Zelfs de meest vileine hork met ambities zal claimen een ‘democraat’ te zijn in hart en nieren.
Wie het hele veld overziet, kan het onmogelijk ontgaan dat elk land dat zich er op laat voorstaan een ‘democratie’ te zijn anders is ingericht. In sommige landen, meer in het bijzonder de Verenigde Staten, is het een lappendeken, waarin elke regio (staat) eigen wetten heeft die beschrijven hoe het bij verkiezingen geregeld moet zijn. Er is niet één federale wet die dat voorschrijft. Maar ook binnen Europa is het per land anders geregeld. En de hoogste macht in de EU zelf kun je alleen met heel veel fantasie een ‘gekozen vertegenwoordiging’ noemen.
Mijn stelling hier is dat ‘democratie’ minder te maken heeft met regelmatig terugkerende ‘peilingen’ die we dan ‘verkiezingen’ noemen, maar dat een functionerende ‘democratie’ doet wat nodig is om het volk tevreden te houden. Welvarend, vrij en in vrede levend. Wat in theorie ook bereikt kan worden met een ‘Verlichte Despoot’, zoals bepleit door Multatuli, waar hij zijn licht liet schijnen over de situatie in Indonesië, destijds een Nederlandse kolonie. In deze tijd geen populair standpunt, in ons deel van de wereld. Maar elders ligt men er niet wakker van dat men niet op gezette tijden naar de ‘stembus’ kan, omdat het resultaat zonder dat veelal geldverslindende circus, met voor de gelegenheid geschreven ‘programma’s‘ waar men zich niet aan houdt na de verkiezingen, bevredigend is.
Daarmee neem ik geen afstand van het fenomeen ‘verkiezingen’, maar waar ik zelf doorgaans ‘strategisch’ stem verraadt dat al dat ik niet veel vertrouwen heb in het organiseren van een ‘peiling’ eens in de zoveel jaar, om vervolgens de winnaar, of winnaars het mandaat te geven het land naar eigen inzicht in te richten, tot de volgende ‘peiling’, en dat dan met een beperking op het aantal ‘termijnen’. Er valt veel te zeggen voor continuïteit, en flexibiliteit op het bestuurlijke niveau, wat niet kan worden gerealiseerd als een bestuurlijk college zit vastgespijkerd op een programma. De grote lijnen moeten helder zijn, maar de details niet. Sterker nog, de details lenen zich in het geheel niet voor een ‘populair keuzemenu’, en als er iets is dat mij ergert, dan is het wel dat het in ons eigen land meer en meer over allerlei exotische ‘wensen’ gaat, waarbij de grote lijnen volledig uit beeld worden gedrukt, omdat ze als een gegeven worden beschouwd. Of als iets waar men in ‘Brussel’, bij de EU en de NAVO over gaat. Allebei nadrukkelijk niet democratisch tot stand gekomen organen, met bedenkelijke relaties in de ‘Militair-Industriële-Financiële-Media’-hoek die we niet kunnen vertrouwen. Wat in de praktijk betekent dat je ineens opgezadeld zit met een nieuw ‘lid‘ dat op het punt staat een oorlog met een buurland uit te lokken, hoewel de statuten dat verbieden. En ineens staat je ‘oogappel‘ op de nominatie om in het vervolg op vier mei herdacht te worden.
Wat de laatste, en voorlaatste verkiezingen voor het ‘presidentschap’ in de Verenigde Staten nadrukkelijk in beeld brachten, was hoe tenenkrommend het daar geregeld is. Nu is er een gouverneur van Florida die er een wet heeft doorgedrukt die bepaalt dat je je moet kunnen legitimeren als je je stem uitbrengt. (Hoezo is dat iets nieuws?). Het is tegen het zere been van de ‘Democratische’ partij, en waar we ook in Nederland opschuiven richting ‘stemmen per post’ als alternatief voor het lijfelijk op komen dagen, met je paspoort of rijbewijs ter identificatie, hoor je ook bij ons onrustig geschuifel in de coulissen. Het zou ‘zwarten’, ‘ouderen’, ‘gehandicapten‘ en ‘studenten‘ benadelen. En in diezelfde geest is er in de Verenigde Staten ook grote weerstand tegen de pogingen van ‘Trump-aanhangers’ om achteraf volledig transparant te maken hoe Joe Biden gewonnen heeft. Transparantie! Hoe durven ze! Dat die etterende wond nog altijd niet geheeld is, is tekenend voor een failliet systeem.
