker het is om consensus te bereiken.

Bovendien komt er net op tijd een propagandacampagne van de federale overheid, waarin je leert dat je een “ speciale held ” kunt worden als je maar op de bank blijft. De campagne is ontworpen door Joko Winterscheidt & Klaas Heufer-Umlauf, die altijd correct en loyaal zijn aan de regering .

Kun je dat verzinnen? In een tijd waarin de grootste waakzaamheid geboden is, roept de federale regering de soeverein ook op om lui en apathisch te zijn. Dezelfde federale regering die historische vergelijkingen van haar Civil Protection Act verbiedt, heeft ook de slogan verkondigd in haar propagandavideo’s:

“Onze bank was de voorkant en ons geduld was ons wapen.”

Dus overal is er meer propaganda, meer censuur, meer inbreuk op grondrechten in urgente procedures om een ​​hygiënereguleringsregime voor onbepaalde tijd toe te staan. Dit is geen slordigheid, geen urgente noodsituatie vanwege de omstandigheden; dat is een machtsovername van bovenaf tegen de feitelijke soeverein, de burger.

De essentie van journalistiek

Echte democratie en echte journalistiek kunnen niet worden gescheiden. De Italiaanse publicist Paolo Flores d’Arcais schrijft in zijn boek “Taking Democracy at its Word” dat in echte democratie elke burger een prins is. Iedereen heeft dus gelijkelijk toegang tot de waarheid om beslissingen te kunnen nemen. Dat is de taakverdeling in een democratie: de soeverein beslist, de journalist voorziet hem van de relevante informatie, zo puur en ongefilterd mogelijk.

Julian Assange voelt zich bijvoorbeeld betrokken bij deze aanpak. Het staat voor wat hij “wetenschappelijke journalistiek” noemt; de bron is de informatie, om zo te zeggen. Het gaat er niet om iets in te kaderen, een verhaal te vertellen of iemand te overtuigen, maar om bewijs te leveren in beeld, schrift en geluid voor een gebeurtenis. Burgers kunnen zelf denken: deze radicale transparantie kan samenzwering en corruptie doorbreken: niemand is meer veilig voor ontdekking.

Het Wikileaks- openbaarmakingsplatform is een waarheidsmachine, en het loopt ook vast: de oprichter Assange wacht momenteel in een maximaal beveiligde gevangenis (waarin Corona nog steeds hoogtij viert ) op zijn uitleveringsvonnis aan de VS, waar hij werd veroordeeld tot 175 jaar gevangenisstraf voor het publiceren van ware informatie over oorlogsmisdaden en dergelijke .een. bedreigen – in de VS staat dit soort onderzoeksjournalistiek nu bekend als “spionage”.

Er zijn twee manieren om aan journalistiek te doen, net zoals er blijkbaar twee manieren zijn om de democratie te organiseren: top-down of bottom-up. In de top-down constellatie is de journalist een bewaker, een opzichter; uiteindelijk onderdeel van de “priester kaste” (Schelsky). Walter Lippmann bijvoorbeeld vertegenwoordigde dit systeem op basis van Plato’s kastensysteem. Lippmann was een van de belangrijkste journalisten en columnisten van de 20e eeuw; hij adviseerde presidenten, vond de term ‘koude oorlog’ uit en zag zichzelf als onderdeel van een geïnstitutionaliseerde, medebesturende vierde staat.

Volgens hem zijn mensen niet erg geïnteresseerd in broze feiten, d.w.z. de waarheid. Ze denken in stereotypen, reageren op emoties en beelden.

Ten minste 40 procent van de inhoud van een krant komt nu uit PR-bureaus, schreef keer de spiegel voordat hij zelfs de pro-regering PR medium. Propagandafiguren als Rainald Becker (ARD), Olaf Sundermeyer (RBB), Sascha Lobo (Spiegel), Mai Thi Nguyen-Kim (“Mai Lab”) zorgen ervoor dat er niets brandt voor de regering. Als wat je erin stopt hieronder uitkomt, is journalistiek niet nodig. De regeringswoordvoerder kan hetzelfde doen.

De tweede vorm van journalistiek, van onder naar boven, zal daarentegen hoogstwaarschijnlijk produceren wat, zo niet ‘waarheid’, dan tenminste een ‘onverhulde toegang tot de werkelijkheid’ kan worden genoemd. Want hier werkt de journalist rechtstreeks voor de burger en niet voor een instelling met eigen belangen.

John Dewey staat voor dit model van journalistiek: gedecentraliseerd, van onder naar boven, zo direct mogelijk en uitsluitend waarheidsgetrouw. De echte journalist is als een mijnwerker in een tunnel die zich een weg baant door stapels puin op irrelevante informatie om een ​​paar korrels waarheid te ontrafelen. Alleen hiervoor verdiende hij loon van de lezer. Niemand betaalt vrijwillig geld voor propaganda, d.w.z. reclame. Dat is de reden waarom publieke media verplichte vergoedingen nodig hebben en corporate publishing, bij gebrek aan advertenties, ofwel subsidies van stichtingen (de Gates Foundation steunde Spiegel ooit met 2,3 miljoen euro ), van Google of van belastinggeld.

Terecht bang voor tegenspraak

Goede journalistiek is wat de machtigen, of iemand die iets te verbergen heeft, terecht vrezen. In het geval van Corona is er dus maar één richting: “Altijd vooruit, nooit achteruit”. Dat en het gebrek aan discussie en differentiatie vormt echter een enorm risico voor de geloofwaardigheid van de politiek, een deel van de wetenschap en de meeste media. Als het verhaal van de, volgens Angela Merkel, “grootste uitdaging sinds de Tweede Wereldoorlog” instort (het sterftecijfer in Duitsland is minder dan 0,3 procent ), is de schade onherstelbaar.

Het meest waardevolle hulpmiddel van de journalist is geloofwaardigheid. Het is zo waardevol omdat het niet kan worden gekocht. Het oude journalistieke bedrijfsmodel valt, terwijl een vrije, nieuwe journalistiek net begint te stijgen. En het kookt voor velen, ook voor politici en journalisten. Steeds meer mensen denken dat ze in de verkeerde film zitten, steeds meer twijfels tussen wat te geloven en wat te zien. We ervaren momenteel hoe de bewakingswereld van een Orwell uit “1984” is getrouwd met een lelijk stel met de “Brave New World” van Huxleys, waarin verdoofde mensen kunstmatig gelukkig worden gehouden in een feelgood-entertainmentwereld. Meer hierover in een aanbevolen documentaire van Arte.

Daarentegen is er altijd een uiteindelijk onsterfelijk verlangen naar vrijheid van het individu en het verlangen van een groeiend aantal mensen die, zoals Václav Havel het ooit zei, “in de waarheid willen leven”. De waarheid zegeviert uiteindelijk altijd, de godin Aletheia uit de mythologie is de dochter van Chronos, d.w.z. van de tijd. Degenen die namens hen journalistiek doen, staan ​​aan de goede kant. Zelfs als de prijs momenteel wordt verhoogd.