Maar indachtig wat ik hiervoor schreef over ‘democratie’, als een systeem dat het volk geeft wat het wil, welvaart, vrijheid en vrede, betekent dat in laatste instantie dat iemand die op volledig frauduleuze wijze aan de macht is gekomen, het nog steeds goed kan doen. In theorie. Hij of zij kan het volk doen vergeten dat men eigenlijk aan een ander de voorkeur had gegeven, als die fraudeur er op wonderbaarlijke wijze in slaagt het land op te stuwen in de vaart der volkeren. In zekere zin zie je dat terug waar er gesproken wordt over ‘Regime Change’, waarbij landen waar een democratisch gekozen staatshoofd zetelt, zoals eerder in Oekraïne, niet worden ontzien. De redenering is dan dat er iets mis was met die verkiezingen, en dat het volk ‘eigenlijk’ iets anders wil. Hoe je dat vaststelt vanuit je ijspaleis in ‘Washington’, ‘Brussel’, ‘Londen’, ‘Ankara’ of ‘Berlijn’ is mij een eeuwigdurend raadsel. En dat die ‘Regime Change’ operaties consequent uitmonden in moord en doodslag, en economisch en sociaal verval in het land dat door ons wordt omgeploegd, is volgens mij dan ook geen tragische ontsporing van ‘Goede Bedoelingen’, maar de gedroomde uitkomst van machtswellustelingen die helemaal geen ‘Goede Bedoelingen’ hebben.
Iedere president, of regeringsleider heeft na zijn of haar aantreden een unieke kans om zich te bewijzen, ongeacht hoe men aan de macht is gekomen. Nadat Biden als winnaar was aangewezen verklaarde hij een eind te willen maken aan de giftige polarisatie die het gevolg zou zijn van vier jaar Trump. Trump zelf had vier jaar de kans gehad om de Amerikanen te laten zien hoe het wél moest, nadat hij op golven van onvrede over de ‘kliek’ in ‘Washington’ had gewonnen van Hillary. Waarom lukt dat niet? Voor Trump-aanhangers is het de ‘Deep State’ in de Verenigde Staten zelf die het hun held onmogelijk maakte om schoon schip te maken, alhoewel ze ook ‘China’ ontdekten als buitenlandse mogendheid die het Trump onmogelijk maakte, wellicht zelfs door in hun eigen land een virus los te laten (sic). Daarnaast was het curieus dat Trump zich omringde met ‘die-hard‘ vertegenwoordigers van diezelfde ‘Deep State‘. En Biden lift leuk mee op dat beeld dat door Trump werd opgeroepen van ‘China’ als kwade genius, maar voor hem is Rusland toch nog een tandje erger. De Amerikaanse kiezer hadden/hebben ze weinig te bieden, behalve een exploderende schuldenlast.
Het is impotentie. Het westen bemoeit zich al vele decennia, om niet te zeggen eeuwen, met de binnenlandse aangelegenheden van China en Rusland, en vele, vele andere landen. Andersom is niet of nauwelijks geloofwaardig, en beschuldigingen in die sfeer vergen niet slechts een extreem goedgelovige, dociele klantenkring in de meeste gevallen, maar de gangmakers zijn niet zelden ‘volkomen van de pot gerukt’. Die ‘verwarring’ is deels het gevolg van ‘democratie’ waar het werd geïnterpreteerd als een systeem dat elk individu zijn eigen hedonistische universum cadeau doet. Een ‘Safe Space’ waarin zelfs ‘Micro Aggression’ is uitgebannen, en waar je niks moet, en alles mag. Hoe bevalt dat? Ziet u het weelderige effect terug in de hedendaagse praktijk, en de voorstellen die nu circuleren in ons deel van de wereld? Ik niet.
Waar ik recent enige woorden wijdde aan de ophef over een poster van ‘Forum’ zie je hoe eenvoudig het is om mensen die zich hebben verenigd in één partij uiteen te spelen. De ‘coryfeeën’ van Haga en Hiddema delen de kritiek op dat kruisje voor het jaartal ‘2020’. Niks mis mee. Het is gewoon een interne kwestie. Wind je er niet over op. Ga iets nuttigs doen, zoals het land besturen, of journalistiek bedrijven. Zelf heb ik niet op ‘Forum’ gestemd, maar zoals vooraf aangekondigd op Pieter Omtzigt, en dus op het CDA, inmiddels bijna het spreekwoordelijke gezicht van ‘verdeeldheid’ in politiek Den Haag. En waar Rutte bijna onaantastbaar leek, wordt hij nu omgeven door ‘verdeeldheid’. We zijn ‘verdeeld’ over het Koningshuis. En ‘verdeeld’ verwijst niet naar twee helder gedefinieerde groepen die tegenover elkaar staan op inhoud, want de atomisering van de samenleving gaat binnen elke groep gewoon door, tot er geen spoor meer is van iets wat lijkt op gedeelde normen en waarden. Glibberend en glijend, onder invloed van de elementen en de zwaartekracht verplaatsen we ons door de tijd, zonder het vergezicht van een gedeelde visie, aangestuurd door ‘bureaus’ die ‘peilen’ wat we er van vinden, waarbij andere ‘onderzoekers’ en de media de agenda bepalen, en ‘partijstrategen‘ schuiven met de pionnen op het bord. Het ‘Hier-en-Nu’ is onze referentie, als we niet druk zijn met het verleden oprakelen, omdat er nog verborgen voordeeltjes zitten in het slachtofferschap, de motor van onze ‘economie’. Of wat er nog van over is, en voor zo lang als het nog duurt.